Μάιος ο μήνας των δοξασιών

http://www.cretalive.gr/culture/view/o-mhnas-twn-dojasiwn/79583
Μάιος ο μήνας των δοξασιών, των προλήψεων ,των αντιφάσεων ,των χρωμάτων ,των « αόρατων βλαπτικών δυνάμεων », των λουλουδιών ,των μυστικών, των μαγικών ,των κοινωνικών αγώνων της εργατιάς ,της ζωής, της εξοχής ,του τέλους του χειμώνα αλλά και η αρχή των νέων πραγμάτων .
Τα σύμβολα, τα παρατηρήματα και οι συνήθειες μοιάζουν αμέτρητα. Ο μήνας που η φύση ξυπνά κι όμως οι άνθρωποι τον πρόσεχαν πολύ από τα πολύ παλιά χρόνια γιατί …Ο Μάης κρύβει μυστικά …!!!
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή :
Μάιος λοιπόν, ο τρίτος μήνας της Άνοιξης, το ξεκίνημα της νέας ζωής. Κανείς όμως δεν παντρεύεται εκτός από τους …γάιδαρους και τους βασιλιάδες. Όποιος ενωθεί με τα δεσμά του γάμου μπορεί να μην στεριώσει γιατί ο μήνας αυτός είναι άρρηκτα δεμένος με ανεξέλεγκτες δράσεις βλαπτικών ενεργειών που σχετίζονται με τον θάνατο.
Τι συνηθίζουν όμως οι άνθρωποι τούτη την μέρα να κάνουν;
Πρώτα από όλα προσέχουν να μην φυτεύουν τίποτα. Ειδικά το φύτευμα ή μεταφύτευμα των βασιλικών που είναι βοτάνι μυριστικό και στολίζει αυλές και τάφους. Πίστευαν πως τα πνεύματα και οι ψυχές των ανθρώπων επιστρέφουν στη γη τούτον τον μήνα και ανοίγοντας λάκκους είναι σαν να τις ανασκαλεύουν.
Δεν αγόραζαν ποτέ ζώα για την εργασία τους τον Μάιο.
Συλλέγουν μόνο βότανα, 40 στον αριθμό , που τους προστατεύουν από τα μάγια. Απήγανος, χαμομήλι, άνθη μολάχας, χόρτα , άνιθος, μαρούλι, γαλατσίδα αρωματικά φυτά κι έτσι φτιάχνουν ή έφτιαχναν τον « Μαγιολύτη ή μαγιοδέντρι ή σαρανταβότανο» που ήταν εθιμικό παρασκεύασμα που προσφερόταν σε όλη την αγροτική οικογένεια μαζί με αμύγδαλα, μέλι και γάλα σε μικρές ποσότητες .Το έφτιαχναν από την προηγούμενη μέρα, το αστροφέγγιζαν και το πιναν πρωί πρωί κι έτσι όλα τα κακά παραμερίζονταν .
Καμιά κοπέλα δεν αρχινούσε καινούργιο κέντημα , πλεκτό ή υφαντό γιατί δεν θα το χρησιμοποιούσε σε χαρές αλλά σε λύπες. Ούτε φορέματα ή καινούργια ρούχα δεν αρχινούσαν καθ όλη την διάρκεια του μήνα…
Το έθιμο ωστόσο που επικράτησε ως τις μέρες μας είναι το μαγιάτικο στεφάνι .
Τι συμβολισμούς όμως έχει αυτή η τόσο διαδεδομένη συνήθεια ;
Φτιάχνεται σε κύκλο που σαν τέλειο σχήμα απομονώνει το χώρο που περικλείει από τον υπόλοιπο. Τον προστατεύει από κακόβουλες δυνάμεις. Το στεφάνι πολλές φορές καλύπτει και προστατεύει το κεφάλι που είναι το πιο ευαίσθητο ανθρώπινο μέλος και κέντρο της νόησης .Κρεμιέται στην πόρτα του σπιτιού κι έτσι μέσα σ αυτό εισχωρούν μόνο τα καλά .
Ένα κλαδί ελιάς δηλώνει την αγάπη, συμβολίζει την οικογένεια και την φιλία. Ένα κλαδί με αγκάθια προστατεύει από το κακό κάθε σπίτι. Βάζουν πάντα ένα σκόρδο , σύμβολο αποτροπής και προστασίας από το κακό μάτι…Το καρπισμένο στάχυ συμβολίζει την καρποφορία της γης .Τα λουλούδια της εξοχής συμβολίζουν την αναγέννηση της φύσης και την απομάκρυνση των πνευμάτων.
Μα πάνω απ΄όλους τους συμβολισμούς και τις προλήψεις τούτη η μέρα είναι μια ευκαιρία για βόλτα στην εξοχή , στη φύση .Για μια εκδρομή, για την ανάγκη μας να αντλήσουμε ζωή από την ίδια τη γη και νοιώσουμε την αναγέννησή της , να καταλάβουμε την γιορτή που μόνη της έχει φροντίσει να μας οργανώσει, προσφέροντας απλόχερα τα δώρα της , τα ίδια της τα παιδιά , τα λουλούδια, τα χόρτα, τους ώριμους καρπούς και την ομορφιά που χιλιάδες πίνακες ζωγραφικής, ποιήματα και πεζογραφήματα έχουν προσπαθήσει να αποδώσουν αιώνες τώρα …

Καλό μήνα… Καλή πρωτομαγιά !!!

Μπετεινάκη Ελένη

Πηγές:
Μέγας Γ.Α. « Ελληνικαί εορταί και έθιμα της λαϊκής λατρείας », Αθήνα 1956
Ψιλάκης Νίκος: Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη, εκδ. Καρμάνωρ 2005

1 Μαϊου 1941: Η ταινία Πολίτης Κέιν

 

1 Μαϊου 1941: Η ταινία Πολίτης Κέιν, στην οποία πρωταγωνιστεί και σκηνοθετεί ο Όρσον Ουέλς, κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη. Ακόμα και σήμερα θεωρείται από πολλούς η κορυφαία ταινία της 7ης τέχνης.
Η ταινία Πολίτης Κέιν (Πρωτότυπος Τίτλος Citizen Kane) είναι δράμα παραγωγής 1941, σε σκηνοθεσία Όρσον Γουέλς. Ήταν η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε ο Γουέλς κι εκτός από τη σκηνοθεσία ανέλαβε την παραγωγή, συνέγραψε το σενάριο μαζί με τον Χέρμαν Μάνκιεβιτς και πρωταγωνίστησε. Πλάι στον Γουέλς εμφανίζονται οι ηθοποιοί με τους οποίους εμφανιζόταν στο θέατρο κι αποτελούσαν την ομάδα του Mercury Theatre: Τζόζεφ Κότεν, Ντόροθι Κάμινγκορ, Τζορτζ Κουλούρης, Άγκνες Μούρχεντ, Έβερετ Σλόαν, Πολ Στιούαρτ, Ρέι Κόλινς, Ρουθ Γουόρικ, Έρσκιν Σάνφορντ και Γουίλιαμ Άλλαντ. Η ταινία έλαβε 9 υποψηφιότητες για βραβείο Όσκαρ μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και κέρδισε Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου. Επί σειρά 5 δεκαετιών η ταινία λάμβανε την πρώτη θέση στη λίστα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών που θεσπίζεται από τους μεγαλύτερους κριτικούς από όλο τον κόσμο σε ψηφοφορία που διοργανώνει το περιοδικό Sight & Sound[1]. Για πρώτη φορά το 2012 έχασε την πρώτη θέση από την ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ Δεσμώτης του Ιλίγγου (Vertigo, 1958)[2]. Ο Πολίτης Κέιν έχει επαινεθεί για την νεωτεριστική φωτογραφία, τη μουσική και την αφηγηματική του δομή.

