Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2013

Σήμερα...



Τα Πελαργόνια

http://www.agrotikabook.gr/%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CF%81%CE%B3%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B1

Τα Πελαργόνια

Τρί, 2013-09-10 14:00
Το γένος Πελαργόνιο (Pelargonium) (κοινώς "πελαργόνι") είναι μέλος της οικογένειας των Γερανιοειδών (Geraniaceae) και σε αυτό ανήκουν πάνω από 200 είδη πολυετών, παχύφυλλων ποωδών.Τα φυτά του γένους Pelargonium τα συναντάμε ευρέως στην κηποτεχνία λόγω της πλούσιας και συνεχούς ανθοφορίας που τα χαρακτηρίζει.
Πολλά είδη μάλιστα του γένους αυτού είναι συνυφασμένα με την Ελληνική παράδοση αφού τα συναντάμε στους Ελληνικούς κήπους κυρίως σε γλάστρες (γεράνι, βαμβακούλα), αλλά και στην μαγειρική (αρμπαρόριζα).
Πολύ συχνά συγχέεται με το γένος Geranium. Έτσι τα είδη του γένους Pelargonium πολύ συχνά τοποθετούνται στο γένος Γεράνιον (Geranium) και αποκαλούνται από πολυ κόσμο ως γεράνια. Στην πραγματικότητα όμως τα δύο γένη είναι ξεχωριστά.
Τα πελαργόνια κατάγονται  από τη Νότιο Αφρική. Συνήθως έχουν πτεροσχιδή φύλλα που αναδίδουν ένα έντονο άρωμα, ενώ τα άνθη τους, σε αντίθεση με τα γεράνια, είναι εμφανισιακά ασήμαντα. Τα γνωστά μας γεράνια που στολίζουν κάθε μπαλκόνι αποτελούν μια παραλλαγή. Τα λουλούδια τους λάμπουν σε όλα τα χρώματα, τα φύλλα τους είναι οδοντωτά στις άκρες. Υπάρχουν κρεμοκλαδή και ορθόκλαδα είδη.
Τα πελαργόνια θέλουν φως και καθαρό αέρα, ζέστη το καλοκαίρι και πιο δροσερό χειμώνα.
Ρίξτε τους λίπασμα κάθε 2 βδομάδες και κόψτε τα μαραμένα άνθη. Την άνοιξη ή το φθινόπωρο κλαδέψτε τα και αλλάξτε τους γλάστρα. Μπορείτε να τα πολλαπλασιάσετε με τα μοσχεύματα που κόψατε κατά το κλάδεμα.
Είδη και ποικιλίες
Υπάρχουν περίπου 200 είδη. Τα πιο γνωστά είδη του γένους Pelargonium είναι:

Πελαργόνιον το βαρύοσμον (Pelargonium graveolens).
Είναι είναι ποώδες παχύφυλλο που ανήκει στο γένος Πελαργόνιο της οικογένειας των Γερανιοειδών (Geraniaceae). Το κοινό του όνομα είναι αλμπαρόριζα ή αρμπαρόριζα, ενώ πολλές φορές αναφέρεται και ως γεράνιο, γεράνι, πελαργόνι, στη Λέσβο χρυσαχί, στην Κύπρο κιούλι, στη Δυτική Μακεδονία μοσχόφυλλο. Eυωδιαστό άγριο είδος με μικρά ροζ ή και πορφυροκόκκινα ανθάκια και φύλλα με λοβούς σε σχήμα παλάμης.
Πρόκειται για πολυετές ποώδες φυτό με τρυφερούς βλαστούς οι οποίοι δεν ξυλοποιούνται. Αναπτύσσεται πολύ γρήγορα. Τα φύλλα έχουν γκριζοπράσινο χρώμα με οδωντωτές απολήξεις, είναι χνουδωτά και με πολύ μεγάλες εγκολπώσεις και έντονη αρωματική ευωδιά όταν τριβούν. Τα άνθη του φέρονται σε ταξιανθία τύπου σκιαδίου και φέρουν 5 πέταλα. Τα χρώματα που συναντάμε στα άνθη του είναι στις αποχρώσεις του ροζ και του μωβ.
Καλλιέργεια
Το P. graveolens είναι φυτό με ταχύτατη ανάπτυξη, το οποίο προτιμάει τις ηλιόλουστες ή και ημισκιαζόμενες θέσεις. Το έδαφος θα πρέπει να είναι ελαφρύ (πλούσιο σε άμμο) ώστε να αποστραγγίζει πολύ καλά. Οι ρίζες του δεν ανέχονται την υπερβολική υγρασία. Όταν αναπτύσσεται στο έδαφος ενός κήπου κατάλληλα είναι τα αραιά και πολύ πλούσια ποτίσματα (πότισμα ανά 5-20 ημέρες ανάλογα με την εποχή και τις τοπικές συνθήκες θερμοκρασίας, σκίασης κ.α.). Όταν αναπτύσσεται σε φυτοδοχεία τότε τα ποτίσματά του θα πρέπει να είναι πιο συχνά (ανά 1-7 ημέρες).

Δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικό σε θρεπτικά στοιχεία και μπορεί να αναπτυχθεί ικανοποιητικά ακόμα και σε πολύ άγονα εδάφη. Σε εντατικές καλλιέργειες του για την παραγωγή αιθέριων ελαίων απαιτεί 3-4 μονάδες φωσφόρου και καλίου ανά στρέμμα και 7-8 μονάδες αζώτου ανά στρέμμα. Είναι ευαίσθητο στο ψύχος. Έτσι στην Ελλάδα το συναντάμε κυρίως στις παράκτιες περιοχές όπου οι χειμώνες είναι ήπιοι. Σε πιο ορεινές περιοχές καλλιεργείται ως ετήσιο και το χειμώνα προστατεύεται.
Είναι επιδεκτικό στα κλαδέματα, ακόμα και σε πολύ αυστηρά κλαδέματα τα οποία είναι απαραίτητα εάν θέλουμε να διατηρήσουμε μία μαζεμένη και συμπαγή όψη του φυτού. Καταλληλότερη εποχή είναι νωρίς την άνοιξη.
Σε ορισμένες περιοχές χρησιμοποιείται ως τροποποιητικό γεύσης σε μαρμελάδες και γλυκά κουταλιού και έχει και θεραπευτικές ιδιότητες ως βότανο. Ξεχωρίζει για το πολύ δυνατό άρωμα που απελευθερώνεται από τα φύλλα του. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται πολύ στην βιομηχανία αρωμάτων αλλά και στη ζαχαροπλαστική και μαγειρική

Pelargonium peltatum.
Φυτό αειθαλές με κρεμοκλαδή ανάπτυξη. Έχει βλαστούς λεπτούς, γωνιώδεις, λείους. Τα φύλλα του είναι λεία, γυαλιστερά και έλλοβα (φύλλα κισσού). Τα άνθη είναι μονά ή διπλά, 5-8 μαζί, σε ταξιανθίες "σκιάδια", σε διάφορα χρώματα, όπως κόκκινα, λευκά, ρόδινα κλπ. Ανθίζει συνέχεια από την άνοιξη ως το φθινόπωρο. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες με μονά ή διπλά άνθη και διάφορους χρωματισμούς. Πιο παραγωγική και ανθεκτική είναι η ρόδινη. Καλλωπιστική αξία: Οφείλεται στην κρεμοκλαδή του βλάστηση και την πλούσια, ζωηρών χρωμάτων και με¬γάλης διάρκειας ανθοφορία του. Πoλλ/ζεται με επάκρια φυλλοφόρα μοσχεύματα την άνοιξη. Φυτό ευαίσθητο στο κρύο που ευδοκιμεί σε πλούσια ή μέτριας γονιμότητας εδάφη, με καλή αποστράγγιση. "Προτιμάει" ηλιαζόμενες θέσεις. Τα φυτά κάθε άνοιξη χρειάζονται κλάδεμα και αραίωμα για να πετάξουν καινούργια βλάστηση. Είναι πιο ανθεκτικό στις προσβολές από εχθρούς και ασθένειες από ότι το γεράνι.
Pelargonium hortorum.
Το Pelargonium hortorum (συν. P. zonale – κοιν. γεράνι, σαρδέλα, τσαρτελλούδιν). Είναι το πλέον χρησιμοποιούμενο είδος του γένους Pelargonium στους κήπους και στις βεράντες. Υπάρχουν περισσότερες από 200 ποικιλίες σε πληθώρα χρωμάτων. Το είδος Pelargonium x hortorum έχει προέλθει από διασταύρωση των P. zonale και P. inquinans. Έχει στρογγυλά φύλλα τα οποία σε πολλές ποικιλίες διαθέτουν μία σκούρα ζώνη, ως εκ τούτου και ζωνωτό. Υπάρχουν ποικιλίες με συμπαγή και χαμηλή βλάστηση αλλά και ποικιλίες που φθάνουν το 1,0 με 1,5 m σε ύψος. Τα χρώματα των ανθέων μπορεί να είναι κόκκινο, λευκό, ροζ, σωμόν, πορτοκαλί, μωβ κ.α. Οι απαιτήσεις του σε νερό είναι μικρές. Εδώ να αναφέρουμε ακόμα μία φορά ότι φυτά τα οποία είναι φυτεμένα σε φυτοδοχεία μικρού όγκου, θα πρέπει να ποτίζονται αρκετά συχνά. Πάντως τα γεράνια ζημιώνονται πολύ πιο συχνά από υπερβολική υγρασία παρά από έλλειψη νερού. Προτιμούν τις ηλιαζόμενες θέσεις και τα καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη

