Στη
Ρόδο, το σύμβολο του νησιού, το ελάφι Dama-Dama ή πλατόνι, πριν από
μερικά χρόνια κινδύνευσε να εξαφανιστεί, αφού μεγάλο μέρος του πληθυσμού
τους κάηκε στις καταστροφικές πυρκαγιές του '87 και του '92.
Χρειάστηκαν
αυστηρά μέτρα για να πάψουν οι λαθροθήρες να εξοντώνουν τα ελάφια και
τα τελευταία χρόνια, από μερικές δεκάδες που ήταν, αυξήθηκαν σε
περισσότερα από χίλια. Μάλιστα, η αύξηση αυτή προκάλεσε τις αντιδράσεις
των γεωργών του νησιού, καθώς παρουσιάστηκαν ζημιές στις καλλιέργειες,
οι οποίοι ζητούσαν να τους χορηγηθούν αποζημιώσεις. Δυστυχώς η
καταστροφική πυρκαγιά των έξι τελευταίων ημερών αφάνισε μεγάλο αριθμό
ελαφιών και κανείς δεν γνωρίζει πόσα κατάφεραν να επιζήσουν.
Αγάλματα των ελαφιών, στην είσοδο του λιμανιού στο Μαντράκι
Στην είσοδο του λιμανιού του Μαντρακίου, τοποθετημένα πάνω σε δύο κίονες είναι δύο αγάλματα ελαφιών. Ενα αρσενικό και ένα θηλυκό. Το πλατόνι της Ρόδου θεωρείται σύμβολο του νησιού, αποτελεί μέρος της παράδοσης και στόλιζε τα δάση. Ισχυρίζονται πολλοί ότι το πλατόνι ήλθε στη Ρόδο μετά από την άφιξη των σταυροφόρων, για να προστατευτούν απ' τα φίδια. Αλλη μία εκδοχή είναι ότι τα ελάφια εισήχθησαν από τους Ενετούς, την περίοδο που είχαν στην κατοχή τους το νησί.
Το πλατόνι, κατά τον κ. Σφήκα, δεν μεταφέρθηκε στη Ρόδο για να διώξει τα φίδια. Υπήρχε ανέκαθεν στην περιοχή και τρέφεται με χαμηλή βλάστηση. Ζει στο δάσος τραχείας πεύκης, που συναντούμε γενικά σε όλο το ανατολικό και βόρειο Αιγαίο.
Το μεγαλύτερο δάσος των δασών της Ρόδου είναι το Πίνους Μπρούτια (Pinus Brutia), δηλαδή η Τραχεία Πεύκη, ενώ, αντίστοιχα, στη Στερεά Ελλάδα συναντάμε το δάσος Πίνους Χαλεπένσις (Pinus Halepensis), δηλαδή τη Χαλέπιο Πεύκη. Διαφέρουν κυρίως ως προς τον καρπό, αφού το κουκουνάρι στην Πίνους Μπρούτια έχει μίσχο. Στην περιοχή της Ρόδου που κάηκε, γενικά δεν υπήρχαν μεγάλα ζώα που δεν μπορούμε να συναντήσουμε κάπου αλλού. Υπάρχουν όμως τ' αυτοφυή κυπαρίσσια, που είναι αιωνόβια, κυρίως στον Προφήτη Ηλία, δηλαδή στα όρια της περιοχής που κάηκε.
Dama - Dama και Dama Mesopotamica
Δύο
παραλλαγές μικρών ελαφιών του γένους Dama βρίσκονται στην περιοχή του
ανατολικού Αιγαίου (Ρόδος) και στα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας. Το
Dama - Dama αλλά και το Dama Mesopotamica στο Ιράν ενισχύουν τη θεωρία
ότι το ελάφι ξεκόπηκε και παρέμεινε στο νησί της Ρόδου, όταν τα νερά της
Μεσογείου κατέκλυσαν την περιοχή του Αιγαίου και δημιουργήθηκαν τα
νησιά.
Το πλατόνι είναι μετρίου μεγέθους ελάφι. Το μήκος του
είναι 1,5 μέτρο περίπου και το ύψος του, μέχρι το πάνω μέρος της πλάτης,
φτάνει περίπου τα 90 εκατοστά. Ζυγίζει γύρω στα 100 κιλά, αν και
υπάρχουν πληροφορίες ότι μερικά ώριμα αρσενικά φτάνουν και τα 150 κιλά.
«Θέλαμε
να αυξηθούν τα ελάφια. Πρόκειται για τη σπάνια ράτσα Dama-Dama, που
συναντά κανείς μόνο στη Ρόδο, καθώς δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην
Ελλάδα», μας ανέφερε η προϊσταμένη του Γραφείου Θήρας της Διεύθυνσης
Δασών, Τσαμπίκα Κιότου.
Τι χρειάζεται όμως για ν' αναγεννηθεί το
δάσος της Ρόδου; Βάσει ενός νόμου για την κτηνοτροφία, εξηγεί ο κ.
Σφήκας, «όποιος έχει κοπάδι μπορεί να πάει στο δασαρχείο και να του
δοθεί δημόσια δασική έκταση, για να φτιάξει στάνη, χωρίς άδεια απ' την
Πολεοδομία. Μετά το κάψιμο ό,τι καινούργιο φυτρώνει είναι ό,τι πρέπει
για τις κατσίκες. Ετσι, το δάσος δεν μπορεί ν' αναγεννηθεί, ενώ για το
"κατόρθωμα" αυτό ο έχων τη στάνη παίρνει και επιδότηση απ' την Ευρωπαϊκή
Ενωση μέσω του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης!».*
Από την Ελευθεροτυπία