Η ταινία είναι ένα film à clef (φιλμ με κλειδί) που ερευνά τη ζωή του Τσαρλς Φόστερ Κέιν, ένα μεγιστάνα του τύπου, τον οποίο υποδύεται ο Γουέλς. Ο χαρακτήρας του Κέιν βασίζεται εν μέρει στη ζωή και στην περσόνα του Γουίλιαμ Ράντολφ Χερστ, Αμερικανού μεγαλοεκδότη, καθώς επίσης και στη ζωή των επιχειρηματιών Σάμιουελ Ίνσαλ και Χάρολντ ΜακΚόρμικ. Ο Γουέλς έδωσε στον Κέιν στοιχεία και από τον δικό του χαρακτήρα.

Μετά την επιτυχημένη του πορεία στο θέατρο με το θίασο Mercury, καθώς και την εκφώνηση του αμφιλεγόμενου ραδιοφωνικού δράματος Ο Πόλεμος των Κόσμων το 1938, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης προσεγγίστηκε από παραγωγούς του Χόλιγουντ και υπέγραψε συμβόλαιο με την εταιρία R.K.O. το 1939. Ο Γουέλς έλαβε πλήρη καλλιτεχνική ελευθερία από την εταιρία, πράγμα ασυνήθιστο για πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη, ώστε να γράψει τη δική του ιστορία να χρησιμοποιήσει ηθοποιούς της επιλογής του και να έχει τον πρώτο λόγο στο μοντάζ. Μετά από δυο αποτυχημένες προσπάθειες να υλοποιήσει τα σχέδια του κατάφερε τελικά να ολοκληρώσει το σενάριο του Πολίτη Κέιν με τη βοήθεια του Χέρμαν Μάνκεβιτς (αδελφού του σκηνοθέτη Τζόζεφ Μάνκιεβιτς). Τα γυρίσματα ξεκίνησαν το 1940 και η ταινία έκανε πρεμιέρα το Μάιο του 1941.

Παρά την επευφημία που έλαβε από τους κριτικούς η ταινία δεν έκανε εμπορική επιτυχία. Η ταινία ξεχάστηκε για πολύ καιρό μετά την προβολή της, αλλά το ενδιαφέρον των κριτικών και ο μύθος της αναζωογονήθηκε, εφόσον έλαβε επαίνους από Γάλλους κριτικούς, μεταξύ των οποίων και του κριτικού και συγγραφέα Ζαν-Πωλ Σαρτρ κι ακόμα περισσότερο μετά την επαναπροβολή του το 1956. Πέρα από την αναγνώριση που έλαβε από τους κριτικούς ανά τον κόσμο στη λίστα του περιοδικού Sight & Sound, έλαβε επίσης την πρώτη θέση στη λίστα των 100 καλύτερων ταινιών όλων των εποχών που θεσπίστηκε από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου.
Ο μεγαλοεκδότης Τσαρλς Φόστερ Κέιν (Όρσον Γουέλς), ένας από τους πλουσιότερους άνδρες των Η.Π.Α. κι ίσως και της υφηλίου, πεθαίνει. Η τελευταία λέξη που βγαίνει από τα χείλη του πριν ξεψυχίσει είναι η λέξη Rosebud (Ροδάνθος).... Η είδηση του θανάτου του μεταδίδεται σε όλο τον κόσμο κι ο Τζέρι Τόμπσον (Γουίλιαμ Άλαντ) δημοσιογράφος της εφημερίδας Newsreel προσπαθεί να ανακαλύψει πληροφορίες για την ιδιωτική ζωή του Κέιν και προπάντων τη σημασία της τελευταίας του λέξης. Ο δημοσιογράφος παίρνει συνεντεύξεις από φίλους και συνεργάτες του μεγαλοεπιχειρηματία και η ζωή του Κέιν ξεδιπλώνεται στην οθόνη σε μια σειρά από φλας μπακ. Ο Τόμπσον επισκέπτεται επίσης τη δεύτερη σύζυγο του Κέιν, τη Σούζαν Αλεξάντερ (Ντόροθι Κάμινγκορ), η οποία είναι πλέον αλκοολική κι έχει στην κατοχή της ένα κέντρο διασκέδασης. Η Αλεξάντερ δεν αποκαλύπτει τίποτα στο δημοσιογράφο. Έπειτα ο Τόμπσον βρίσκει το ιδιωτικό αρχείο του Γουόλτερ Παρκς Θάτσερ (Τζορτζ Κουλούρης), του τραπεζίτη που είχε πάρει υπό την προστασία του τον Κέιν, όταν ήταν ακόμη παιδί. Ο Τόμπσον μαθαίνει πολλά για την παιδική ηλικία του Κέιν από το αρχείο του Θάτσερ. Πληροφορείται για την φτώχεια που βίωσε ως παιδί, μέχρι τη στιγμή που βρέθηκε το τρίτο κατά σειρά μεγαλύτερο χρυσορυχείο σε ένα κτήμα της μητέρας του (Άγκνες Μούρχεντ). Η μητέρα του τον αποχωρίστηκε αναθέτοντας την ανατροφη και την εκπαίδευσή του στο Θάτσερ. Ο Τόμπσον έπειτα παίρνει συνέντευξη από τον επιχειρηματικό σύμβουλο του Κέιν, κύριο Μπέρνσταϊν (Έβερετ Σλόαν), από τον καλύτερο φίλο του Κέιν, Τζεντεντάια Λίλαντ (Τζόζεφ Κότεν), για δεύτερη φορά από τη Σούζαν και από τον μπάτλερ του Κέιν, Ρέιμοντ (Πολ Στιούαρτ).

Η δημοτικότητα του Γουέλς εκτοξεύτηκε στα ύψη μετά τη ραδιοφωνική μετάδοση του Ο Πόλεμος των Κόσμων, προσαρμογή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Χ. Τζ. Γουέλς. Η επιτυχία του τον οδήγησε σε προνομιούχο συμβόλαιο με την εταιρία παραγωγής Radio Keith Orpheum (R.K.O.). Ο σκηνοθέτης υπέγραψε συμφωνητικό με τον διευθυντή της R.K.O. Τζορτζ Σάφερ, στο οποίο του δινόταν η ευκαιρία να κάνει την παραγωγή, να σκηνοθετήσει, να γράψει το σενάριο και να πρωταγωνιστήσει σε δυο ταινίες[3][4]. Η εταιρία έπρεπε να εγκρίνει το σενάριο και τον προϋπολογισμό εφόσον ξεπερνούσε τα 500.000 δολάρια. Ο Γουέλς είχε την ελευθερία να αναπτύξει την υπόθεση του σεναρίου χωρίς καμιά ανάμειξη, να προσλάβει τους ηθοποιούς και τους τεχνικούς και να έχει τον έλεγχο του τελικού μοντάζ, κάτι ανήκουστο για πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη. Πέρασαν 5 μήνες στην R.K.O. προσπαθώντας να υλοποιήσει διάφορα εγχειρήματα χωρίς επιτυχία. Μάλιστα το περιοδικό Hollywood Reporter έγραψε: Τα στοιχήματα δίνουν και παίρνουν στην R.K.O. η συμφωνία του Γουέλς θα λήξει, χωρίς να καταφέρει ο Όρσον να πραγματοποιήσει ταινία εκεί. Η πρώτη του προσπάθεια ήταν να διασκευάσει το μυθιστόρημα του Τζόζεφ Κόνραντ Καρδιά του σκότους, αλλά είχε αμφιβολίες για την τεχνική που θα χρησιμοποιούσε κάποιες λήψεις. Έπειτα σκέφτηκε να διασκευάσει το μυθιστόρημα του Σέσιλ Ντέι Λιούις The Smiler With The Knife, αλλά στο τέλος κατάλαβε ότι θα ήταν καλύτερα να γράψει ένα πρωτότυπο σενάριο[5].