Pelargonium domesticum.
Το είδος Pelargonium domesticum (συν. P. grandiflorum – κοιν. πελαργόνι, γεράνι) προέρχεται από την διασταύρωση των P. cucullatum και P. grandiflorum. Σχηματίζει ξυλώδη στελέχη και μπορεί να φθάσει και τα 2 m σε ύψος. Τα άνθη του έχουν δίχρωμα πέταλα και συνηθέστερα αποχρώσεις του ροζ και του μωβ. Τα φύλλα είναι πράσινα με εγκολπώσεις και συχνά οδοντωτά. Οι απαιτήσεις του σε νερό είναι μικρές και προτιμάει τις φωτεινές και καλά αποστραγγιζόμενες θέσεις στον κήπο. Επίσης θα πρέπει να κλαδεύονται προκειμένω να κρατήσουν μία συμπαγή μορφή. Κατάλληλα για φύτευση στο έδαφος και σε γλάστρα.

Άλλα είδη
 

  • Πελαργόνιον το αλπικόν (P. alpinum)
  • Πελαργόνιον το αλθαιοειδές (P. althaeoides)
  • Πελαργόνιον το αντιδυσεντερικόν (P. antidysentericum)
  • Πελαργόνιον το δρυόφυλλον (Pelargonium quercifolium)
  • Πελαργόνιον το καρδιόφυλλον (P. cordifolium)
  • Πελαργόνιον το κουκουλωτόν (Pelargonium cucullatum)
  • Πελαργόνιον του Ντράμοντ (Pelargonium drummondii)
  • Πελαργόνιον το ολυνθοειδές (Pelargonium grossularioides)
  • Πελαργόνιον το παράκτιον (Pelargonium littorale)
  • Πελαργόνιον το μακρόφυλλον (P. longifolium)
  • Πελαργόνιον το ευοσμότατον (P. odoratissimum)
  • Πελαργόνιον το αποξέον (Pelargonium radens)
  • Πελαργόνιον το ροντνεϊανόν (Pelargonium rodneyanum)
  • Πελαργόνιον το τρίχρουν (P. tricolor)
  • Πελαργόνιον το σιδοειδές (Pelargonium sidoides)
  • Πελαργόνιον το αμπελόφυλλον (P. vitifolium)

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae) Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta) Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida) Υφομοταξία: Ροδίδες (Rosidae) Τάξη: Γερανιώδη (Geraniales) Οικογένεια: Γερανιοειδή (Geraniaceae) Γένος: Πελαργόνιον (Pelargonium)
 fytokomia.gr

περίληψη

Ελισσαίος Βγενόπουλος.
 
περίληψη

έβαζε τις λέξεις την μία δίπλα στην άλλη
και κείνες ανασηκώνονταν
φρεσκοακονισμένα κοπίδια
και καρφώνονταν όπου έβρισκαν
σαν τα θολωμένα βλέμματα
τις αγριεμένες σκέψεις
και τις αφόρητες εμμονές

Φωτογραφία: περίληψη

έβαζε τις λέξεις την μία δίπλα στην άλλη
και κείνες ανασηκώνονταν 
φρεσκοακονισμένα κοπίδια
και καρφώνονταν όπου έβρισκαν
σαν τα θολωμένα βλέμματα
τις αγριεμένες σκέψεις  
και τις αφόρητες  εμμονές

φόρεσε ένα πουκάμισο
οι ρίγες του ήταν από λεπτομερείς περιγραφές
ασήμαντων περιστατικών
πήρε μια δεσμίδα ασυνταξίες
καβάλησε μια φράση
από κείνες που τις εμπιστεύεται κανείς
με κλειστά μάτια
και χώθηκε στην σμπαραλιασμένη 
περίληψη της πόλης

είχε πιάσει ένα ψιλόβροχο
από βιαστικές ομοιοκαταληξίες
και επιπόλαια ερωτήματα

έπεφτε το φως 
πίσω από τα μαύρα συμπεράσματα
εκείνος προχωρούσε μέσ’ τη σκοτεινιά
μ’ απλωμένα τα χέρια 
και τον τρόμο στο στήθος

το χάραμα τον βρήκε
στη ρίζα ενός βράχου από πρόχειρες φράσεις
με μια χούφτα ξέχειλη από  επιφωνήματα
με τ’ αστέρια σημεία στίξης στο κορμί του
και τη μισοτελειωμένη σελίδα ενός ονείρου 
περασμένη κόμπο στο λαιμό 

7.9.13 φόρεσε ένα πουκάμισο
οι ρίγες του ήταν από λεπτομερείς περιγραφές     
ασήμαντων περιστατικών
πήρε μια δεσμίδα ασυνταξίες
καβάλησε μια φράση
από κείνες που τις εμπιστεύεται κανείς
με κλειστά μάτια
και χώθηκε στην σμπαραλιασμένη
περίληψη της πόλης

είχε πιάσει ένα ψιλόβροχο
από βιαστικές ομοιοκαταληξίες
και επιπόλαια ερωτήματα

έπεφτε το φως
πίσω από τα μαύρα συμπεράσματα
εκείνος προχωρούσε μέσ’ τη σκοτεινιά
μ’ απλωμένα τα χέρια
και τον τρόμο στο στήθος

το χάραμα τον βρήκε
στη ρίζα ενός βράχου από πρόχειρες φράσεις
με μια χούφτα ξέχειλη από επιφωνήματα
με τ’ αστέρια σημεία στίξης στο κορμί του
και τη μισοτελειωμένη σελίδα ενός ονείρου
περασμένη κόμπο στο λαιμό

7.9.13

φανταστική κουρτίνα

Detudo Armarinho.
Φωτογραφία: http://rosehip.typepad.com/rose_hip_blog/ 

Όταν κάποιο ύφασμα έχει φθαρεί, προτού το πετάξετε κόψτε και φυλάξτε τμήματα που είναι ακόμη καλά και που τυχαίνει να είναι όμορφα ή κεντημένα. Μαζεύοντας αρκετά τέτοια διαφορετικά κομμάτια μπορείτε να φτιάξετε μια ιδιαίτερα φανταστική κουρτίνα μπάνιου ή άλλου βοηθητικού χώρου . Καλή επιτυχία!

