Η ΑΓΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Η MEΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟΛΥΤΡΙΑ
http://www.paratiritis-news.gr
Επίσκεψη στο Μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας
Το
μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας, έχει εντυπωσιακή θέση και κτίρια
ευρισκόμενο στις νότιες πλαγιές του Ομβριανού, παρακλαδιού του Χορτιάτη.
Είναι αφιερωμένο στην Αγία Αναστασία την Φαρμακολύτρια που έζησε και
μαρτύρησε στην Θεσσαλονίκη με κάψιμο στην πυρά κατά τους διωγμούς του
Διοκλητιανού.
Καταθέτοντας τα ιστορικά στοιχεία ο κ. Σιδηράς ανέφερε ότι «το
μοναστήρι χτίστηκε για πρώτη φορά το 888 μ.Χ. από την αυτοκράτειρα -
Αυγούστα Θεοφανώ, γυναίκα του αυτοκράτορα Λέοντος ΣΤ’ του Σοφού, η οποία
ευλαβούνταν ιδιαίτερα την Αγία Αναστασία Φαρμακολύτρια. Μετά το 888 η
πρώτη μαρτυρία που έχουμε για αυτό είναι ότι το 1522, δηλαδή μετά από
επτά αιώνες, ο μοναχός Θεωνάς, ο οποίος αργότερα έγινε Μητροπολίτης
Θεσσαλονίκης και σήμερα είναι Άγιος της Εκκλησίας, που ολόκληρο το
λείψανό του βρίσκεται μέσα στη μονή, ίδρυσε τη μονή πάλι επ’ ονόματι της
Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας η οποία είναι προστάτιδα και
πνευματική έφορος της μονής. Το 1821 η μονή καταστρέφεται από τους
Τούρκους. Σήμερα σώζονται μόνο τα θεμέλια με τις καμάρες. Η μονή ανήκει
στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και διοικείται από αυτό, δεσπότης και κεφαλή
είναι ο εκάστοτε Οικουμενικός Πατριάρχης. Ηγούμενος, όπως και σε όλα τα
πατριαρχικά μοναστήρια ,δεν είναι αρχιμανδρίτης, αλλά μητροπολίτης του
Πατριαρχείου. Στην μονή ηγούμενος είναι ο Μητροπολίτης Μιλήτου Απόστολος
Τα μοναστήρια που υπάγονται στο Πατριαρχείο καλούνται Πατριαρχικά και
Σταυροπηγιακά. Πατριαρχικά γιατί διοικούνται απ’ ευθείας από το
Οικουμενικό Πατριαρχείο και Σταυροπηγιακά διότι τοποθετούσαν, έμπηγαν
σταυρό στα θεμέλια της εκκλησιάς, Σταυροπήγιο – πήγνυμι σταυρόν –
τοποθετώ σταυρό. Ο Σταυρός στέλνονταν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο
αφού καθαγιάζονταν πρώτα εκεί και τοποθετούνταν στα θεμέλια του ναού για
να είναι η ορατή απόδειξη ότι είναι έδαφος του Πατριαρχείου. Έχουμε σε
όλη την Βόρειο Ελλάδα αυτό το Σταυροπήγιο, τον Άγιο Τίμιο Πρόδρομο
Ιωάννη Σερρών που ένα κομμάτι του κάηκε το χειμώνα και στη Θεσσαλονίκη
την Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Βλατάδων. Μέσα στη μονή σώζεται
ολόκληρο το λείψανό του Αγίου Θεωνά του Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, η
κάρα της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας και τμήμα του τιμίου ξύλου.
Στη μονή λειτούργησε (1922) και ιερατική σχολή που είχε και γυμνασιακό
τμήμα όπου τα φτωχόπαιδα πήγαιναν γυμνάσιο εκεί. Η ιερατική σχολή
έκλεισε το 1971. Πολλοί καθηγητές της Θεολογικής Σχολής αλλά και άλλων
σχολών που ήταν φτωχοί ήρθαν εδώ φοίτησαν στο γυμνάσιο και ονομάζονται
«Αγιαναστασίτες». Το κτίριο της Ιερατικής Σχολής σώζεται.».