Ο σεναριογράφος Χέρμαν Μάνκιεβιτς ανάρρωνε από αυτοκινητιστικό δυστύχημα και ο Γουέλς τον είχε τον είχε προσλάβει αρχικά για να γράψει κάποια επεισόδια για τη ραδιοφωνική σειρά στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Γουέλς με τίτλο The Campbell Playhouse. Ο σεναριογράφος είχε γράψει σενάρια μόνο για δυο ταινίες μεταξύ του 1935 και του 1940 και χρειαζόταν τη δουλειά. Για τα χρόνια που ακολούθησαν υπήρχε διαμάχη μεταξύ του Γουέλς και του Μάνκιεβιτς για το ποιος από τους δυο είχε την ιδέα να χρησιμοποιήσει τον Γουίλιαμ Ράντολφ Χερστ ως πρότυπο για το χαρακτήρα του Κέιν. Ο Γουέλς δήλωνε ότι ήταν δική του ιδέα, ενώ η κριτικός κινηματογράφου Πωλίν Κάελ και ο πρώην συνέταιρος του Γουέλς, Τζον Χάουσμαν, υποστήριζαν ότι ήταν του Μάνκιεβιτς[6]. Για πολύ καιρό ο Μάνκιεβιτς ήθελε να γράψει σενάριο με θέμα κάποιο δημόσιο πρόσωπο (ίσως για κάποιο γκάνγκστερ), του οποίου την ιστορία να διηγούνταν κοντινά του πρόσωπα[7].

Ο Μάνκιεβιτς είχε ήδη γράψει ένα θεατρικό έργο για τον περιβόητο γκάνγκστερ Τζον Ντίλιντζερ με τίτλο The Tree Will Grow. Η ιδέα του να χρησιμοποιηθούν διαφορετικές απόψεις κι οπτικές γωνίες πάνω στο χαρακτήρα του κεντρικού ήρωα άρεσε στον Γουέλς, αλλά δεν τον ενδιέφερε να ενσαρκώσει τον Ντίλιντζερ. Τότε ο Μάνκιεβιτς και ο Γουέλς επέλεξαν τον Χερστ, ως μοντέλο για τον κεντρικό ήρωα. Ο Μάνκιεβιτς είχε παραβρεθεί σε πολλές δεξιώσεις στο σπίτι του Χερστ, μέχρι που του απαγορεύτηκε η είσοδος λόγω του χρόνιου αλκοολισμού του[7]. Ο σεναριογράφος απεχθανόταν την ιδέα κι είχε ψύχωση με τον Χερστ[7]. Ο Χερστ είχε μεγάλη ισχύ και επιρροή στους κύκλους του Χόλιγουντ και μπορούσε να τη χρησιμοποιήσει ώστε να διακοπεί η συγγραφή του σεναρίου και γι' αυτό το λόγο ο Γουέλς κι ο Μάνκιεβιτς δούλευαν εκτός Χόλιγουντ. Λόγω του αλκοολισμού του Μάνκιεβιτς, υπήρχαν φορές που είχε πρόβλημα συγκέντρωσης κι ο Χάουσμαν πήγαινε για να βρει τους δυο σεναριογράφους και να βοηθήσει τον Μάνκιεβιτς. Ο Γουέλς άντλησε την έμπνευση από τον Χάουαρντ Χιουζ κι από τον Σάμιουελ Ίνσαλ (που έχτισε ανάκτορο όπερας για τη σύζυγό του). Παρά το γεγονός ότι ο Χάουσμαν κι ο Μάνκιεβιτς είχαν καλές σχέσεις με τον Γουέλς, ενσωμάτωσαν κάποια στοιχεία του χαρακτήρα του στον Κέιν, όπως τη νευρικότητά του[5].

Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του, ο Πολίτης Κέιν αναφερόταν ως RKO 281. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν μεταξύ της 29ης Ιουνίου και της 23ης Οκτωβρίου του 1940 στα στούντιο της Paramount. Για κάποιες σκηνές πραγματοποιήθηκαν εξωτερικά γυρίσματα όπως το πάρκο Balboa στο Σαν Ντιέγκο και ο ζωολογικός κήπος του Σαν Ντιέγκο[8], ενώ χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφίες του κάστρου Οχέκα στο Χάντινγκτον της Νέας Υόρκης για να αναπαραστηθεί το ανάκτορο Ζάναντου, στο οποίο διέμενε ο Κέιν[9][10]. Ο Γουέλς είχε απαγορεύσει στους ανθρώπους της R.K.O. να επισκέπτονται τα πλατό των γυρισμάτων, καταλάβαινε την επιθυμία τους να έχουν τον έλεγχο της παραγωγής κι ότι περίμεναν ότι θα δημιουργούσε κάτι το συγκλονιστικό που θα ανταποκρινόταν στην επιτυχία του Ο Πόλεμος των Κόσμων. Το συμβόλαιο που είχε υπογράψει όμως του έδινε γενικό έλεγχο πάνω στην παραγωγή και τη δημιουργία της ταινίας, κάτι που δεν επρόκειτο να έχει ποτέ ξανά στο μέλλον όσο συνέχισε να σκηνοθετεί ταινίες. Σύμφωνα με τα αρχεία της R.K.O. η ταινία ξεπέρασε τον αρχικό προϋπολογισμό των 723.800 δολαρίων κατά περίπου 110.000 δολάρια.
Διχογνωμία πριν την πρεμιέρα

Ο Γουέλς είχε τον έλεγχο ενός κινηματογραφικού πλατό στο οποίο επιτρεπόταν είσοδος σε ελάχιστα άτομα, επιτυγχάνοντας έτσι να κρατήσει κρυφή την επιρροή που είχε στην ταινία η ιδιωτική ζωή του Χερστ. Διαφημιστικά έντυπα δήλωναν ότι η έμπνευση για την ταινία δόθηκε από τον Φάουστ του Γκέτε[5]. Η εταιρία R.K.O. υπολόγιζε να κυκλοφορήσει την ταινία στα μέσα του Φεβρουαρίου του 1941. Οι δημοσιογράφοι των διαφόρων περιοδικών της Αμερικής κλήθηκαν για μια δοκιμαστική πρώτη προβολή της ταινίας. Το περιοδικό Friday έπειτα δημοσίευσε ένα άρθρο με θέμα τις ομοιότητες στο χαρακτήρα του Κέιν με εκείνο του Χερστ και ανέφερε ότι ο Γουέλς εξευτέλησε δημόσια τη Λουέλα Πάρσονς, κοσμικογράφο σε ένα από τα περιοδικά του Χερστ. Η Πάρσονς ήταν εξαγριωμένη με τη μυστικότητα κι είχε ζητήσει επανειλημμένα να γίνει δοκιμαστική προβολή της ταινίας. Όταν τελικά παρευρέθηκε στην προβολή, εξαγριώθηκε ακόμα περισσότερο κι έφυγε στα μισά της ταινίας. Στη συνέχεια η Πάρσονς πήρε τηλέφωνο τον Σάφερ της R.K.O. και τον απείλησε με μήνυση αν επέτρεπε την κυκλοφορία του Κέιν. Την επόμενη μέρα το πρωτοσέλιδο της Daily Variety έγραφε: Ο Χερστ εξοστρακίζει την R.K.O. από τις εφημερίδες του[11]. Δυο εβδομάδες αργότερα η απαγόρευση είχε αποσυρθεί για όλα εκτός από το θέμα της κυκλοφορίας του Κέιν.

