Η Maria Dimitriou κοινοποίησε φωτογραφία από Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας "σὺν Ἀθηνᾷ".
Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ
τὸ τῆς φύσεως δίκαιόν ἐστι σύμβολον τοῦ συμφέροντος εἰς τὸ μὴ βλάπτειν ἀλλήλους μηδὲ βλάπτεσθαι.
«Φυσικό δίκαιο είναι η συμφωνία προς το κοινό συμφέρον, ώστε να μη βλάπτει ο ένας τον άλλον ούτε να βλάπτεται.»
(Κύριαι δόξαι 31, πηγή: Διογένης Λαέρτιος 10.150)
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ 32
Ὅσα τῶν ζῴων μὴ ἠδύνατο συνθήκας ποιεῖσθαι τὰς ὑπὲρ τοῦ μὴ βλάπτειν ἄλλα μηδὲ βλάπτεσθαι, πρὸς ταῦτα οὐθὲν ἦν δίκαιον οὐδὲ ἄδικον. ὡσαύτως δὲ καὶ τῶν ἐθνῶν ὅσα μὴ ἠδύνατο ἢ μὴ ἐβούλετο τὰς
συνθήκας ποιεῖσθαι τὰς ὑπὲρ τοῦ μὴ βλάπτειν μηδὲ βλάπτεσθαι.
«Όσα ζώα δεν μπόρεσαν να συνάψουν συμφωνία ώστε να μη βλάπτουν το ένα το άλλο και να μη βλάπτονται, γι αυτά δεν υπάρχει δίκαιο και άδικο. Ομοίως και για όσους λαούς δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να κάνουν συμφωνία ώστε να μη βλάπτουν ο ένας τον άλλον και να μη βλάπτονται (δεν υπάρχει δίκαιο και άδικο).»
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ 33
Οὐκ ἦν τι καθ᾽ ἑαυτὸ δικαιοσύνη, ἀλλ᾽ ἐν ταῖς μετ᾽ ἀλλήλων συστροφαῖς καθ᾽ ὁπηλίκους δή ποτε ἀεὶ τόπους συνθήκη τις ὑπὲρ τοῦ μὴ βλάπτειν μηδὲ βλάπτεσθαι.
«Η δικαιοσύνη δεν είναι κάτι που υπάρχει από μόνο του, αλλά αποτελεί ένα είδος συμφωνίας κατά την οποία στις συναναστροφές τους οι άνθρωποι, όπου και όποτε αυτές συμβαίνουν, κανένας δεν θα βλάπτει τον άλλο και κανένας δεν θα βλάπτεται.»
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ 35
Οὐκ ἔστι τὸν λάθρᾳ τι κινοῦντα ὧν συνέθεντο πρὸς ἀλλήλους εἰς τὸ μὴ βλάπτειν μηδὲ βλάπτεσθαι, πιστεύειν ὅτι λήσει, κἂν μυριάκις ἐπὶ τοῦ παρόντος λανθάνῃ. μέχρι γὰρ καταστροφῆς ἄδηλον εἰ καὶ λήσει.
«Όποιος παραβαίνει κάτι στα κρυφά από όσα έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους οι άνθρωποι για να μη βλάπτουν και να μη βλάπτονται δεν θα έχει ποτέ τη βεβαιότητα ότι τελικά δεν θα φανερωθεί, ακόμη και αν η πράξη του είναι προς το παρόν χίλιες φορές κρυφή. Γιατί είναι άγνωστο αν θα παραμείνει κρυφή και μέχρι την ημέρα του θανάτου του.»
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ 36
Κατὰ μὲν <τὸ> κοινὸν πᾶσι τὸ δίκαιον τὸ αὐτό, συμφέρον γάρ τι ἦν ἐν τῇ πρὸς ἀλλήλους κοινωνίᾳ: κατὰ δὲ τὸ ἴδιον χώρας καὶ ὅσων δή ποτε
αἰτιῶν οὐ πᾶσι συνέπεται τὸ αὐτὸ δίκαιον εἶναι.
«Από γενική άποψη το δίκαιο είναι το ίδιο για όλους γιατί είναι αυτό που τους συμφέρει στην μεταξύ τους επικοινωνία. Το συγκεκριμένο όμως κάθε φορά δίκαιο της κάθε χώρας ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες της δεν είναι το ίδιο για όλους.»
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ 37
Τὸ μὲν ἐπιμαρτυρούμενον ὅτι συμφέρει ἐν ταῖς χρείαις τῆς πρὸς ἀλλήλους κοινωνίας τῶν νομισθέντων εἶναι δικαίων, ἔχει τὸν τοῦ δικαίου χαρακτῆρα, ἐάν τε τὸ αὐτὸ πᾶσι γένηται ἐάν τε μὴ τὸ αὐτό. ἐάν δὲ νόμον θῆταί τις, μὴ ἀποβαίνῃ δὲ κατὰ τὸ συμφέρον τῆς πρὸς ἀλλήλους κοινωνίας, οὐκέτι τοῦτο τὴν τοῦ δικαίου φύσιν ἔχει. κἂν μεταπίπτῃ τὸ κατὰ τὸ δίκαιον συμφέρον, χρόνον δέ τινα εἰς τὴν πρόληψιν ἐναρμόττῃ, οὐδὲν ἧττον ἐκεῖνον τὸν χρόνον ἦν δίκαιον τοῖς μὴ φωναῖς κεναῖς ἑαυτοὺς συνταράττουσιν, ἀλλ᾽ ἁπλῶς εἰς τὰ πράγματα βλέπουσιν.