Ιερομόναχος Χρυσόγονος, «Η Αγία Αναστασία χαρακτηρίζεται μεγαλομάρτυς
λόγω των μεγάλων ταλαιπωριών και βασάνων που υπέστη και Φαμακολύτρια
γιατί έχει την δύναμη να λύνει τις φαρμακείες, δηλαδή τα μάγια»
Κατά την υποδοχή των προσκυνητών του Συλλόγου παρέστη ο εκπρόσωπος του
μητροπολίτου Μιλήτου Αποστόλου, ιερομόναχος Χρυσόγονος ο οποίος
απευθυνόμενος προς τα μέλη και τους φίλους του Συλλόγου αναφέρθηκε στο
βίο της Αγίας Αναστασίας αλλά και στο ιστορικό της μονής.
«Η προστάτης και πάτρων του μοναστηριού η Αγία Αναστασία η
Φαρμακολύτρια συνέδεσε μεγάλο μέρος του έργου της αγάπης και της
φιλανθρωπίας με τη Μακεδονία, με την πόλη της Θεσσαλονίκης, και όπως
πιστεύουν πολλοί επιστήμονες ίσως και με τον τόπο που είναι χτισμένο το
μοναστήρι. Η Αγία Αναστασία γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ρώμη στο τέλος
του 3ου μ.Χ. αιώνα. Διδάσκαλός της ήταν ο Άγιος Χρυσόγονος ο οποίος της
δίδαξε τα χριστιανικά διδάγματα. Η Αγία Αναστασία επισκέπτονταν τους
διωκόμενους χριστιανούς μέσα στις φυλακές προσφέροντάς τους συμπαράσταση
υλική και πνευματική. Μαρτύρησε το έτος 303 -304 κατά το διωγμό του
Διοκλητιανού. Χαρακτηρίζεται μεγαλομάρτυς λόγω των μεγάλων ταλαιπωριών
και βασάνων που υπέστη για την υπομονή και επιμονή που έδειξε στο
μαρτύριό της. Επίσης χαρακτηρίζεται και Φαρμακολύτρια γιατί έχει την
δύναμη να θεραπεύει σωματικά και ψυχικά σε όσους με επιμονή επικαλούνται
την βοήθειά της και διότι λύνει τις φαρμακείες, δηλαδή τα μάγια.
Οι Θεσσαλονικείς και οι κάτοικοι των περιχώρων για να τιμήσουν την Αγία
Αναστασία έκτισαν εκτός από ένα ναό στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος δεν
σώζεται σήμερα, και ένα μικρό μοναστήρι, το οποίο εμαγαλύνθη και είναι
ένα από τα πιο περίλαμπρα και βασιλικά μοναστήρια, όταν η Αγία Θεοφανώ,
βασίλισσα του Βυζαντίου, το ευεργετεί οικονομικώς το αίσιον έτος 888 και
το καθιστά από απλό προσκύνημα μεγάλο βασιλικό μοναστήρι. Για αυτό και η
Αγία Θεοφανώ τιμάται εδώ στο μοναστήρι ως η πρώτη κτήτωρ. Κτίζοντας το
μοναστήρι έφερε από την Κωνσταντινούπολη τα λείψανα της Αγίας Αναστασίας
που βρίσκονται αριστερά στο ναό σε ένα προσκυνητάρι, η τιμία κάρα και
μέρος του δεξιού ποδιού της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας. Το ιερό
λείψανο της Αγίας Θεοφανούς φυλάσσεται άφθαρτο στον Πατραρχικό Ναό του
Αγίου Γεωργίου στην Κωνσταντινούπολη. Επειδή το 1821 κάηκε το μοναστήρι
από τους Οθωμανούς καταστράφηκαν τα πολύτιμα αρχεία, η πλούσια
βιβλιοθήκη και θαυμαστά κειμήλια με αποτέλεσμα να μην γνωρίζουμε επαρκή
στοιχεία για την ιστορία του μοναστηριού από τον 9ο αιώνα που κτίσθηκε
για πρώτη φορά το μοναστήρι έως τον 16ο αιώνα που ανακαινίζεται και