Τα άρθρα που δημοσιεύονταν από τις εφημερίδες του Χερστ μετά την δοκιμαστική προβολή της ταινίας είχαν ως σκοπό να ασκήσουν πιέσεις στην R.K.O. ώστε να παρεμποδιστεί η κυκλοφορία του Πολίτη Κέιν. Μετά από ένα άρθρο που είχε ως στόχο όλες τις εταιρίες του Χόλιγουντ, ο Λούις Μπι Μάγιερ της Metro-Goldwyn-Mayer έστειλε απεσταλμένο για να μιλήσει με τον Σάφερ, προσφέροντάς του αποζημίωσε σε περίπτωση που κατέστρεφε το φιλμ. Ο Σάφερ έμεινε ακλόνητος όμως κι όταν πήρε πράσινο φως από τους νομικούς του συμβούλους, ανακοίνωσε ότι η ταινία επρόκειτο να κυκλοφορήσει στην προκαθορισμένη ημερομηνία, με μια από τις μεγαλύτερες διαφημιστικές εκστρατείες στην ιστορία της R.K.O. Ο Σάφερ κανόνισε μια ιδιωτική προβολή στη Νέα Υόρκηγια λογαριασμό όλων των προέδρων των μεγάλων εταιριών του Χόλιγουντ και των δικηγόρων τους. Δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία ότι η ταινία χρειαζόταν κάποιες αλλαγές, όπως την αφαίρεση αναφορών που θα μπορούσαν να προσβάλλουν τον Χερστ. Ο Γουέλς συμφώνησε και τότε ανατέθηκε στον μοντέρ (Κι έπειτα διάσημο σκηνοθέτη του Χόλιγουντ) Ρόμπερτ Γουάιζ να κάνει περικοπές. Το τελικό μοντάζ είχε ως αποτέλεσμα αφαίρεση τρεισημίσυ λεπτών κι ικανοποίησε τους δικηγόρους των υπόλοιπων εταιριών του Χόλιγουντ.
Πρεμιέρα και υποδοχή

Ο Πολίτης Κέιν επρόκειτο να κάνει πρεμιέρα στο θέατρο της R.K.O. Radio City Music Hall, αλλά αυτό δεν έγινε, εφόσον η Λουέλα Πάρσονς απείλησε ότι η American Weekly επρόκειτο να δημοσιεύσει συκοφαντικό άρθρο πάνω στη γιαγιά του μετόχου της εταιρίας Νέλσον Ρόκφελερ. Κάποιοι διανομείς φοβήθηκαν εξοστρακισμό και αρνήθηκαν να προβάλουν την ταινία. Ο Σάφερ συμφώνησε με κάποια θέατρα, αλλά ο Γουέλς ήταν ανυπόμονος κι απείλησε την εταιρία με αγωγή. Οι εφημερίδες του Χερστ αρνούνταν να διαφημίσουν την ταινία, η οποία έκανε τελικά πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη την 1 Μαΐου του 1941, ενώ ακολούθησαν προβολές σε Σικάγο και Λος Άντζελες. Η ταινία τα πήγε καλά στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά δεν κατάφερε να έχει επιτυχία σε υπαίθριες πόλεις. Η R.K.O. είχε ακόμη προβλήματα με το να βρει διανομείς για την ταινία. Μια αλυσίδα κινηματογράφων έλεγχε περισσότερες από 500 αίθουσες, αλλά αρνούνταν να προβάλει την ταινία. Ο εκφοβισμός από τις εφημερίδες του Χερστ είχε πιάσει τόπο κι η ταινία είχε ζημία για την R.K.O. κατά την πρώτη της προβολή[12]:164[13].

Οι κριτικές της ταινίας ήταν διθυραμβικές, παρά το γεγονός ότι κάποιοι κριτικοί διχάστηκαν από τη ριζοσπαστική σκηνοθεσία του Γουέλς που απέκλεινε από τα χολιγουντιανά στερεότυπα[14]. Ο Τζον Ο' Χάρα της Newsweek την αποκάλεσε την καλύτερη ταινία που είδε ποτέ[15]. Ο Μπόσλεϊ Κράουδερ των New York Times έγραψε ότι επρόκειτο ίσως για την καλύτερη ταινία που φτιάχτηκε ποτέ στο Χόλιγουντ"[15]. Ο Ότις Φέργκιουσον στην κριτική του για την New Reppublic έγραψε ότι επρόκειτο για την πιο τολμηρή μεγάλη παραγωγή από την περίοδο που γύριζαν ταινίες μεγάλοι κινηματογραφιστές όπως ο Γκρίφιθ κι ο Μπλίτσερ[16]. Η Κέιτ Κάμερον της New York Daily-News έγραψε ότι επρόκειτο για την πιο ενδιαφέρουσα και τεχνικά ανώτερη ταινία που γυρίστηκε ποτέ από εταιρία του Χόλιγουντ[17].
Βραβεία

Ο Πολίτης Κέιν προτάθηκε για 9 βραβεία όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Το βράδυ της απονομής, σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Γουάιζ, κάθε φορά που γινόταν αναφορά στην ταινία το κοινό αποδοκίμαζε. Τα περισσότερα στελέχη του Χόλιγουντ δεν ήθελαν να προβληθεί η ταινία δεδομένες τις απειλές του Χερστ. Σύμφωνα με το περιοδικό Variety συστηματική καταψήφιση του Γουέλς από κομπάρσους που έλαβαν μέρος στην ψηφοφορία στοίχισε στον Γουέλς το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας,Σκηνοθεσίας και Α' Ανδρικού Ρόλου[18]. Η ταινία κέρδισε τελικά το Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου, ενώ το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας πήγε στην ταινία του Τζον Φορντ, Η κοιλάδα της κατάρας (How Green was my Valley, 1941).

Βραβεία Ακαδημίας Κινηματογράφου (Όσκαρ)

Βράβευση:

Πρωτότυπου Σεναρίου – Όρσον Γουέλς & Χέρμαν Μάνκιεβιτς


Υποψηφιότητα:

Καλύτερης Ταινίας – Όρσον Γουέλς
Σκηνοθεσίας – Όρσον Γουέλς
Α’ Ανδρικού Ρόλου – Όρσον Γουέλς
Φωτογραφίας, Ασπρόμαυρη Ταινία – Γκρεγκ Τόλαντ
Μοντάζ – Ρόμπερτ Γουάιζ
Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης - Πέρι Φέργκιουσον, Βαν Νεστ Πόλγκλεϊς, Α. Ρόλαντ Φιλντς & Ντάρελ Σιλβέρα
Μουσικής Επιμέλειας - Μπέρναρντ Χέσμαν
Ήχου - Τζον Ο. Άαλμπεργκ

Περαιτέρω αναγνώρισεις που έλαβε η ταινία τη χρονιά της προβολής της ήταν το βραβείo Καλύτερης Ταινίας από το Σωματείο των Κριτικών της Νέας Υόρκης καθώς και τα βραβεία καλύτερης ερμηνείας για τους Όρσον Γουέλς και Τζορτζ Κουλούρης από το National Board of Review. Το National Board of Review συμπεριέλαβε την ταινία στη λίστα με τις δέκα καλύτερες ταινίες του 1941.

http://el.wikipedia.org/wiki/Πολίτης_Κέιν

ΜΠΗΚΕ Ο ΜΑΗΣ, του ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ

ΜΠΗΚΕ Ο ΜΑΗΣ, του ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ

“Και τώρα μπήκε ο Μάης ο μήνας μπήκε
με την Πρωτομαγιά του,
τη χαροκόπα θυγατέρα,
και να στ’ απλόχωρο λιβάδι,
στ’ ολόχλωρο, στ’ ολανθισμένο,
μεθάει και σκούζει και φρενιάζει
της γυφτουριάς το πανηγύρι,
το πανηγύρι της Κακάβας.