Συνέντευξη του Φίλιπ Σέρραρντ


http://www.antifono.gr

Συνέντευξη του Φίλιπ Σέρραρντ


Θα μπορούσατε, κ. Σέρραρντ, να μας δώσετε κάποια βιογραφικά σας στοιχεία;
Ρ.S.: Βέβαια. Γεννήθηκα στην Αγγλία, στην Οξφόρδη. Η καταγωγή μου όμως είναι από την Ιρλανδία. Ξέρετε, οι Ιρλανδέζοι είναι άλλοι, αλλιώτικοι άνθρωποι από τους Εγγλέζους. Και λίγο περίεργοι, θα έλεγα. Σπουδές έκανα στα πανεπιστήμια του Καίμπριτζ και της Οξφόρδης. Ο πατέρας μου δίδασκε στην Οξφόρδη. Αργότερα, στο δεύτερο πόλεμο, ήρθα στην Ελλάδα, για πρώτη φορά. Αρχισα τότε να μελετώ την ελληνική ποίηση. Είχα μείνει για ένα διάστημα στην Αθήνα και μετά επέστρεψα στην Αγγλία, όπου δίδαξα στα πανεπιστήμια του Λονδίνου και της Οξφόρδης. Πάντα όμως αισθανόμουν πως έχω μια σχέση με την Ελλάδα... με την ιστορία, με τη θρησκεία της Ελλάδας...
Μια ειδικότητά μου είναι η Βυζαντινολογία. Αλλά έχω ασχοληθεί και με τη σύγχρονη ελληνική ποίηση. Μερικοί μάλιστα ποιητές, που έχουν πεθάνει τώρα, ήταν πολύ φίλοι μου: ο Σικελιανός, ο Σεφέρης, ο Γκάτσος... Αλλά και ο Ελύτης... και ο μουσικός, ο ...Χατζιδάκις... Στα Κατούνια της Λίμνης, μένω από τριάντα χρόνια. Και τι κάνω εδώ; Δεν ξέρω (γελώντας)... Γράφω διάφορα βιβλία, για το Βυζάντιο, για την ελληνική φιλολογία, κάνω μεταφράσεις ελληνικών ποιημάτων στα αγγλικά και τώρα τελευταία γράφω κάποια βιβλία φιλοσοφικού και οικολογικού περιεχομένου, σχετικά με το «σήμερα» και τις αιτίες της καταστροφής που μας απειλεί. Φαίνεται να μην υπάρχει διέξοδος. Σήμερα, βαδίζουμε προς μια βέβαια καταστροφή. Βρισκόμαστε μπροστά σε έναν γκρεμό. Και φταίμε εμείς, οι μεγάλοι, που οδηγήσαμε τον κόσμο σε αυτό το σημείο... Γι' αυτά λοιπόν γράφω τώρα...
Ποιους Έλληνες ποιητές έχετε μεταφράσει;
Ρ.S.: Το πρώτο μου βιβλίο, διατριβή μου στο Πανεπιστήμιο, ήταν για τη νεότερη ελληνική ποίηση... για τον Σολωμό, τον Παλαμά, τον Σικελιανό, τον Καβάφη και τον Σεφέρη. Αργότερα, με έναν Αμερικάνο φίλο μου, τον KEELEY, μεταφράσαμε μαζί πολλά ποιήματα. Μεταφράσαμε όλα τα έργα του Καβάφη και του Σεφέρη... Μια συλλογή του Σικελιανού... Ελύτη, Γκάτσο...
Υπάρχει κάτι σε κάποιους Έλληνες ποιητές, που σας έχει κάνει εντύπωση, ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης και παρουσίασης της φύσης;
Ρ.S.: Μεγάλη ερώτηση. Λίγο - πολύ σε όλους υπάρχει... Προπάντων όμως στην ποίηση του Σικελιανού. Τον Σικελιανό, νομίζω, δεν τον έχετε μελετήσει αρκετά στην Ελλάδα. Περίεργο. Είναι πάρα πολύ μεγάλος ποιητής. Τότε που πρωτοήρθα στην Ελλάδα κι άρχισα να τον διαβάζω, από γαλλική μετάφραση, θυμάμαι ότι κατάλαβα μια φωνή... ότι υπάρχει μια φωνή, μέσα στη φύση. Μια φωνή που δεν υπάρχει πια στην αγγλική και γαλλική ποίηση. Μου είχε κάνει τρομερή εντύπωση πώς αυτός ο άνθρωπος γινόταν ένα με τη φύση. Δεν υπήρχε διαχωρισμός ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση. Δεν υπήρχε στη συνείδησή του ότι από τη μια είμαι εγώ, ο άνθρωπος, και από την άλλη η φύση, απέναντί μου. Αλλά ήταν ένα σώμα, ένα.
Σας εντυπωσίασε η ταύτισή του με τη φύση...
Ρ.S.: Ακριβώς. Ο ποιητής αυτός είναι το ίδιο με το βουνό, με τη θάλασσα, και ο ίδιος γίνεται φωνή όλων αυτών των πραγμάτων της φύσης. Οι αγελάδες που κατέβαιναν στην ακρογιαλιά... μοιάζουν θεοί, θεϊκές μορφές. Και ο Σεφέρης επίσης, εκεί που λέει: ο ύπνος σε τυλίγει σαν ένα δέντρο με πράσινα φύλλα... Αισθάνεσαι ότι υπάρχει μια προσωπική παρουσία μέσα στη φύση. Εντελώς προσωπική. Μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Αυτά δεν είναι σύμβολα. Είναι η πραγματικότητα.
Για το ότι εγκατασταθήκατε στην Ελλάδα, υπάρχουν ιδιαίτεροι λόγοι; Η ελληνική φύση έπαιξε ρόλο;
Ρ.S.: Ναι, έπαιξε... Αλλά είναι δύσκολο θέμα αυτό. Γενικά, κατάλαβα ότι η ζωή στην Ευρώπη, στην Αγγλία και αλλού, έχει πάρει μια στραβή στροφή. Εκείνα τα χρόνια που ήρθα στην Ελλάδα, είδα ότι ο τόπος εδώ δεν είχε μπει σ' αυτό τον κύκλο, δεν είχε καταστραφεί από τις καινούργιες συνθήκες της ζωής, της βιομηχανοποιημένης. Στην Ελλάδα, υπήρχε κατανόηση της ζωής, της φύσης, και οι σχέσεις του ενός ανθρώπου με τον άλλον ήταν πιο γνήσιες...
Υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά της ελληνικής φύσης που σας έχουν γοητεύσει;
Ρ.S.: Νομίζω ότι η φύση είναι μία. Η φύση είναι... φύση. Αλλά, ίσως, μου ταιριάζει καλύτερα η φύση της Ελλάδας απότι, άλλων χωρών... Δεν ξέρω, υπάρχει κάποια διαφορά. Η φύση της Ελλάδας δεν υπάρχει αλλού ακριβώς η ίδια. Υπάρχουν όμως μέρη που μοιάζουν, όπως ξέρω, στην Ιρλανδία, στην Προβηγκία... Στην ελληνική φύση μου αρέσουν τα βουνά, η θάλασσα, το φως. Μου αρέσει η φύση της Ελλάδας. Αισθάνομαι κάποια σχέση με αυτή. Αλλά αυτή τη σχέση με τη φύση την αισθάνομαι παντού. Νομίζω όμως ότι μεγαλύτερη σημασία έχει το πώς αντιμετωπίζεις τη φύση... Ανάμεσα στις αλλαγές που έχουν σήμερα γίνει, είναι και η αλλαγή στην αντιμετώπιση της φύσης, η αλλαγή στον τρόπο που βλέπουμε τη φύση. Γενικά, όλοι μας σήμερα ξεκινούμε από μια επιστημονική αντίληψη της φύσης, ότι δηλαδή είναι κάτι έξω από τον άνθρωπο, χωρίς ψυχή, ότι πρόκειται για ύλη, για κάτι σχεδόν μηχανικό, που μπορείς να το βλέπεις απέξω, που δεν έχει σχέση με τη δική σου ζωή, που δεν έχει μέσα της τη δική της ζωή, μια «συνείδηση», και μια γλώσσα, αν θέλεις...