ξανακτίζεται το μοναστήρι από τον Άγιο Θεωνά. Συγκεκριμένα το 1522 ο
άγιος Θεωνάς βρίσκει το μοναστήρι σε ερειπιώδη κατάσταση και το
μεταβάλλει πολύ γρήγορα σε μεγάλο επιβλητικό μοναστήρι. Στην εποχή του
είχε την μεγαλύτερη ακμή και είχε φθάσει τους 150 μοναχούς. Επίσης είχε
μοναχούς σε πολλά μετόχια στις περιοχές της Μακεδονίας και των Βαλκανίων
οι μοναχοί είχαν φθάσει τους 500. Σήμερα όμως στο μοναστήρι έχει μικρό
αριθμό μοναχών οι οποίοι καθημερινά προσεύχονται και εργάζονται εδώ. Ο
Άγιος Θεωνάς ήταν ηγούμενος εδώ και συχνά ασκήτευε πάνω στο βουνό που
τώρα υπάρχει εξωκκλήσι και αγίασμα επ’ ονόματί του. Μετέπειτα έγινε
Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης. Το ιερό λείψανό του βρίσκεται μέσα στο ναό.
Από το 1920 μέχρι το 1971 λειτουργούσε παράλληλα με το μοναστήρι και
εκκλησιαστική σχολή. Το μοναστήρι υπάγεται πνευματικώς και διοικητικώς
απ’ ευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και γύρω από το μοναστήρι είναι
κτισμένα δέκα μικρά εξωκκλήσια. Τέλος το μοναστήρι πανηγυρίζει και
εορτάζει στις 22 Δεκεμβρίου της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας.
Επίσης μια άλλη μεγάλη εορτή στο μοναστήρι μας είναι του Αγίου Θεωνά,
τον οποίο εορτάζουμε πανηγυρικά την Μεγάλη Τεσσαρακοστή και συγκεκριμένα
την τέταρτη Κυριακή των Νηστειών τρεις Κυριακές πριν το Πάσχα».
Ακολούθως ο Ιερομόναχος Χρυσόγονος, τέλεσε δέηση υπέρ των μελών του ΔΣ
και του Θρησκευτικού Συλλόγου, των προσκυνητών και των οικογενειών τους.
----------------------------------------------
Kαλημέρα ! Σήμερα 22 Δεκεμβρίου γιορτάζει η Αγία Αναστασία η Μεγαλομάρτυς και Φαρμακολύτρια !
Αναδημοσιεύω την εγγραφή μου για τον βίο της αγίας που είναι η αγία
μου,μιας και φέρω το όνομά της ! Για να θυμηθούν οι παλιοί φίλοι και να
μαθαίνουν οι νέοι φίλοι.
Χρόνια πολλά σέ όσες γιορτάζουν !
Η ΑΓΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Η ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟΛΥΤΡΙΑ
Η αγία μεγαλομάρτυς Αναστασία, η φαρμακολύτρια, ζούσε στη Ρώμη επί
Διοκλητιανού και καταγόταν από πλούσια οικογένεια. Η Αναστασία
διακρινόταν για την ομορφιά του σώματος, τη μόρφωση, το άμεμπτο ήθος και
τη σωφροσύνη της. Ο πατέρας της ήταν ειδωλολάτρης ,Ρωμαίος πατρίκιος,
Πραιτεξτάτος ονομαζόμενος και ή μητέρα της Φούστα.Τη χριστιανική πίστη
διδάχτηκε από τη μητέρα της και το θεόπνευστο διδάσκαλό της, το
Χρυσογόνο. Παρά τη θέλησή της παντρεύτηκε τον Πούπλιο, άντρα άσωτο και
ασεβή.Αυτός ήταν φανατικός ειδωλολάτρης και μισούσε θανάσιμα τους
χριστιανούς. Η Αναστασία, όμως, όχι.Γι' αυτό και δεν άργησε να δεχθεί το
άγιο Βάπτισμα και να γίνει χριστιανή.