Κ’ η ρεματιά που το χωρίζει
το ένα τ’ απλόχωρο λιβάδι
σε δυο αδερφάκια λιβαδάκια,
βλέπει απ’ το μια της άκρη, βλέπει
κι από την άκρη της την άλλη,
σε μια τριγύρω νερομάννα,
γιορτή παράξενη μεγάλη
το χρόνο μια φορά,
στο έμπα του Μάη του μήνα,
στ’ άνθια του Μάη και τη χαρά.”

(Κ. Παλαμάς, «Το πανηγύρι της Κακάβας»
από το «Δωδεκάλογο του γύφτου»)

"Κορμός σοκολάτας με ινδοκαρυδο"

"Κορμός σοκολάτας με ινδοκαρυδο"
Υλικά:
1 ζαχαρούχο γάλα 397 γρ.,
3 κ.σ.κακάο,
3 κ.σ.ζάχαρη άχνη,
2 κ.σ. κονιάκ,
10 μπισκότα Μιράντα Παπαδοπουλου,
1 κ.σ. βούτυρο,
ινδοκαρυδο για επικάλυψη.

Εκτέλεση:
Βάζουμε σε κατσαρολάκι το ζαχαρούχο γάλα,το κακάο και το βούτυρο
και ανακατεύουμε για 10' περίπου σε χαμηλή φωτιά μέχρι να γίνει
ομοιόμορφο μίγμα και να ξεκολλάει από τον πάτο.Αδειάζουμε σε
μπολ και στη συνέχεια ρίχνουμε θρυμματισμενα τα μπισκότα,την
άχνη και το κονιάκ και ανακατεύουμε έως ότου αναμιχθουν όλα
καλά.Αφήνουμε για 20' σε θερμοκρασία δωματίου να κρυώσει.
Κατόπιν αδειάζουμε το μίγμα σε αντικολλητικο χαρτί και ρολαρουμε
μέχρι να γίνει μασουρι.Βάζουμε το πακετάκι μας στο ψυγείο να
παγώσει για 2 ώρες τουλάχιστον.Τέλος πασπαλίζουμε με το ινδοκαρυδο
όλες τις μεριές.
Καλή επιτυχία!:)
Η συνταγη απο την φιλη Jenny Sgardeli!!!!

Γιούχτας - Το μυθικό βουνό της Κρήτης

http://arxaia-ellinika.blogspot.gr/2013/05/gioyxtas-to-mythiko-vouno-ths-krhths.html

Γιούχτας - Το μυθικό βουνό της Κρήτης

Το βουνό Γιούχτας είναι ένα σημείο ορόσημο 15 χιλιόμετρα στη νότια πλευρά της πόλη του Ηράκλειου. Έχει υψόμετρο 811 μέτρα και σημαντικό ρόλο στην περιοχή, καθώς το ανθρωπόμορφο σχήμα του έχει δημιουργήσει μύθους για τον ρόλο του βουνού από την Μινωική εποχή.
Ο Γιούχτας έπαιζε σημαντικό ρόλο στην Μινωική ναυσιπλοΐα καθώς είναι το πρώτο βουνό που φαινόταν για όσους ερχόταν στην Κνωσσό. Στον Γιούχτα υπάρχει συνεχής παρουσία του ανθρώπου από την Νεολιθική εποχή. Στην Μινωική περίοδο υπήρξε ιερό βουνό και έχουν ανακαλυφθεί αξιόλογοι αρχαιολογικοί χώροι με ανεκτίμητης αξίας ευρήματα, όπως τα ανεμόσπηλια, το ιερό κορυφής, το χωστό νερό, και ο στραβομύτης.
Στην κορυφή του είχε οικοδομηθεί αρχαίος ιερός οίκος 8Χ5μ. με περίβολο που είχε κυκλώπειο τείχος, μέσα στο ιερό του οποίου ανακαλύφθηκαν λατρευτικά είδωλα ανδρών και γυναικών και αναθηματικά μέλη.
Στη βόρεια πλευρά του Γιούχτα, στη θέση Ανεμόσπηλια, ανασκάφηκε μινωϊκό ιερό που καταστράφηκε από σεισμό, μέσα στο οποίο βρέθηκαν τέσσερις ανθρώπινοι σκελετοί, από τους οποίους ο ένας σε ειδική θέση και στάση.
Κατά την μυθολογία εδώ βρισκόταν ο τάφος του Δία. Το γεγονός αυτό ενισχύεται από την κορυφογραμμή του που θυμίζει έντονα ανθρώπινο πρόσωπο, αν το κοιτάξεις από βορειοδυτικά. Το “πρόσωπο” είναι ξαπλωμένο και κοιτάζει τον κρητικό ουρανό.
Το όνομα του βουνού ήταν “Ιυττός” (Κνωσσία Δίκτη) στην αρχαιότητα. Το όνομα Γιούχτας αποτελεί παραφθορά του Λατινικού Γιούπιτερ που σημαίνει Δίας ακόμα όμως και το Ιυττός μπορεί με παράφραση να γίνει Γιούχτας (Ιυττός,Ιυκτός,Γιούκτας).
Η πίστη των Μινωιτών για την θεά της φυσικής ευφορίας που πέθαινε και αναγεννιόταν κάθε χρόνο συνεχίστηκε επηρεασμένη από την αρχαία Ελλάδα με την γέννηση του Δία στο νησί και μετά με την μεταφορά της Ευρώπης. Εδώ μετά την αρπαγή της γέννησε τους δυο γιους του Δία, τον Μίνωα και το Ροδάμανθο τους βασιλιάδες της Κρήτης.
Οι Κρητικοί αντίθετα από τους υπόλοιπους Έλληνες πίστευαν ότι ο Δίας δεν είναι αθάνατος αλλά πεθαίνει κι ανασταίνεται κάθε χρόνο συμβολίζοντας την δύναμη της φύσης που αναγεννιέται κάθε άνοιξη.
Ο Γιούχτας ήταν ιερό βουνό και ένα από τα σημαντικότερα ιερά κορυφής του μινωικού πολιτισμού. Εκεί βρέθηκε ναός 3700 ετών και 4 βωμοί ήταν κάτι σαν η ακρόπολη της Κνωσού.
Ο Γιούχτας λοιπόν ένα μυθικό ανθρωπόμορφο βουνό που συμβολίζει τον τάφο του Δία, τον πατέρα θεών...
Πηγή ellinikoarxeio.com

ΠΗΓΗ

ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΗΤΣΙΑΣ-ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ - ΠΑΡΑΞΕΝΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΗΤΣΙΑΣ-ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ - ΠΑΡΑΞΕΝΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ --

 by KronosAgrinio

Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Πρώτη εκτέλεση: Δήμητρα Γαλάνη & Μανώλης Μητσιάς ( Ντουέτο )

Παράξενη πρωτομαγιά
μ' αγκάθια πλέκουν σήμερα στεφάνια
ηρθ' ο καιρός του "έχε γεια"
τι να την κάνεις πια την περηφάνια.