Αυτό σιγά-σιγά το καταλαβαίνεις. Στα δημοτικά ποιήματα, το βλέπεις, ότι το ένα βουνό μιλάει στο άλλο βουνό. Αυτό το λέμε ποιητική έκφραση. Αλλά δεν είναι ποιητική έκφραση. Λέμε ότι... κοιτάζουμε ένα δέντρο. Μήπως το δέντρο μας κοιτάζει; Δεν το σκεφτόμαστε, γιατί πιστεύουμε πως αυτό είναι ύλη, όπως μας έχει διδάξει η επιστήμη. Και τώρα η επιστήμη τι είναι; Είναι ένα πράγμα που το έχουμε φτιάξει εμείς, τώρα στα τελευταία 300 χρόνια, ένα εντελώς ψεύτικο πράγμα. Ο Σεφέρης, θυμάμαι, κάποτε σ' ένα περίπατό μας, μου είχε πει: «Εσύ είσαι από τα μέρη της Αγγλίας, δεν θα καταλάβεις αυτά που σου λέω. Αλλά αυτό εδώ το κορμί μου το αισθάνομαι ίδιο με το κορμί του βουνού... το δέρμα μου, το ίδιο πράγμα είναι. Μα πώς να το καταλάβεις; Εγώ εδώ μπορώ να μιλάω με το δέντρο, με το βουνό... Αυτό εσείς εκεί στο βορρά δεν το καταλαβαίνετε...» Τελευταία, διάβασα κάτι που έχει γράψει ένας ασκητής του Αγίου Όρους. Κάποιος πήγε και τον ρώτησε τι στάση πρέπει να έχουμε απέναντι στη φύση. Και απαντάει αυτός ότι το ράσο του Αγίου Νεκταρίου το φιλάμε, το ασπαζόμαστε, αυτό το ρούχο που είχε φορέσει ο Αγιος Νεκτάριος. Γιατί λοιπόν να μην ασπαζόμαστε και τα φύλλα του δέντρου και το χορτάρι, που μέσα τους βρίσκεται ο Θεός;
Βλέπουμε όμως τη φύση σαν αντικείμενο, που μπορούμε να την κάνουμε ό,τι εμείς θέλουμε. Αν όμως καταλάβουμε ότι όλα γύρω μας είναι σαν ν' αγγίζουμε έναν άνθρωπο, τον πιο αγαπητό... Γιατί υπάρχει μια προσωπική παρουσία μέσα στη φύση. Η φύση πονάει. Αλλά δυστυχώς, όλα τα κοιτάζουμε σαν να είναι ένα σύνολο χημικών στοιχείων που δεν αισθάνονται. Πρέπει να αλλάξουμε αυτή τη νοοτροπία. Ίσως εμείς να έχουμε υψηλότερη νόηση, αλλά κι αυτά αισθάνονται και πονάνε και μας κρίνουν. Τι λέτε... αμφιβάλλετε;
Καταλαβαίνουμε...
Θα θέλαμε πάντως να διευκρινίσουμε ότι η προηγούμενη ερώτησή μας δεν προϋποθέτει μια ανθρωποκεντρική θεώρηση της φύσης. Απλώς, εννοούσαμε κάποια ξεχωριστά εξωτερικά χαρακτηριστικά του ελληνικού τοπίου...
Ρ.S.: Ναι... Και δεν νομίζω πως υπάρχει κάτι ιδιαίτερο εδώ, στους συνδυασμούς βουνού και θάλασσας. Αλλά κάθε τοπίο είναι καταπληκτικό. Βέβαια, όσοι μένουν στη φύση, δεν καταλαβαίνουν όλη τη μεγάλη χάρη που βρίσκεται μπροστά τους. Δυστυχώς, δεν καταλαβαίνουν πόσο τυχεροί είναι... Είναι το περιβάλλον, όπου ζουν κάθε μέρα, και γι' αυτό δεν του δίνουν μεγάλη σημασία.
Καλύτερα να τους έλειπε αρχικά;
Ρ.S.: Όχι. Αυτό θα ήταν στέρηση. Τα παιδιά, για παράδειγμα, που γεννήθηκαν και ζουν στην Αθήνα, δεν έχουν κοινωνία με τη φύση... έχουν χωριστεί, και είναι δύσκολο να την αποκτήσουν. Και η εκπαίδευση ακόμα μας χωρίζει από τη φύση. Μας δίνει μια εικόνα πλαστή για τη φύση... ότι είναι αντικείμενο, για τις δικές μας ανάγκες, για εκμετάλλευση. Και για να αποκτήσεις την άλλη αντίληψη για τη φύση, δεν είναι εύκολο τώρα. Αυτή την αντίληψη που υπήρχε κάποτε. Όπως σε αυτό το κομμάτι της επιστολής του Σιάτλ, που είχατε στο δεύτερο τεύχος του εντύπου σας. Αυτό είναι το φυσικό.
Φύση είμαστε και μεις οι ίδιοι...
Ρ.S.: Ναι, μπράβο. Και νομίζω πως αυτό το καταλαβαίνουν οι γυναίκες καλύτερα από τους άντρες. Αν υπάρχει ελπίδα για τον κόσμο, υπάρχει από τις γυναίκες. Νομίζω όμως πως δεν είναι σωστό να βάζουν οι γυναίκες στόχο τη μίμηση και την κατάκτηση όλων των θέσεων που κατείχαν άντρες. Εννοώ αυτό το κίνημα, το φεμινισμό... Αλλη είναι η αντίληψη της γυναίκας. Η γυναίκα έχει το δώρο να σηκώσει το βάρος των μεγάλων αυτών προβλημάτων...
Γενικά, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος μας είναι πολύ μεγάλα. Είπατε, μάλιστα, ότι «βαδίζουμε προς μια βέβαια καταστροφή...». Θα θέλατε να σχολιάσετε και την άποψη του Ντοστιογιέφσκι ότι «η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο»;
Ρ.S.: Ναι... Τι λέει όμως μετά το Ντοστογιέφσκι; Λέει ότι υπάρχει η καλή ομορφιά και η άσχημη ομορφιά. Ο ίδιος ο Ντοστογιέφσκι το σχολιάζει. Είναι μερικοί που βρίσκουν κάποια ομορφιά η οποία στην πραγματικότητα δεν είναι όμορφη. Υπάρχει όμως και η πραγματική ομορφιά, όπως είναι η ομορφιά της φύσης. Αλλά αρκετοί μπορεί να βρίσκουν κάτι όμορφο και στην... τηλεόραση. Μετά από αυτή τη φράση του, ο Ντοστογιέφσκι συνεχίζει έτσι: Ποια ομορφιά όμως; Όχι η ψεύτικη, η διαβολική ομορφιά. Γιατί ο διάβολος μπορεί να πάρει όμορφη όψη, μα η ομορφιά του είναι ... διαβολική. Έτσι, λέει. Υπάρχει η ομορφιά του θεού και η ομορφιά του διαβόλου. Πρέπει να κάνεις διάκριση ανάμεσά τους. Πώς θα κάνεις αυτή τη διάκριση, είναι άγνωστο. Το μόνο που είναι βέβαιο είναι ότι η φυσική ομορφιά είναι αληθινή ομορφιά, ομορφιά του θεού. Η φτιαχτή ομορφιά, αυτή που περνάει από μηχανές και τέτοια, ίσως είναι η ομορφιά του διαβόλου.
Ο άνθρωπος όμως την έχει δημιουργήσει.
Ρ.S.: Και βέβαια. Όταν λέμε του διαβόλου, εννοούμε του κακού. Πρόκειται για κάτι που μας φαίνεται ευχάριστο. Αλλά αυτό μόνο εξωτερικά είναι όμορφο. Έτσι, μερικοί λένε ότι ένα αυτοκίνητο είναι όμορφο, ότι έχει ομορφιά. Αλλά το αυτοκίνητο μολύνει την ατμόσφαιρα. Αυτή λοιπόν δεν είναι αληθινή ομορφιά. Είναι φτιαχτή... Η φυσική ομορφιά είναι η αληθινή. Αλλά και πράγματα που φτιάχνουν οι άνθρωποι, με τα χέρια τους...
Και με αγάπη...
Ρ.S.: Ναι, αυτό αποτελεί κάποια εγγύηση. Δεν είναι απόλυτη εγγύηση ότι κάτι είναι όμορφο. Η ομορφιά πρέπει να ταιριάζει με το σκοπό που έχει η ζωή.
Η φυσική ομορφιά συχνά υμνείται και στη δημοτική μας ποίηση, αλλά συμβαίνει και το εξής περίεργο: Δίπλα στην ομορφιά παραμονεύει κάποτε και ο «χάρος». Πως το βλέπετε αυτό; Πρόκειται για μια έμφυτη απαισιοδοξία του Έλληνα ή ίσως για βαθιά και ουσιαστική βίωση της πραγματικότητας;
Ας αναφέρουμε για παράδειγμα ένα δημοτικό τραγούδι:
«Με γέλασαν μια χαραυγή,
της άνοιξης τ' αηδόνια,
με γέλασαν και μου' πανε
πως χάρος δεν με παίρνει...
Και βγήκα πάνω στα βουνά,
ψηλά στα κορφοβούνια...
βλέπω το χάρο να' ρχεται
στο άλογο καβάλα...
Μη με παίρνεις χάρε, μη με παίρνεις,
γιατί δεν με ξαναφέρνεις...».

