Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Νικήτα στο Φραγκοκάστελλο.
Ο Άγιος-Νικήτας ήταν ο προστάτης των Κρητών από τις πειρατικές επιδρομές, οι οποίες αποτελούσαν αληθινή μάστιγα των παράκτιων πληθυσμών της Κρήτης. Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Νικήτα βρίσκεται 400 μέτρα Βορειο - Ανατολικά από το φρούριο Φραγκοκάστελλο και χτίστηκε στις αρχές του 14ου αιώνα.
Ήταν μία εκκλησία επιβλητική σε μέγεθος, με μήκος 26 μέτρα και ψηφιδωτό δάπεδο, το οποίο σώζεται στο μεγαλύτερό του μέρος, με σχέδια γεωμετρικά και παραστάσεις ζώων. Οταν ξεκίνησαν οι επιδρομές των Αράβων στην Κρήτη, η βασιλική εγκαταλείφθηκε.
Εκείνο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η περιοχή ήδη από το 1340 μΧ ονομαζόταν από τους Ενετούς "San Nicheta", (Άγιος Νικήτας) πράγμα που σημαίνει ότι η εκκλησία αυτή προϋπήρχε στο χώρο. Υλικά από τα ερείπια του ναού χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του κάστρου, που οι ίδιοι αργότερα (το 1374 μΧ) το ονόμασαν "Κάστρο του Αγίου-Νικήτα".
Πάνω στα ερείπια του ιερού βήματος της βασιλικής χτίστηκε και τοιχογραφήθηκε ναός αφιερωμένος στο μάρτυρα Νικήτα. Πρόκειται για απλό μικρό κτίσμα, που για να κτιστεί χρησιμοποιήθηκε μέρος από το ψηφιδωτό δάπεδο και τα υλικά της ερειπωμένης βασιλικής.
Το όνομά του γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 του Σεπτέμβρη. Μετά τη θρησκευτική λειτουργία, ακολουθεί πανηγύρι κι ύστερα ξεκινούν τα "Νικήτεια", αγωνίσματα προς τιμήν του Αγίου. Το πανηγύρι του Αγίου-Νικήτα στο Φραγκοκάστελλο είναι από τα πιο γνωστά της επαρχίας Σφακίων.
Ο μύθος του Αγίου Νικήτα
Σύμφωνα με το θρύλο, είχε γίνει ένας γάμος στο Φραγκοκάστελλο και η νύφη, μόλις τέλειωσε ο γάμος, πήρε τα τραπεζομάντηλα και πήγε να τα πλύνει κοντά στη θάλασσα. Εκεί που η νύφη έπλενε, φάνηκε ένα καράβι. Ήταν Φράγκοι και σκέφτηκαν να πάρουν την όμορφη κοπέλα και να την κάνουν δώρο στο βασιλιά τους. Η απαγωγή έγινε νύχτα και δεν τους είδε κανείς. Την πήγαν στο παλάτι του βασιλιά, όπου μια μέρα ο βασιλιάς την είδε να κλαίει και τη ρώτησε τι είχε.
Εκείνη αναστέναξε και είπε:
- Αύριο είναι η γιορτή του Αγιού Νικήτα και γίνεται στον τόπο μου, το Φραγκοκάστελλο μεγάλο πανηγύρι.
Ο βασιλιάς γέλασε ειρωνικά και της είπε:
-Αν έχει χάρη ο Σταυρός, και δόξα ο Αι Νικήτας, να πας και εσύ στον τόπο σου και να 'ναι ακόμα νύχτα.
Το επόμενο πρωί στο Φραγγοκάστελλο, μόλις ο παπάς ξεκλείδωσε την πόρτα της εκκλησιάς είδε μια κοπέλα μέσα και φοβήθηκε. Άναψε ένα κερί, πλησίασε και είδε την κοπέλα που είχε παντρέψει πριν περίπου ένα χρόνο.
Ο θρύλος λέει ότι την έφερε καβάλα στο άλογό του ο Άγιος Νικήτας. Και από τότε γίνεται μεγάλη γιορτή μέχρι σήμερα στην εκκλησία του στο Φραγκοκάστελλο.