Στα δυο σου μάτια τα χρυσαφιά
σκοτάδι πέφτει και συννεφιά
ποιες μπόρες φέρνεις και ποιες βροχές
σε κουρασμένες νεκρές ψυχές
σε κουρασμένες νεκρές ψυχές.

Παράξενη πρωτομαγιά
ο ήλιος καίει το πέλαγο στη δύση
μα της καρδιάς την πυρκαγιά
πού θα βρεθεί ποτάμι να την σβήσει.

Στα δυο σου μάτια τα χρυσαφιά
σκοτάδι πέφτει και συννεφιά
ποιες μπόρες φέρνεις και ποιες βροχές
σε κουρασμένες νεκρές ψυχές
σε κουρασμένες νεκρές ψυχές.

Παράξενη πρωτομαγιά
μ' αγκάθια πλέκουν σήμερα στεφάνια
ηρθ' ο καιρός του "έχε γεια"
τι να την κάνεις πια την περηφάνια.

Παράξενη πρωτομαγιά, παράξενη πρωτομαγιά.

Μνήμες της Ματωμένης Πρωτομαγιάς στην Καισαριανή

http://arxaia-ellinika.blogspot.gr/2013/05/mnhmes-ths-matwmenhs-prwtomagias-sthn-kaisarianh.html

Μνήμες της Ματωμένης Πρωτομαγιάς στην Καισαριανή

Συμπληρώνονται 69 χρόνια από την εκτέλεση των 200 αγωνιστών της εθνικής αντίστασης
Ο Ν.Μαριακάκης πριν την εκτέλεση: «Καλύτερα να πεθάνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά παρά να ζει σκλάβος»
Πρωτομαγιά 1944 - Πρωτομαγιά 2013: Εξήντα εννέα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την ηρωική θυσία των 200 πατριωτών στην Καισαριανή μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα των ναζί. Οι «200», πρώην κρατούμενοι-εξόριστοι επί δικτατορίας Μεταξά στην Ακροναυπλία, την Ανάφη, τον Αϊ-Στράτη κ.ά., εκτελέστηκαν ως αντίποινα για το θάνατο ενός Γερμανού στρατηγού και τριών συνοδών του αξιωματικών στους Μολάους της Λακωνίας, στις 27 Απριλίου του 1944.
Δέκα φορτηγά χρειάστηκαν για να μεταφέρουν τους «200» από το Χαϊδάρι, όπου κρατούνταν, στην Καισαριανή. Και ο δρόμος γέμισε σημειώματα, στη μάνα, στον πατέρα, στα αδέλφια, στους αγαπημένους, στους συναγωνιστές, παρακαταθήκη για αυτούς που έμεναν πίσω να συνεχίσουν την πάλη για την ελευθερία.
«Καλύτερα να πεθάνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά παρά να ζει σκλάβος» έγραψε στην πορεία του προς το θάνατο ο Νίκος Μαριακάκης, γεωπόνος από τα Χανιά. Αξέχαστο το «όχι» του Ναπολέοντα Σουκατζίδη στην προσφορά των ναζί να του χαρίσουν τη ζωή, επειδή γνώριζε πέντε γλώσσες και τους ήταν χρήσιμος ως διερμηνέας. Είπε ότι θα δεχόταν να ζήσει μόνο εάν δεν πήγαινε άλλος στο εκτελεστικό απόσπασμα στη θέση του.
Ανά είκοσι άτομα γινόταν οι εκτελέσεις και όσοι έζησαν από κοντά εκείνες τις στιγμές θυμούνται ότι το χώμα δεν προλάβαινε να ρουφήξει το αίμα. Πλήθος κόσμου έτρεξε να δει εάν βρισκόταν κάποιος δικός τους στα φορτηγά που επέστρεφαν γεμάτα πτώματα. Την ημέρα εκείνη γράφτηκε μία από τις πλέον αιματοβαμμένες σελίδες της αντίστασης κατά του κατακτητή στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΠΗΓΗ

Μάιος

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

► Μάιος
Ο Μάιος λέγεται και Μάης, Κερασάρης (γιατί βγαίνουν τα κεράσια), Πράσινος (γιατί πρασινίζει ο τόπος), Πενταδείλινος (γιατί μεγαλώνει η μέρα), Λούλουδος (γιατί ανθίζουν τα λουλούδια).
Προέρχεται από τη maja (μαία), τη μάνα της Γης, που τρέφει τον άνθρωπο και την Κυβέλη, που ανάθρεψε τον Ερμή.

Πρωτομαγιά, Ανθεστήρια ή «αρχαιότερα Διονύσια»

Η μέρα συμβολίζει την τελική νίκη της άνοιξης πάνω στο χειμώνα και γι' αυτό επιλέχτηκε ως εργατική γιορτή και μέρα μνήμης των κοινωνικών αγώνων.

Στα Ανθεστήρια αναταινόταν ο «σκοτωμένος» Ευάνθης -επίθετο του Διονύσου-
που απ' το χυμένο αίμα του φύτρωσε η άμπελος.

Ο Μάιος είναι ο 5ος μήνας του χρόνου, που αντιστοιχεί με τον αρχαίο μήνα Θαργηλιώνα, και τον εόρταζαν με τα περίφημα Ανθεοφόρια, και αφιερωμένος στη θεά της γεωργίας Δήμητρας και της κόρης της Περσεφόνης, που τον μήνα αυτόν βγαίνει από τον Άδη κι έρχεται στη γη. Μα και στην αρχαία Ρώμη, γίνονταν γιορτές που τις έλεγαν "ροσύλλια". Την γιορτή αυτή την κράτησαν και οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες.

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, γιορτάζουν και σήμερα τα "ροσσύλια" όχι το Μάη αλλά το Σάββατο της Πεντηκοστής που είναι γιορτή πένθους. Την ημέρα αυτή στολίζουν τους τάφους των πεθαμένων συγγενών τους.

Όταν οι Ρωμαίοι κατάκτησαν την Ελλάδα, η γιορτή της Πρωτομαγιάς, δεν έπαψε να υπάρχει αλλά πλουτίστηκε γιατί πίστευαν και οι δύο λαοί, ότι τα λουλούδια αντιπροσωπεύουν την ομορφιά των θεών και φέρνουν δύναμη, δόξα, ευτυχία και υγεία.

Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχει να κάνει με την ανθρώπινη χαρά
για την άνοιξη, τη βλάστηση. Απότοκο των δοξασιών αυτών είναι
το μαγιάτικο στεφάνι στην πόρτα των σπιτιών από διάφορα άνθη και καρπούς.

Την πρώτη μέρα του Μάη, αναζητούμε στη Φύση την ομορφιά και τη δροσιά της Άνοιξης. Κόβουμε λουλούδια από τους αγρούς για να πλέξουμε πολύχρωμα στεφάνια που θα κρεμάσουμε στη συνέχεια στις πόρτες των σπιτιών.

Το έθιμο της Πρωτομαγιάς να στολίζουμε τις πόρτες των σπιτιών με στεφάνια λουλουδιών έρχεται από τα πολύ παλιά χρόνια και τότε συμβόλιζε την υποδοχή της δύναμης της φύσης στο σπιτικό.

Στα μέρη της Μικράς Ασίας σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια,
ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά.

Το μαγιάτικο στεφάνι στόλιζε τις πόρτες των σπιτιών
ως του Αϊ - Γιαννιού του Θεριστή και τότε το καίγανε στις φωτιές του αγίου.

Το μαγιοστέφανο, φτιάχνεται από εφτά ειδών λουλούδια και έχει δύναμη μαγική-αποτροπιαστική. Σε κάθε στεφάνι βάζουν σκόρδο για τη βασκανία, αγκάθι για τον εχθρό, στάχυ για να φέρει ευφορία.