Κοντά στη φυσική ομορφιά είναι κι ο χάρος, κοντά στ' αηδόνια και στα κορφοβούνια.
Ρ.S.: Βέβαια, ο χάρος είναι μέσα στη ζωή. Δεν είναι; Πώς να τον βγάλεις έξω από τη ζωή; Πώς να μην υπάρχει; Υπάρχει η ομορφιά, υπάρχει και ο χάρος. Και πώς το ένα να μην έχει σχέση με τον άλλο; Όλα όσα γεννιούνται στη γη, ζουν για ένα διάστημα. Όπως αυτό το δέντρο, αυτή η ελιά μπροστά μας. Μα αυτό δεν έχει σημασία. Και δε σημαίνει πως αυτό το δέντρο δεν έχει την ομορφιά του. Ούτε πως η ομορφιά δεν έχει νόημα, επειδή μια μέρα θα πεθάνουμε.
Το θεωρείτε όμως τόσο φυσιολογικό, όταν ένας άνθρωπος, μέσα στην ομορφιά της φύσης, σκέφτεται το θάνατο; Για την ακρίβεια, όχι ένας άνθρωπος, αλλά ένας λαός, αφού πρόκειται για δημοτική ποίηση.
Ρ.S.: Έτσι νομίζω, ναι. Γιατί όταν ένας λαός δεν σκέφτεται το θάνατο, δεν σκέφτεται πολύ και τη ζωή. Οι άνθρωποι, οι λαοί, που σκέφτονται και το θάνατο, ζουν πιο έντονα από αυτούς που δεν έχουν την ιδέα του θανάτου μέσα τους. Δεν είναι απαισιοδοξία αυτό. Σε άλλα μέρη, όπως στην Αμερική ή στην Αγγλία, που κρύβουν το θάνατο, έχουν ξεχάσει και πώς να ζήσουνε. Δεν καταλαβαίνουν, νομίζουν θα είμαστε εδώ για πάντα. Ενώ στην Ελλάδα ακόμα διατηρείται και το έθιμο να βλέπεις τον πεθαμένο στην κηδεία, να δεις ότι αυτός ο άνθρωπος έχει πεθάνει. Στην Αμερική και στην Αγγλία τον σκεπάζουν...
Πιστεύετε λοιπόν ότι οι Έλληνες είναι ένας λαός που δεν πετάει στα σύννεφα, αλλά είναι προσγειωμένος στην πραγματικότητα;
Ρ.S.: Ναι, ήτανε και είναι. Πολύ σωστή ερώτηση. Οι Έλληνες είναι πιο πολύ ριζωμένοι στη ζωή και αφού ο θάνατος είναι κομμάτι της ζωής, δεν τον βγάζουν έξω από τη ζωή. Μέσα στη ζωή, και τον αντιμετωπίζουν... Είναι περίεργο, μυστήριο πράγμα. Αλλά όσο πιο ζωντανή είναι η επαφή με το θάνατο, τόσο πιο ζωντανή είναι και η επαφή με τη ζωή... Καταλαβαίνεις πόσο πολύτιμο είναι να ζεις, τι πολύτιμο πράγμα είναι η ζωή. Ενώ αν χάνεις την επαφή με το θάνατο, τότε παίρνεις τη ζωή σαν κάτι χωρίς μεγάλη σημασία. Και όσο προσπαθούμε να αποκλείσουμε το θάνατο από τη ζωή, τόσο χάνουμε την επαφή με τη ζωή. Χάνουμε την επαφή και με τον εαυτό μας...
Δεν βλέπετε λοιπόν απαισιοδοξία.
Ρ.S.: Καθόλου. Είναι η πραγματικότητα. Πρέπει να ψάξεις να βρεις τι νόημα έχει κι ο θάνατος. Αυτό που βλέπουμε, σε λίγο δεν θα το βλέπουμε. Και η ευλογία είναι που το βλέπουμε τώρα...
Όταν όμως σκεφτόμαστε το θάνατο, δεν χάνουμε τότε την ομορφιά;
Ρ.S.: Μα όταν πας να χάσεις κάτι, τότε το εκτιμάς περισσότερο.
Ας πάμε στον Όμηρο, σε ένα θέμα σχετικό με το φως - ήλιο. Στην Ιλιάδα (Ρ 647) υπάρχει η φράση «εν φάει και όλεσσον» (=στο φως, και ας μας καταστρέψεις), που λέει ο Αίας στο Δία, όταν ο Δίας, κατά την εξέλιξη της μάχης, σκοτείνιασε τον ουρανό, πενθώντας για το θάνατο του Πατρόκλου. Μπορείτε να σχολιάσετε αυτό τον μάλλον παράδοξο λόγο του Αίαντα; Νομίζετε ότι μπορεί να συνδεθεί με μια παθιασμένη λατρεία του ήλιου, όπως ίσως συμβαίνει και στην ποίηση του Ελύτη;
Ρ.S.: Και στην ποίηση του Σεφέρη. Ο ήλιος όμως σημαίνει μόνο τον ήλιο; Γιατί και στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη λέει ότι κι ο Θεός είναι Λόγος και Φως, που φωτίζει τον άνθρωπο. Λοιπόν, το φως είναι μόνο το φυσικό φως; Και ο Σεφέρης, όταν μεταχειρίζεται τη λέξη, είναι λίγο αμφίβολη η σημασία της. Και ο Γκαίτε, όταν πέθαινε, είπε: Περισσότερο φως!Αυτό δεν σημαίνει πως ήθελε να δει τον ήλιο περισσότερο. Ήθελε περισσότερο φως. Φως, είναι μια μεταφυσική έννοια... και ο ήλιος ενσαρκώνει αυτή την έννοια μέσα στον κόσμο. Ο Όμηρος είναι τυφλός, αλλά μέσα του έχει ένα φως καταπληκτικό.
Και μήπως τελικά η Μούσα είναι το φως του Ομήρου, ώστε να μη χρειάζεται και τα μάτια του για να βλέπει;
Ρ.S.: Μπορεί, ναι. Και ο Milton, ο πολύ μεγάλος Αγγλος ποιητής, ήταν κι αυτός τυφλός. Αλλά μιλάει για το φως με καταπληκτικό τρόπο. Τελικά, δεν ξέρω αν ο Όμηρος εννοεί το φως της ημέρας. Ίσως εννοεί ένα άλλο φως, που μπορείς να το δεις ακόμα κι αν είσαι τυφλός.
Ίσως ο Όμηρος σ' αυτό το στίχο να εκφράζει και τη δική του επιθυμία να δει.
Το παράδοξο είναι ότι η αξία του φωτός μπαίνει πάνω από την αξία της ζωής. Θα μπορούσε αυτό να θεωρηθεί «σουρρεαλιστική» αντιμετώπιση της ζωής;
Ρ.S.: Όχι σουρρεαλιστική. Πνευματική, θα έλεγα. Σουρρεαλισμός σημαίνει πάνω από το ρεαλισμό. Στην πραγματικότητα όμως, αυτό είναι ο ρεαλισμός... Πού λέει κι ο Σεφέρης για το φως; Ναι, στην «Κίχλη» λέει: «το φως πίσω από τον ήλιο». Τι εννοεί όταν λέει «το φως πίσω από τον ήλιο»; Είναι κάτι άλλο. Κάπου μιλάει και για μαύρο φως.
Ίσως αυτό πάει στο συμβολισμό. Αλλά τον Αίαντα, ενώ κινδυνεύει η ζωή του στη μάχη, τον πειράζει που χάθηκε το φως και φωνάζει: φως και να πεθάνω!
Ρ.S.: Προφανώς, ζητώντας φως, ζητούσε να «καταλάβει»...
Δε θα θέλαμε να σας κουράσουμε περισσότερο κ. Sherrard. Μήπως εσείς θέλετε κάτι να προσθέσετε;
Ρ.S.: Δεν με κουράζετε καθόλου. Εγώ μήπως σας κουράζω... (γελώντας). Σκέφτομαι, είναι περίεργο, σ' αυτά τα 14 χρόνια σας να καταλάβετε. Πώς να σας περιγράψω τα πράγματα, όπως όταν ήμουν εγώ παιδί; Γίνεται αυτό; Όλα έχουν αλλάξει τόσο πολύ. Πώς να το εξηγήσω... Θυμάμαι που μου έλεγε ο Σεφέρης: «Τότε που ήμουν παιδί -στη Μικρασία γεννήθηκε- όλα εκείνα τα έθιμα που είχαμε, φτάναν ως τον Όμηρο... και καταλαβαίναμε τη ζωή με τον τρόπο που την καταλάβαινε ο Όμηρος». Τώρα λοιπόν στα τελευταία χρόνια όλα άλλαξαν. Λένε πως ο κόσμος δεν μπορεί να κρατηθεί πέρα από 20-40 χρόνια. Δεν μπορεί. Θα καταστραφεί. Είναι η αλήθεια, κινδυνεύει ο κόσμος. Είναι ζήτημα αν θα υπάρχει σε 30-40 χρόνια, δεν ξέρω. Κινδυνεύει ο κόσμος. Και πρέπει να τα πούμε αυτά τα πράγματα...
Τη συνέντευξη πήραν στις 25 Μαρτίου 1993 οι μαθήτριες της τότε Β΄ τάξης Γυμνασίου Λίμνης: Σοφία Παπακωνσταντοπούλου, Ελένη Στάμου, Μαρία Κουρέλη και ο καθηγητής Δημήτρης Μπαρσάκης.