Μετά το βάπτισμά της περιερχόταν κρυφά τα σπίτια των φτωχών και
παρείχε οικονομική ενίσχυση Εβαζε φτωχά ρούχα και πήγαινε στις φυλακές,
οπού έδινε τροφές και χρήματα στους φυλακισμένους χριστιανούς μάρτυρες.
Φρόντιζε τις πληγές τους, τους ελευθέρωνε από τα δεσμά τους. «Εντεύθεν,
κρυφίως περιερχομένη τας οικίας των πτωχών και τας φυλακάς των του
Χριστού μαρτύρων και προσφέρουσα αυτοίς τα επιτήδια, σπογγίζουσα αυτών
τας πληγάς, λύουσα αυτούς των δεσμών και τας οδύνας αυτών θεραπεύουσα,
ενωμάσθη εκ τούτου «φαρμακολύτρια».
Ο δάσκαλος της Χρυσόγονος της έμαθε τον τρόπο. Μάζευε τα άνθη
συγκεκριμένων φυτών, τα έβραζε, τοποθετούσε το απόσταγμα σε φιαλίδια,
και με τις κατάλληλες αναλογίες κάθε φορά, κατάφερνε να γιατρεύει
αρρώστους. Η πεποίθηση ότι πολλές αρρώστιες και προβλήματα έχουν την
αιτία τους στη μαγεία, ξόρκια και μαγγανείες, της έδωσε το προσωνύμιο Φαρμακολύτρια. Αρχικά η λέξη φαρμακός σήμαινε μάγος και όχι φαρμακοποιός.
Ιδιαίτερη φροντίδα έδειχνε η Αναστασία στην ενίσχυση του φρονήματος
των υποψηφίων μαρτύρων της πίστεως και στην περισυλλογή και ταφή των
λειψάνων τους. Αξιώθηκε από το Θεό να εμψυχώσει και ετοιμάσει για το
μαρτύριο τις αδελφές Αγάπη, Χιονία και Ειρήνη (μνήμη τους 16 Απριλίου)
και τα λείψανά τους τα ενταφίασε με την πρέπουσα ευλάβεια ενώ ευχήθηκε
να τις ακολουθήσει στο μαρτύριο
Όταν
έμαθε αυτό ο σύζυγός της, εξοργισμένος της είπε ότι, αν δεν αλλάξει το
χριστιανικό της φρόνημα, θα γίνει ο χειρότερος εχθρός της. Αρχικά
προσπάθησε να την μεταπείσει με συμβουλές. όμως, η Αναστασία παρέμενε ακλόνητη στην πίστη της ακόμα και όταν την κακοποίησε.
Η Αναστασία, χωρίς να ταραχτεί, απάντησε στο
σύζυγό της ότι αυτά που λέει δεν την εκπλήσσουν, ούτε τη φοβίζουν. Διότι
ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός ενημέρωσε τους αγωνιζόμενους πιστούς Του ότι: «Εχθροί του ανθρώπου οι οικιακοί αυτού»
(Ματθ. ι΄ 36). Δηλαδή, εχθροί του πιστού ανθρώπου θα είναι οι άνθρωποι
του σπιτιού του, που δε θα δεχθούν το Ευαγγέλιο, το οποίο φέρνει την
αληθινή και ουράνια ειρήνη.
Το μαρτύριό της πέρασε από πολλά στάδια: ανάκριση, υποσχέσεις,
απειλές, αλλά η αγία τα αντιμετώπισε με παρρησία και καρτερία. Ο ιερέας
των ειδώλων, που προσπάθησε να την αποσπάσει από την πίστη της,
χτυπήθηκε από θεόσταλτη πληγή χάνοντας το φως του.