Για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές παλιότερα, το μαγιάτικο στεφάνι έπρεπε να γίνεται από συγκεκριμένα λουλούδια:

Ανθισμένο σπίτι: Tραντάφυλλα, γαρούφαλα, βιόλες, πασκαλιές (λιλά), γεράνια.

Ευτυχία του σπιτιού: Kλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα και από ελιά.

Γεμάτο σπίτι: Στάχια και λουλούδια του κάμπου, όπως μαργαρίτες, παπαρούνες.

Για τη γλωσσοφαγιά: Μια κουκκιά (φυτό) με τις ρίζες και τους καρπούς της.

Για την αγάπη των κοριτσιών του σπιτιού: Eνα κλωνάρι λιγαριά.

Για το μάτι: Eνα κεφάλι σκόρδο, κρεμασμένο στη μέση στο στεφάνι για να φαίνεται.


Στα Δωδεκάνησα, μαζεύουν ένα λουλούδι που το λένε "ανοιχτομάτη" και πιστεύουν πως όποιος το έχει είναι πάντα γερός και τυχερός.

Μια δοξασία σχετική με το Μάη αναφέρεται στο πρωινό νερό και
την πρωινή του δροσιά που έχει εξαγνιστική και ανανεωτική δύναμη.

Τον Μάιο τρώμε

Καλοκαιρινά πορτοκάλια (τύπος Βαλένσια), φράουλες, κεράσια,αρακά, αγκινάρες, κολοκύθια, παντζάρια, κρεμμύδια φρέσκα, ανοιξιάτικη πατάτα, βλήτα.

paidika.gr

Πρωτομαγιάτικα… όργια

http://mikros-romios.gr/2345/prwtomagia/

Πρωτομαγιάτικα… όργια με αρνιά, κρασιά και σκόρδα!

Νεαρά κορίτσια με καλαθάκια και στεφάνια στα Ανθεστήρια του 1938

του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά.

Ακόμη και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η Πρωτομαγιά εξακολουθούσε να είναι η γιορτή των καρπών. Μόλις έβγαιναν, μικρά και άγουρα, τα σύκα και τα καρύδια οι Αθηναίοι έκοβαν καρποφόρα κλωνιά και έπλεκαν στεφάνια για να τα κρεμάσουν στις πόρτες ή στα χαγιάτια τους. Και η πρώτη Μαρτίου γιορταζόταν ως εορτή της βλάστησης. Οι γιαγιάδες έπαιρναν λίγο γρασίδι, το έβρεχαν σε καθαρό νερό και το πρωί ξυπνούσαν τα εγγόνια τους, χτυπώντας τας με το βρεγμένο χορτάρι στο μέτωπο. Ο Απρίλης λεγόταν «Λουλουδάς», ενώ την ημέρα του Αγίου Γεωργίου οι γυναίκες έβγαιναν για να κόψουν χαμομήλι, καλή ευκαιρία για γενική έξοδο στις εξοχές της Αττικής και τους όμορφους κάμπους της. Πρώτα μάζευαν το χαμομήλι τους για τον χειμώνα –«το λουλουδάκι του Αη Γιωργιού»- και έπειτα γλεντούσαν με γενναίο φαγοπότι και βιολιά.

Υπαίθρια αγορά λουλουδιών στον Εθνικό Κήπο (1924-1925)

Το κατεξοχήν λουλούδι της Πρωτομαγιάς ήταν η αγριοπασχαλιά. Το ψηλό δένδρο με τα μωβ ανθάκια που φαίνονται σαν μικροσκοπικά άστρα. Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδος το δένδρο αποκαλείται «Μάης». Αλλά οι Αθηναίοι το αποκαλούσαν «κομπολογού». Γιατί τα παιδιά από τους ώριμους καρπούς του έφτιαχναν κομπολόγια. Οι κηπουροί το αποκαλούσαν «σολωμό»!

«Η πρωτομαγιά», Λουκάς Γεραλής.

«Οργια με αρνία,
κρασία και σκόρδα»!
 

Στα πρώτα χρόνια του Οθωνα, η νεοσύστατη ελληνική κοινωνία προσάρμοζε πλέον τις γιορτές της στην «πολιτισμένη» πραγματικότητα. Ξένες καλλιτέχνιδες ήδη είχαν φτάσει στην Αθήνα και εκστασιασμένοι οι δημοσιογράφοι έγραφαν ότι «εις τους παριλισσίους κήπους ηκούετο μέχρι πρωίας ο γλυκύς βαρβιτισμός των καλλιτεχνίδων και το χάριεν άσμα της ξανθοπλοκάμου Αϊδέ»! Η εφημερίδα «ΦΗΜΗ» έσπευδε να ενημερώσει τους εκατοντάδες βαυαρούς που είχαν κατακλύσει την ελληνική πρωτεύουσα ότι «είναι έθιμα τινα τα οποία καθιερώθησαν ως νόμος εις την κοινωνίαν και ένα των εθίμων τούτων είναι και αι διασκεδάσεις της πρώτης Μαίου».
Ως προς τον αριθμό εκείνων που γιόρταζαν την πρωτομαγιά στις εξοχές της Αττικής και την ποιότητα της διασκέδασής τους πριν από 170 περίπου χρόνια, η ίδια εφημερίδα είναι ιδιαίτερα διαφωτιστική: «Διάφοροι οικογένειαι αξιοτίμων εμπόρων, συμβούλων και άλλων, συμποσούμεναι εις 80 περίπου άτομα εξήλθον να τελέσωσι τα όργια της πρωτομαίας με ικανά αρνία, κρασία, σκόρδα, άνθη κτλ. Και ευθύμησαν έως εσπέρας»!

 

Στα χρόνια του Ρομαντισμού
 

Επί Γεωργίου του Α’, την Πρωτομαγιά η πόλη άλλαζε κυριολεκτικά όψη. Στα στόματα των περισσοτέρων έρχονταν οι στίχοι του Αχιλλέα Παράσχου:
«Δρέψατε πάλιν ερασταί ευδαίμονες ναρκίσσους
Εις του Μαΐου τους φαιδρούς κ’ ευώδεις παραδείσους»
Και οι παριλίσσιοι κήποι, τα Πατήσια και οι άλλες γειτονικές εξοχές δέχονταν πραγματική την πραγματική έφοδο των Αθηναίων αστών. Ο κρότος των αμαξών και οι λουλουδοκλοπές κρατούσαν στο πόδι σχεδόν όλους τους κατοίκους της πρωτεύουσας. Εξάλλου, τα περιβόλια είχαν τη γιορτινή τους. Ονομαστά περιβόλια –με θαυμάσια φυτά και σπάνια άνθη- υπήρχαν στο βάθος της σημερινής οδού Ρηγγίλης, παραπλεύρως του Ζαππείου, στα Πατήσια, στα Σεπόλια κ.α. Εννοείται ότι τα ομορφότερα ήταν στα Σεπόλια και στον Κολωνό, ενώ «Βασιλικό Περιβόλι» αποκαλείτο ο Βοτανικός Κήπος στην Ιερά Οδό.

 

Όλοι πήγαιναν στις εξοχές. Οι πλούσιοι καροτσάδα και οι φτωχοί με τα πόδια. Η οδός Πατησίων από τις πέντε το απόγευμα μέχρι το πρωί της επομένης πλημμύριζε από χιλιάδες ανθρώπους. Στα περιβόλια έτρωγαν, έπιναν και «έπιαναν τον Μάη». Αρνί ψητό, αυγά, σκορδαλιά, ντολμαδάκια με κληματόφυλλα, γιαούρτι σακουλίσιο. Κρασί ρετσινάτο από την Κούλουρη, «κεχριμπάρι», όπως το αποκαλούσαν οι μπεκρήδες της εποχής. Το ύψος του Αγίου Λουκά πωλούνταν στεφάνια με άνθη. Πενήντα λεπτά ο «Μάης», ένα στεφάνι καμωμένο από τριαντάφυλλα, πασχαλιές, ασπιρέες, λιμπούνα και άλλα ακόμη άνθη.

