Το δυνατό καί τo αδύνατο ... [Αριστοτέλης] |
Κι άς μιλήσουμε πρώτα γιά τό δυνατό καί τό αδύνατο. "Αν λοιπόν από δυο
αντίθετα πράγματα τό ενα είναι δυνατόν ή να ύπάρχη ή νά συμβή, τότε καί
τό άλλο φαίνεται εξ ϊσου δυνατό. Έπί παραδείγματι, αν είναι δυνατόν ό
άνθρωπος να άνακτήση την υγεία του, τότε είναι δυνατό καί νά άρρωστήση.
Γιατί τά αντίθετα έχουν
την ϊδια δυνατότητα, καθ' όσον είναι άντίθετα. Επίσης, αν άπό δυο δμοια
πράγματα, το ένα είναι δυνατό, το ιδιο δυνατό είναι καί τό άλλο. Καί αν
είναι δυνατό τό δυσκολώτερο, είναι δυνατό (κατά μείζονα λόγο) καί τό
εύκολώτερο Καί αν κάτι είναι δυνατό νά γίνη εξαίρετο καί ώραΐο, είναι
δυνατό καί άπλώς νά γίνη. Γιατί είναι δυσκολώτερο νά ύπάρχη ώραία οικία
παρά νά ύπάρχη άπλώς οικία. Καί όποιο πράγμα μπορει νά εχη
άρχή, μπορεί νά εχη καί τέλος. Γιατί τίποτε άπό τά άδύνατα ούτε γίνεται
ούτε αρχίζει νά γίνεται, έπί παραδείγματι, ή διάμετρος (τετραγώνου) ούτε
είναι ούτε μπορει νά άρχίση νά είναι σύμμετρος (με την πλευρά αύτου).
Καί όποιου πράγματος είναι δυνατή ή άρχή, είναι δυνατό καί τό τέλος του.
Γιατί όλα γίνονται άπό τήν άρχή. Καί αν ό,τι επακολουθεί στην ΰπαρξι ή
στή γένεσι είναι δυνατό νά γίνη, τότε είναι δυνατό νά γίνη καί αύτό πού
προηγείται. Έπί παραδείγματι, αν είναι δυνατό νά ύπάρξη άνδρας, είναι
δυνατό νά ύπάρξη καί παιδί, (γιατί αύτό προηγείται στή γένεσι). Καί αν
είναι δυνατό νά ύπάρξη παιδί, είναι δυνατό νά ύπάρξη καί άνδρας. Γιατί
τό παιδί είναι μιά άρχή. Καί τά πράγματα πού άγαπάμε ή επιθυμούμε είναι
δυνατά έκ φύσεως. Γιατί κανείς δεν άγαπά τά άδύνατα, ούτε τά επιθυμεί ώς
έπί τό πλειστο. Καί ό,τι είναι άντικείμενο επιστήμης ή τέχνης, είναι
δυνατό καί νά ύπάρχη καί νά γίνη.