Δημήτρης Νανόπουλος 13 Σεπτεμβρίου 1948

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ!!!

Φωτογραφία: Σαν σήμερα, 13 Σεπτεμβρίου 1948 

Γεννήθηκε ο Έλληνας φυσικός, Δημήτρης Νανόπουλος.

Ο Δημήτριος Νανόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 13 Σεπτεμβρίου 1948. Σπούδασε φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Sussex της Aγγλίας, όπου απέκτησε το διδακτορικό του το 1973 στη Θεωρητική Φυσική των Yψηλών Eνεργειών.

Διετέλεσε ερευνητής στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Ευρώπης (CERN) στη Γενεύη της Ελβετίας και επί σειρά ετών ανήκε στο ανώτερο ερευνητικό προσωπικό του Κέντρου. Διετέλεσε ερευνητής στην Ecole Normale Superieure, Παρίσι, και στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, Cambridge, των H.Π.A. Το 1989, εξελέγη καθηγητής στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Texas A&M, College Station, όπου από το 1992 είναι διακεκριμένος (distinguished) καθηγητής και όπου από το 2002 κατέχει την έδρα Mitchell/Heep της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών. Είναι διευθυντής του Κέντρου Αστροσωματιδιακής Φυσικής του Κέντρου Προχωρημένων Ερευνών (HARC), στο Χιούστον, Τέξας, όπου διευθύνει ερευνητικό τμήμα του World Laboratory, που εδρεύει στη Λωζάνη.

Το κύριο ερευνητικό του έργο ανήκει στο πεδίο της σωματιδιακής φυσικής ή (φυσική υψηλών ενεργειών) και της κοσμολογίας, ενώ στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα ανήκουν και η δημιουργία μιας ενοποιημένης θεωρίας όλων των δυνάμεων της φύσης, η θεωρία του Παντός, η υπερσυμμετρία, η υπερβαρύτητα, οι θεωρίες υπερχορδών και η βιοφυσική.

Έχει συγγράψει πάνω από 520 πρωτότυπες εργασίες, όλες δημοσιευμένες σε περιοδικά με κριτές και υψηλό impact factor, συμπεριλαμβανομένων 10 βιβλίων. Έχει πάνω από 26.900 ετεροαναφορές και τον Νοέμβριο 2001 βρέθηκε ότι είχε τον 4ο υψηλότερο h-index στον κόσμο ανάμεσα στους θεωρητικούς φυσικούς, σε κατάταξη που έγινε από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Η συγκεκριμένη κατάταξη προκύπτει υπολογιστικά και αφορά τον συνολικό αριθμό δημοσιεύσεων ενός επιστήμονα, λαμβάνοντας υπ' όψιν και τις παραπομπές που έχουν γίνει από άλλους προς αυτές τις δημοσιεύσεις.

Το 1996 του απενεμήθη ο Tαξιάρχης του τάγματος της τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το 1997 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1999 και για δεύτερη φορά το 2005 απέσπασε το βραβείο του Ιδρύματος Ερευνών της Βαρύτητας, που εδρεύει στη Μασαχουσέτη των Η.Π.Α. Το 2006 του απενεμήθη το διεθνές βραβείο του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης. Το 2009 τιμήθηκε με το βραβείο Enrico Fermi της Ιταλικής Εταιρείας Φυσικής (SIF). Επίσης, προτάθηκε 2 φορές από την Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών για την παραλαβή του Νόμπελ Φυσικής.

Από το 1988 είναι εταίρος (fellow) της American Physical Society και από το 1992 μέλος της Italian Physical Society.
Σαν σήμερα, 13 Σεπτεμβρίου 1948
Γεννήθηκε ο Έλληνας φυσικός, Δημήτρης Νανόπουλος.

Ο Δημήτριος Νανόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 13 Σεπτεμβρίου 1948. Σπούδασε φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Sussex της Aγγλίας, όπου απέκτησε το διδακτορικό του το 1973 στη Θεωρητική Φυσική των Yψηλών Eνεργειών.

Διετέλεσε ερευνητής στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Ευρώπης (CERN) στη Γενεύη της Ελβετίας και επί σειρά ετών ανήκε στο ανώτερο ερευνητικό προσωπικό του Κέντρου. Διετέλεσε ερευνητής στην Ecole Normale Superieure, Παρίσι, και στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, Cambridge, των H.Π.A. Το 1989, εξελέγη καθηγητής στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Texas A&M, College Station, όπου από το 1992 είναι διακεκριμένος (distinguished) καθηγητής και όπου από το 2002 κατέχει την έδρα Mitchell/Heep της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών. Είναι διευθυντής του Κέντρου Αστροσωματιδιακής Φυσικής του Κέντρου Προχωρημένων Ερευνών (HARC), στο Χιούστον, Τέξας, όπου διευθύνει ερευνητικό τμήμα του World Laboratory, που εδρεύει στη Λωζάνη.

Το κύριο ερευνητικό του έργο ανήκει στο πεδίο της σωματιδιακής φυσικής ή (φυσική υψηλών ενεργειών) και της κοσμολογίας, ενώ στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα ανήκουν και η δημιουργία μιας ενοποιημένης θεωρίας όλων των δυνάμεων της φύσης, η θεωρία του Παντός, η υπερσυμμετρία, η υπερβαρύτητα, οι θεωρίες υπερχορδών και η βιοφυσική.

Έχει συγγράψει πάνω από 520 πρωτότυπες εργασίες, όλες δημοσιευμένες σε περιοδικά με κριτές και υψηλό impact factor, συμπεριλαμβανομένων 10 βιβλίων. Έχει πάνω από 26.900 ετεροαναφορές και τον Νοέμβριο 2001 βρέθηκε ότι είχε τον 4ο υψηλότερο h-index στον κόσμο ανάμεσα στους θεωρητικούς φυσικούς, σε κατάταξη που έγινε από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Η συγκεκριμένη κατάταξη προκύπτει υπολογιστικά και αφορά τον συνολικό αριθμό δημοσιεύσεων ενός επιστήμονα, λαμβάνοντας υπ' όψιν και τις παραπομπές που έχουν γίνει από άλλους προς αυτές τις δημοσιεύσεις.

Το 1996 του απενεμήθη ο Tαξιάρχης του τάγματος της τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας. Το 1997 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1999 και για δεύτερη φορά το 2005 απέσπασε το βραβείο του Ιδρύματος Ερευνών της Βαρύτητας, που εδρεύει στη Μασαχουσέτη των Η.Π.Α. Το 2006 του απενεμήθη το διεθνές βραβείο του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης. Το 2009 τιμήθηκε με το βραβείο Enrico Fermi της Ιταλικής Εταιρείας Φυσικής (SIF). Επίσης, προτάθηκε 2 φορές από την Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών για την παραλαβή του Νόμπελ Φυσικής.

Από το 1988 είναι εταίρος (fellow) της American Physical Society και από το 1992 μέλος της Italian Physical Society

Κ.ΚΑΒΑΦΗΣ "Ελεγεία των Λουλουδιών"

ΤΑ ΡΑΝΤΙΣΜΕΝΑ(Ομάδα καλλιτεχνικών, λογοτεχνικών, αναζητήσεων).

Φωτογραφία: Κ.ΚΑΒΑΦΗΣ "Ελεγεία των Λουλουδιών"

Όσα λουλούδια υπάρχουν, το καλοκαίρι ανθίζουν
        Κι’ απ’ όλα τα λουλούδια του κάμπου φαίνεται
        η νεότης πιο ωραία. Aλλά μαραίνεται
        γρήγορα, και σαν πάει δεν ξαναγένεται·
η πασχαλι[αίς] με της δροσιάς τα δάκρυα την ραντίζουν.