«Τα τρία παιδιά», Περικλής Πανταζής.

Οι «ΧΑΒΙΑΡΟΧΑΝΙΤΕΣ»
 

Δεν ήταν βεβαίως όλα «ανθηρά» και εκείνη την εποχή. Υπήρχαν φωνές που αντιδρούσαν στην εισαγωγή του δυτικού τρόπου ζωής και στους πλούσιους ομογενείς-χρηματιστές, τους οποίους αποκαλούσαν «Χαβιαροχανίτες». Εκπρόσωπός αυτής της κατηγορίας ήταν ο Π. Πηγαδιώτης, ο οποίος έγραφε (1884) στον «ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ» του:
«Αχ Μάη δώσε θάρρος και εις τους λωποδύτες
να κάνουν μια δουλειά,
να πιάσουνε με βρόγχο τους Χαβιαροχανίτες
εκείνα τα σκυλιά
που ήρθανε και κάμαν λημέρι στην Αθήνα
και έτσι να γλυτώσει κάθε φτωχός την πείνα.

Και με αυτούς ας πνίξουν σ’ αυτές σου τις ημέρες
εκείνα τα θεριά
που λέγονται πως είναι του έθνους μας πατέρες
αλλ’ είναι …κλεφτουριά.
Αρπάζουν το Ταμείον, του βλάκα τον ιδρώτα,
κι αν ο φτωχός πεινάει, αυτοί ζωή και κότα».

Κορίτσι με στεφάνι, Αριστείδης Οικονόμος.

Ο Γ. Σουρής και ο «ΡΩΜΗΟΣ» του
Το πανηγύρι ξεκινούσε από την παραμονή της Πρωτομαγιάς. Ο κόσμος γλεντούσε μέχρι τα ξημερώματα πίνοντας και απολαμβάνοντας τις ευωδιές των λουλουδιών. Αξιομνημόνευτη λαϊκή παράδοση ήταν η ευρεία κατανάλωση σκόρδων τον μήνα Μάϊο. Τους ανθοπόλεμους και το κλίμα που επικρατούσε στις εξοχές κατέγραφε με το πενάκι του ο Γεώργιος Σουρής στον «ΡΩΜΗΟ» του:
 

«Έλα ράνε με με φούλια
να σε ράνω με μαρούλια.
Δεύτε ράνε δι’ ανθέων
την φυλήν των… ημιθέων.
Ανθεστήρια μεγάλα,
νέα δάφνη και μυρσίνη,
και στον Μάϊον καββάλα
παρελαύν’ η Ρωμηοσύνη»
 

Όσοι πήγαιναν στα Πατήσια και την Κολοκυνθού αγόραζαν ένα στεφάνι και το κρεμούσαν στο φανάρι του αμαξιού ή το κρατούσαν στα χέρια όταν γύριζαν στην πόλη. Το κρεμούσαν στην εξώπορτα για να το ξεκρεμάσουν στις 23 Ιουνίου, εορτή του Αη Γιάννη του Κλήδονα, οπότε και ριχνόταν στη φωτιά για να περάσουν από πάνω μικροί και μεγάλοι. Εκεί, εκτός από τον Μάη καίγονταν παλιά καλάθια, ξύλα και οτιδήποτε δυνάμωνε τη φωτιά.

Ο εξώασκος της ροδακινιάς

http://epistrofi-sti-fysi.blogspot.gr/2013/04/blog-post_5444.html

Ο εξώασκος της ροδακινιάς και η καταπολέμηση του

Ροδακινιά, Νεκταρινιά, Aμυγδαλιά: Taphrina deformans συν. Exoascus deformans

Δαμασκηνιά: Taphrina pruni

Βερικοκιά: Taphrina wiesneri, Taphrina armeniacae

Οι ασθένειες αυτές είναι γνωστές και ως «καρουλιάσματα φύλλων», λόγω της χαρακτηριστικής παραμόρφωσης που υφίσταται το φύλλωμα των προσβεβλημένων δέντρων. Αποτέλεσμα της προσβολής είναι η εξασθένηση των δέντρων, τα οποία γίνονται ευαίσθητα σε προσβολές ή άλλους εχθρούς και η μειωμένη παραγωγή.
Οι μύκητες που τους προκαλούν ανήκουν σήμερα στο γένος Taphrina, που παλαιότερα λεγόταν Exoascus (εξού και το όνομα της ασθένειας) γιατί σχηματίζει ασκούς σε γόνιμο στρώμα και όχι σε ειδικές καρποφορίες.

Συμπτώματα

Στη ροδακινιά - νεκταρινιά ο εξώασκος αποτελεί ιδιαίτερα σοβαρή και συχνή ασθένεια για τη χώρα μας. Προσβάλλονται τα πράσινα μέρη του δέντρου, κυρίως τα φύλλα, δευτερευόντως τους καρπούς και σπανίως τα άνθη και τους βλαστούς.

Στα φύλλα τα συμπτώματα εμφανίζονται νωρίς την άνοιξη, μόλις εκπτυχθούν από τους οφθαλμούς. Τα προσβεβλημένα φύλλα παρουσιάζουν ανώμαλη πάχυνση, κατσαρώνουν, παραμορφώνονται, παίρνοντας ένα χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα (χλωρωτικό και αργότερα μεταχρωματίζεται σε κόκκινο ή με ιώδεις αποχρώσεις, που το κάνει εξαιρετικά ευδιάκριτο από μακριά. Οι διογκωμένες περιοχές έχουν γκρίζα-αλευρώδη ή βελούδινη όψη, λόγω των καρποφοριών του παθογόνου. Τελικά προς το τέλος της άνοιξης (τέλος Απριλίου - αρχές Μαΐου )γίνονται κιτρινοκαστανά,καστανά, μαραίνονται και πέφτουν.Η πτώση των φύλλων εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τις συνθήκες που προηγήθηκαν. Έτσι ξερός και ζεστός καιρός επιταχύνει τη φυλλόπτωση που συνήθως συμβαίνει τέλη Ιουνίου- αρχές Ιουλίου.

Εκτεταμένη προσβολή προκαλεί εκτεταμένη φυλλόπτωση, που οδηγεί σε έκπτυξη νέας βλάστησης από τους κοιμώμενους οφθαλμούς, που βεβαίως δεν προσβάλλονται από την ασθένεια αλλά προκαλεί εξασθένηση του δέντρου.

Τα άνθη πέφτουν όταν προσβληθούν συνήθως πριν αναπτύξουν συμπτώματα, αλλά αν τύχει και παραμείνουν παρουσιάζουν παραμόρφωση και ποικιλόχρωση. 

Οι βλαστοί παρουσιάζουν νανισμό, αποκτούν κιτρινο-πράσινο ανοιχτό χρώμα, διογκώνονται και παραμορφώνονται.

Οι μικροί καρποί προσβάλλονται πιο σπάνια και παρουσιάζουν κιτρινοπράσινες ή κόκκινες διογκώσεις. Εάν προσβληθούν μικροί πέφτουν πρόωρα, ενώ στους μεγαλύτερους μειώνεται η εμπορική αξία. 

Η συνέχεια στο σύνδεσμο πηγή