Τότε ο Ποπλίων χωρίς δισταγμό την κατήγγειλε στο Διοκλητιανό. Αυτός τη φυλάκισε και κατόπιν την εξόρισε σε ένα νησί, όπου υπέστη μαρτυρικό θάνατο μέσα στη φωτιά το έτος 290.
Το λείψανο της αγίας το πήρε μια γυναίκα αρχόντισσα που λεγόταν
Απολλωνία,αφου χρηιμοποίησε τη γνωριμία της με τη σύζυγο του
επάρχου.Ενεταφίασε το σώμα της στον κήπο της,όπου αργότερα έκτισε και
ναό προς τιμή της.
Στα χρόνια του βυζαντινού αυτοκράτορα Λέοντος Α' τα λείψανά της
μετακομίστηκαν στην Κων/πολη, ενώ στη Ρώμη αφιερώθηκε στη μνήμη της ήδη
από τον 4ο μ.Χ. αιώνα παλαιά βασιλική (ναός). Σημερα μέρη των ιερών
λειψάνων της αγίας,η κάρα της αγίας και μέρος απο το δεξιό της πόδι
βρίσκονται στην Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας
Αναστασίας της Φαρμακολύτριας στην Χαλκιδική. Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη
της στις 22 Δεκεμβρίου.
Αναστασία είναι ένα γυναικείο όνομα, που σημαίνει "αυτή που θα αναστηθεί".
Μονή Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας
Λίγα λόγια για το μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας που βρίσκεται στην Χαλκιδική .
Η Μονή Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας κατά την παράδοση ιδρύθηκε
από την αυτοκράτειρα Θεοφανώ, σύζυγο του Λέοντα ΣΤ' Σοφού, το 888 μ.Χ.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες για την ύπαρξη μονής κατά τα
βυζαντινά χρόνια. Στις αρχές του του 16ου αιώνα ,το 1522 ο Άγιος Θεωνάς,
μετέπειτα μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, με τη συνοδεία του, προερχόμενοι
από το Άγιον Όρος επανίδρυσε το μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας της
Φαρμακολυτρίας, ανακαινίζοντας εκ βάθρων ένα παλαιότερο μονύδριο, το
οποίο η παράδοση ανάγει στα τέλη του 8ου αιώνα. Το καθολικό της μονής
ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο και ανάγεται στα
χρόνια μετά την ανακαίνιση του 1830. Η νότια και δυτική πτέρυγα
αποτελούν μέρος των κτηριακών εγκαταστάσεων του 16ου αι. Το μοναστήρι,
που βρισκόταν σε ακμή κατά τη διάρκεια του 16ου και του 17ου αιώνα,
έχοντας πολλά μετόχια και κτήματα στην Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Βλαχία και Ρωσία
και μεγάλο αριθμό μοναχών, υπέστη πολλά δεινά στην Επανάσταση του 1821
και το κτιριακό συγκρότημά του πυρπολήθηκε απο τους Οθωμανούς. Στα
χρόνια που ακολούθησαν ανοικοδομήθηκε σταδιακά, έτσι ώστε όλα τα
σημερινά κτίσματά του χρονολογούνται στον 19ο αιώνα. Η ανακαίνισή της
άρχισε, μαζί με αυτήν του καθολικού, γύρω στα 1830. Στη μονή ανήκει και
το εξωκκλήσιο των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης, το οποίο ιστορήθηκε από
Γαλατσιάνους ζωγράφους το 19ο αιώνα, και αποτελεί ένα από τα ελάχιστα
σωζόμενα δείγματα μεταβυζαντινής ζωγραφικής στο χώρο της Χαλκιδικής.
Από το 1921 μέχρι το 1971 λειτούργησε στο μοναστήρι εκκλησιαστική σχολή, της οποίας το κτίριο δεσπόζει στον χώρο της μονής. Η μονή ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και είναι σταυροπηγιακή (από την στερέωση σταυρού σταλμένου από τον Πατριάρχη στα θεμέλια σαν ένδειξη της διακιοδοσίας του).