Όσα λουλούδια υπάρχουν, το καλοκαίρι ανθίζουν.
        Aλλά τα ίδια μάτια δεν τα κυττάζουνε.
        Και άλλα χέρια σ’ άλλα στήθεια τα βάζουνε.
        Έρχοντ’ οι ίδιοι μήνες, πλην ξένοι μοιάζουνε·
τα πρόσωπα αλλάξαν και δεν τ’ αναγνωρίζουν.

Όσα λουλούδια υπάρχουν,το καλοκαίρι ανθίζουν.
        Aλλά με την χαρά μας πάντα δεν μένουνε.
        Aυτά οπού ευφραίνουν, αυτά πικραίνουνε·
        κ’ επάνω εις τους τάφους, που κλαίμε, βγαίνουνε,
καθώς τους γελαστούς μας τους κάμπους χρωματίζουν.

Πάλ’ ήλθε καλοκαίρι κ’ οι κάμποι όλοι ανθίζουν.
        Aλλ’ απ’ το παραθύρι δύσκολα φθάνεται.
        Και το υαλί μικραίνει-μικραίνει, χάνεται.
        Το πονεμένο μάτι θολώνει, πιάνεται.
Βαρυά τα κουρασμένα πόδια, δεν μας στηρίζουν.

Για μας δεν είναι φέτος που οι κάμποι όλοι ανθίζουν.
        Λησμονημένου Aυγούστου κρίνοι μάς στέφουνε,
        τ’ αλλοτεινά μας χρόνια γοργά επιστρέφουνε,
        σκιαίς αγαπημέναις γλυκά μάς γνέφουνε
και την φτωχή μας την καρδιά γλυκά αποκοιμίζουν. 


(Από τα Αποκηρυγμένα )Κ.ΚΑΒΑΦΗΣ "Ελεγεία των Λουλουδιών"

Όσα λουλούδια υπάρχουν, το καλοκαίρι ανθίζουν
Κι’ απ’ όλα τα λουλούδια του κάμπου φαίνεται
η νεότης πιο ωραία. Aλλά μαραίνεται
γρήγορα, και σαν πάει δεν ξαναγένεται·
η πασχαλι[αίς] με της δροσιάς τα δάκρυα την ραντίζουν.

Όσα λουλούδια υπάρχουν, το καλοκαίρι ανθίζουν.
Aλλά τα ίδια μάτια δεν τα κυττάζουνε.
Και άλλα χέρια σ’ άλλα στήθεια τα βάζουνε.
Έρχοντ’ οι ίδιοι μήνες, πλην ξένοι μοιάζουνε·
τα πρόσωπα αλλάξαν και δεν τ’ αναγνωρίζουν.

Όσα λουλούδια υπάρχουν,το καλοκαίρι ανθίζουν.
Aλλά με την χαρά μας πάντα δεν μένουνε.
Aυτά οπού ευφραίνουν, αυτά πικραίνουνε·
κ’ επάνω εις τους τάφους, που κλαίμε, βγαίνουνε,
καθώς τους γελαστούς μας τους κάμπους χρωματίζουν.

Πάλ’ ήλθε καλοκαίρι κ’ οι κάμποι όλοι ανθίζουν.
Aλλ’ απ’ το παραθύρι δύσκολα φθάνεται.
Και το υαλί μικραίνει-μικραίνει, χάνεται.
Το πονεμένο μάτι θολώνει, πιάνεται.
Βαρυά τα κουρασμένα πόδια, δεν μας στηρίζουν.

Για μας δεν είναι φέτος που οι κάμποι όλοι ανθίζουν.
Λησμονημένου Aυγούστου κρίνοι μάς στέφουνε,
τ’ αλλοτεινά μας χρόνια γοργά επιστρέφουνε,
σκιαίς αγαπημέναις γλυκά μάς γνέφουνε
και την φτωχή μας την καρδιά γλυκά αποκοιμίζουν.


(Από τα Αποκηρυγμένα )