Ο Άγιος-Νικήτας ήταν ο προστάτης των Κρητών από τις πειρατικές επιδρομές, οι οποίες αποτελούσαν αληθινή μάστιγα των παράκτιων πληθυσμών της Κρήτης. Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Νικήτα βρίσκεται 400 μέτρα Βορειο - Ανατολικά από το φρούριο Φραγκοκάστελλο και χτίστηκε στις αρχές του 14ου αιώνα.
Ήταν μία εκκλησία επιβλητική σε μέγεθος, με μήκος 26 μέτρα και ψηφιδωτό δάπεδο, το οποίο σώζεται στο μεγαλύτερό του μέρος, με σχέδια γεωμετρικά και παραστάσεις ζώων. Οταν ξεκίνησαν οι επιδρομές των Αράβων στην Κρήτη, η βασιλική εγκαταλείφθηκε.
Εκείνο που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η περιοχή ήδη από το 1340 μΧ ονομαζόταν από τους Ενετούς "San Nicheta", (Άγιος Νικήτας) πράγμα που σημαίνει ότι η εκκλησία αυτή προϋπήρχε στο χώρο. Υλικά από τα ερείπια του ναού χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του κάστρου, που οι ίδιοι αργότερα (το 1374 μΧ) το ονόμασαν "Κάστρο του Αγίου-Νικήτα".
Πάνω στα ερείπια του ιερού βήματος της βασιλικής χτίστηκε και τοιχογραφήθηκε ναός αφιερωμένος στο μάρτυρα Νικήτα. Πρόκειται για απλό μικρό κτίσμα, που για να κτιστεί χρησιμοποιήθηκε μέρος από το ψηφιδωτό δάπεδο και τα υλικά της ερειπωμένης βασιλικής.
Το όνομά του γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 του Σεπτέμβρη. Μετά τη θρησκευτική λειτουργία, ακολουθεί πανηγύρι κι ύστερα ξεκινούν τα "Νικήτεια", αγωνίσματα προς τιμήν του Αγίου. Το πανηγύρι του Αγίου-Νικήτα στο Φραγκοκάστελλο είναι από τα πιο γνωστά της επαρχίας Σφακίων.
Ο μύθος του Αγίου Νικήτα
Σύμφωνα με το θρύλο, είχε γίνει ένας γάμος στο Φραγκοκάστελλο και η νύφη, μόλις τέλειωσε ο γάμος, πήρε τα τραπεζομάντηλα και πήγε να τα πλύνει κοντά στη θάλασσα. Εκεί που η νύφη έπλενε, φάνηκε ένα καράβι. Ήταν Φράγκοι και σκέφτηκαν να πάρουν την όμορφη κοπέλα και να την κάνουν δώρο στο βασιλιά τους. Η απαγωγή έγινε νύχτα και δεν τους είδε κανείς. Την πήγαν στο παλάτι του βασιλιά, όπου μια μέρα ο βασιλιάς την είδε να κλαίει και τη ρώτησε τι είχε.
Εκείνη αναστέναξε και είπε:
- Αύριο είναι η γιορτή του Αγιού Νικήτα και γίνεται στον τόπο μου, το Φραγκοκάστελλο μεγάλο πανηγύρι.
Ο βασιλιάς γέλασε ειρωνικά και της είπε:
-Αν έχει χάρη ο Σταυρός, και δόξα ο Αι Νικήτας, να πας και εσύ στον τόπο σου και να 'ναι ακόμα νύχτα.
Το επόμενο πρωί στο Φραγγοκάστελλο, μόλις ο παπάς ξεκλείδωσε την πόρτα της εκκλησιάς είδε μια κοπέλα μέσα και φοβήθηκε. Άναψε ένα κερί, πλησίασε και είδε την κοπέλα που είχε παντρέψει πριν περίπου ένα χρόνο.
Ο θρύλος λέει ότι την έφερε καβάλα στο άλογό του ο Άγιος Νικήτας. Και από τότε γίνεται μεγάλη γιορτή μέχρι σήμερα στην εκκλησία του στο Φραγκοκάστελλο.