Λόγων Παίγνια

Για αμεση ανάγνωση ανοίξτε το σύνδεσμο πηγή

Για καλύτερη ανάγνωση επιλέξτε την λειτουργία "πλήρης οθόνη",κάτω αριστερά

Το κρινάκι της θάλασσας

Αποτέλεσμα εικόνας για Το κρινάκι της θάλασσας Γνωρίζετε ότι η πρώτη ζωγραφική αναπαράσταση του Pancratium maritimum έχει βρεθεί σε προϊστορικές τοιχογραφίες της Κρήτης;
Το Παγκράτιο (Pancratium) είναι ένα γένος φυτών με 21 είδη, που είναι βολβώδη, ποώδη και πολυετή, της οικογένειας Amaryllidaceae και της υποοικογένειας Amaryllidoideae, όπου πρόσφατα περιλήφθηκαν επίσης τα γένη Narcissus και Galanthus. Το γένος εντοπίζεται στην ακτογραμμή της Μεσόγειας περιοχής, εκτεινόμενο προς τα Κανάρια νησιά, την τροπική Αφρική και την τροπική Ασία. Τα άνθη είναι μεγάλα, λευκά και αρωματικά, με εμφανή παρουσία του περίανθου σωλήνα και της στεφάνης τους. Το Pancratium διαφέρει από το πανομοιότυπό του Hymenocallis, γιατί διαθέτει πολυάριθμους σπόρους, καλυμμένους με ένα λεπτό μαύρο φλοιό. Φυτά που ανήκουν στο γένος Pancratium έχουν βρεθεί σε προϊστορικές τοιχογραφίες της Κρήτης.
Το όνομα Pancratium (Παγκράτιου) προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις "παν - κραταιός" που σημαίνει "όλο δύναμη", και πιθανόν αναφέρεται στην αντοχή του φυτού που μπορεί να επιβιώσει σε ακραία κλίματα. Τα είδη του Παγκράτιου κατοικούν συχνά σε εξαιρετικά ξηρές και αμμώδεις περιοχές.
Το Pancratium maritimum, ή κρινάκι της θάλασσας, είναι ένα είδος βολβώδους φυτού ενδημικό στην περιοχή της Μεσογείου και στη νοτιο-δυτική Ευρώπη. Μπορεί επίσης να βρεθεί στη νότια Βουλγαρία και στις βόρειες τουρκικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας, όπου απειλείται με εξαφάνιση. Αναπτύσσεται σε παράκτιες αμμώδεις περιοχές ή λίγο πάνω από το υψηλότερο σημείο της παλίρροιας. Άλλα λαϊκά ονόματα του φυτού είναι Ασφόδελος της άμμου (Sand Daffodil), λίλιουμ της άμμου (Sand Lily) και λίλιουμ του Αγίου Νικολάου (Lily of St. Nicholas). Η λατινική λέξη maritimum σημαίνει "της παραλίας, της ακτής", υποδηλώνοντας και τα μέρη όπου ζει: ο βιότοπος του P.maritimum είναι παραθαλάσσιες αμμουδιές σε αμμώδεις παραλίες και σε άμεση γειτνίαση με τη θάλασσα, όπου αναπτύσσεται συχνά σε πυκνές συστάδες. Αυτό το φυσικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από άμεση έκθεση στον ήλιο και τους ανέμους της θάλασσας και σε συνεχές πιτσίλισμα από σταγονίδια θαλασσινού νερού που μεταφέρονται από τον άνεμο.
Αυτό το μονοκοτυλήδονο ποώδες πολυετές ανθίζει κατά τη διάρκεια των πιο ζεστών μηνών του καλοκαιριού. Μπορεί να αντέξει σε αυτές τις ακραίες συνθήκες, επειδή ο μεγάλος βολβός του (περίπου 5 - 7 εκατοστά πλάτος) είναι θαμμένος βαθιά στο υπέδαφος και αφού μεγαλώνει στην αμμουδιά, δεν είναι και τόσο δύσκολο για τους βλαστούς του να βρουν το δρόμο τους σε μισό μέτρο βάθος, μέσα από την χαλαρή παράκτια άμμο.
Το P. maritimum είναι βολβώδες πολυετές φυτό με μακρύ λαιμό και χρώμα γλαυκό, με γραμμικά φύλλα σε γενικές γραμμές, αειθαλές, αλλά τα φύλλα του συχνά πεθαίνουν στη διάρκεια των ζεστών καλοκαιριών. 
Το κρινάκι της θάλασσας ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι τον Οκτώβριο. Τα άνθη του έχουν σχήμα μεγάλης χοάνης, κάθε ταξιανθία διαθέτει 3-15 άνθη, αρωματικά και κατάλευκα. Είναι πολύ μεγάλα σε μέγεθος, με μήκος μέχρι 15 εκατοστά (από τα οποία ο μίσχος κατέχει λιγότερο από 1 εκατοστό), διάμετρο 6 - 8 εκατοστά, με χωνοειδές στέμμα. Έχουν 6 τέπαλα λευκά με μία αχνή πράσινη ρίγα στο εξωτερικό τους, που κοντά στη βάση συγχωνεύονται με τα νημάτια των στημόνων. Στηρίζονται επάνω σε ένα βλαστό, ύψους 45 εκατοστών περίπου, που ξεπροβάλει μέσα από 2 σπάθες ή βράκτια φύλλα, λεπτά σαν χαρτί.
Τα άνθη έχουν μια ευχάριστη, εξωτική και πολύ λεπτή ευωδιά κρίνου, η οποία αναπτύσσεται προφανώς μόνο κατά τις απάνεμες καλοκαιρινές νύχτες, που επιτρέπουν αυτό το λεπτό άρωμα να γίνει αντιληπτό. Και λέγεται ότι είναι τόσο έντονο το άρωμα, που μπορεί να κρατήσει τα πρόβατα μακριά από τις ακτές.
Τα μακρόστενα τμήματα του περιάνθιου είναι σχεδόν γραμμικά, με 40-50 χιλιοστά μήκος. Η πολύ μεγάλη, σε σχήμα χωνιού 12-οδοντωτή κορώνα αποτελείται στην πραγματικότητα από τα συγχωνευμένα νημάτια των στημόνων και μπορεί να φτάνει τα 65 χιλιοστά μήκος και 40 με 50 χιλιοστά πλάτος, με τους στήμονες στις παρυφές του χείλους της κορόνας. (Σημείωση για τα τμήματα του περίανθιου: επειδή τα 3 σέπαλα και τα πέταλα 3 είναι πανομοιότυπα, αναφέρονται ως 6 τέπαλα). Οι παρυφές της στεφάνης του άνθους (στο χείλος του σωλήνα) είναι «στολισμένες» με 12 τριγωνικά δόντια, με τέτοιο τρόπο ώστε η στεφάνη του άνθους να μοιάζει με .... κορώνα (κορώνα δηλαδή .... στέμμα!). Υπάρχουν δύο από αυτά τα δόντια ανάμεσα σε κάθε έναν από τους 6 ανθήρες (δηλαδή 12 δόντια). Τα μπουμπούκια μοιάζουν με μικρά ανυψωμένα δάχτυλα και είναι εμπλουτισμένα με λευκές και πράσινες ρίγες. Τα 6 τέπαλα μορφοποιούν το στέμμα με τέτοιο τρόπο ώστε να μοιάζει με ασφόδελο, δίνοντας στο φυτό την κοινή ονομασία του Ασφόδελος της Θάλασσας.
Τα φύλλα εμφανίζονται στο τέλος του φθινοπώρου και μοιάζουν πολύ με ίσιες μακριές κορδέλες, με περίπου 2 εκατοστά πλάτος και μισό μέτρο μήκος, που στην περίοδο της ανθοφορίας έχουν ήδη μαραθεί και συχνά τα νεκρά φύλλα εξαφανίζονται από τον ήλιο και τους ανέμους πριν προκύψουν τα λουλούδια από την άμμο. Επίσης συχνά συστρέφονται σε μια σπείρα.
Ο καρπός είναι μια μεγάλη κάψουλα (έως 6 εκατοστά μήκος) με 3 βαλβίδες που κατά την ωρίμανση ανοίγει στις πλευρές των 3 ύπερων, εκθέτοντας τους 10 με 40, πολύ μαύρους, σπόρους του. Αυτά τα σπέρματα, που έχουν ακανόνιστο σχήμα και μοιάζουν με κομμάτια από κάρβουνο, απλά εγκαταλείπουν την ανοικτή κάψουλα και πέφτουν στην άμμο. Στη συνέχεια, διασκορπίζονται από τον άνεμο και τη θάλασσα, καθώς μπορούν εύκολα να επιπλεύσουν στο νερό.
Το εβραϊκό όνομα του λουλουδιού είναι khavatselet ha-Khof, στενά συνδεδεμένο με το ρόδο του Σαρόν (khavatselet ha-Sharon) που αναφέρεται στο Άσμα Ασμάτων. Είναι κοινή πεποίθηση για τους περισσότερους ανθρώπους στο Ισραήλ ότι το βιβλικό απόσπασμα αναφέρεται σε αυτό το λουλούδι, καθώς η πεδιάδα Sharon βρίσκεται στις ακτές της Μεσογείου.
Η εξάπλωση του Pancratium Lily στην Ελλάδα κατά την σύγχρονη εποχή, και ιδιαίτερα στα νησιά του Αιγαίου, έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης για βοτανολόγους και αρχαιολόγους. Ο ελβετός βοτανολόγος Gustav Hegi (1876 - 1932) στο μνημειώδες έργο του "Ιllustrierte Flora von Mittel-Europa" (1908 - 1931), περιγράφοντας τα ξένα φυτά της οικογένειας Amaryllidaceae, αναφέρεται σε αυτό το φυτό ως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα φυτά της Μεσογείου.
Η πρώτη απεικόνιση του Pancratium Lily βρέθηκε από τον Έβανς, ο οποίος το ανακάλυψε κατά τις ανασκαφές που έκανε στο παλάτι της Κνωσού (1896). Υπάρχει ένας πίνακας του φυτού αυτού στην γνωστή τοιχογραφία με το μπλε πουλί στο παλάτι της Κνωσού, το οποίο θεωρείται ως η πρώτη αναπαράσταση του Ασφόδελου της Θάλασσας. Η χρήση του περιγράφεται από τον Διοσκουρίδη και τον Θεόφραστο.
Το φυτό γονιμοποιείται από μια μεγάλη σκωρο- πεταλούδα, που ονομάζεται agrius convolvuli. Αυτά τα έντομα επισκέπτονται το λουλούδι, όταν η ταχύτητα του ανέμου είναι κάτω των 2 μέτρων ανά δευτερόλεπτο (6,6 ft / s). Όταν είναι μεγαλύτερή από 2 m/sec, οι σκώροι δεν επισκέπτονται το φυτό Pancratium. Ακόμη και αν το είδος επικονιαστεί με τεχνητό τρόπο κατά τη διάρκεια θυελλωδών καιρικών συνθηκών, η επικονίαση δεν είναι αποτελεσματική. Μια άλλη ιδιαιτερότητα για το κρινάκι της άμμου είναι η μη δεκτικότητά του στη δική του γύρη, την οποία το φυτό μπορεί να αναγνωρίσει. Αυτό το λουλούδι μπορεί να γονιμοποιηιθεί μόνο με διασταύρωση.
Ο Fabrizio Grassi cs (βιοποικιλότητα και διατήρησή της 14: 2159-2169, 2005) έγραψε ένα άρθρο με τίτλο: «Αξιολόγηση της βιοποικιλότητας και των στρατηγικών διατήρησης του Pancratium maritimum L. στη Βόρεια Τυρρηνική Θάλασσα". Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η επικονίαση επιτυγχάνεται χάρη στην ύπαρξη διαφορετικών οργανισμών όπως: στην πολύ μεγάλη Σφήκα (= agrius) convolvuli L. (την convolvulus hawk-moth) στη Νότια Γαλλία, τους σκώρους sphingid στο Isreal, ή την σαύρα Podarcis lilfordi στις Βαλεαρίδες Νήσους.
Το P. maritimum είναι εύκολα να καλλιεργηθεί, αλλά απαιτεί ηλιόλουστη τοποθεσία και έδαφος αμμώδες με καλή αποστράγγιση. Χρειάζεται ζεστά καλοκαίρια που θα προκαλέσουν την ανθοφορία του, ενώ σε ψυχρότερα κλίματα θα παρουσιάσει συχνά μόνο δειλά σημάδια άνθισης. Αντέχει σε θερμοκρασίες μέχρι -5 ° C (23 ° F) περίπου. Πολλαπλασιασμός γίνεται με σπόρους ή διαίρεση μετά την ανθοφορία. Τα σπορόφυτα μπορούν ν' ανθίσουν στο τρίτο ή τέταρτο έτος της ηλικίας τους.

Δημοφιλείς αναρτήσεις