"Από όσα πράγματα θεωρήθηκαν ότι συμφέρουν, δίκαιο πρέπει να θεωρηθεί ό,τι πραγματικά αποδείχτηκε χρήσιμο στις κοινωνικές συνδιαλλαγές, είτε θεωρείται δίκαιο από όλους είτε όχι. Αν όμως κάποιος απλά θεσπίσει έναν νόμο, ο οποίος όμως δεν είναι προς το συμφέρον της κοινωνίας στην συνδιαλλαγή, ο νόμος αυτός πλέον δεν είναι πραγματικά δίκαιος. Και αν το συμφέρον που είναι σύμφωνο με το δίκαιο αλλάζει, αλλά για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ανταποκρίνεται σε αυτή την έννοια, τότε για εκείνο το χρονικό διάστημα ήταν δίκαιο για εκείνους που δεν ταράζονται από τα κούφια λόγια αλλά επικεντρώνονται στην πραγματικότητα."
βλ. επίσης http://www.epicuros.net/SavedTexts/SavedText-01-Kyriaidoxai.html
τὸ τῆς φύσεως δίκαιόν ἐστι σύμβολον τοῦ συμφέροντος εἰς τὸ μὴ βλάπτειν ἀλλήλους μηδὲ βλάπτεσθαι.
«Φυσικό δίκαιο είναι η συμφωνία προς το κοινό συμφέρον, ώστε να μη βλάπτει ο ένας τον άλλον ούτε να βλάπτεται.»
(Κύριαι δόξαι 31, πηγή: Διογένης Λαέρτιος 10.150)
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ 32
Ὅσα τῶν ζῴων μὴ ἠδύνατο συνθήκας ποιεῖσθαι τὰς ὑπὲρ τοῦ μὴ βλάπτειν ἄλλα μηδὲ βλάπτεσθαι, πρὸς ταῦτα οὐθὲν ἦν δίκαιον οὐδὲ ἄδικον. ὡσαύτως δὲ καὶ τῶν ἐθνῶν ὅσα μὴ ἠδύνατο ἢ μὴ ἐβούλετο τὰς
συνθήκας ποιεῖσθαι τὰς ὑπὲρ τοῦ μὴ βλάπτειν μηδὲ βλάπτεσθαι.
«Όσα ζώα δεν μπόρεσαν να συνάψουν συμφωνία ώστε να μη βλάπτουν το ένα το άλλο και να μη βλάπτονται, γι αυτά δεν υπάρχει δίκαιο και άδικο. Ομοίως και για όσους λαούς δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να κάνουν συμφωνία ώστε να μη βλάπτουν ο ένας τον άλλον και να μη βλάπτονται (δεν υπάρχει δίκαιο και άδικο).»
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ 33
Οὐκ ἦν τι καθ᾽ ἑαυτὸ δικαιοσύνη, ἀλλ᾽ ἐν ταῖς μετ᾽ ἀλλήλων συστροφαῖς καθ᾽ ὁπηλίκους δή ποτε ἀεὶ τόπους συνθήκη τις ὑπὲρ τοῦ μὴ βλάπτειν μηδὲ βλάπτεσθαι.
«Η δικαιοσύνη δεν είναι κάτι που υπάρχει από μόνο του, αλλά αποτελεί ένα είδος συμφωνίας κατά την οποία στις συναναστροφές τους οι άνθρωποι, όπου και όποτε αυτές συμβαίνουν, κανένας δεν θα βλάπτει τον άλλο και κανένας δεν θα βλάπτεται.»
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ 35
Οὐκ ἔστι τὸν λάθρᾳ τι κινοῦντα ὧν συνέθεντο πρὸς ἀλλήλους εἰς τὸ μὴ βλάπτειν μηδὲ βλάπτεσθαι, πιστεύειν ὅτι λήσει, κἂν μυριάκις ἐπὶ τοῦ παρόντος λανθάνῃ. μέχρι γὰρ καταστροφῆς ἄδηλον εἰ καὶ λήσει.
«Όποιος παραβαίνει κάτι στα κρυφά από όσα έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους οι άνθρωποι για να μη βλάπτουν και να μη βλάπτονται δεν θα έχει ποτέ τη βεβαιότητα ότι τελικά δεν θα φανερωθεί, ακόμη και αν η πράξη του είναι προς το παρόν χίλιες φορές κρυφή. Γιατί είναι άγνωστο αν θα παραμείνει κρυφή και μέχρι την ημέρα του θανάτου του.»
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ 36
Κατὰ μὲν <τὸ> κοινὸν πᾶσι τὸ δίκαιον τὸ αὐτό, συμφέρον γάρ τι ἦν ἐν τῇ πρὸς ἀλλήλους κοινωνίᾳ: κατὰ δὲ τὸ ἴδιον χώρας καὶ ὅσων δή ποτε
αἰτιῶν οὐ πᾶσι συνέπεται τὸ αὐτὸ δίκαιον εἶναι.
«Από γενική άποψη το δίκαιο είναι το ίδιο για όλους γιατί είναι αυτό που τους συμφέρει στην μεταξύ τους επικοινωνία. Το συγκεκριμένο όμως κάθε φορά δίκαιο της κάθε χώρας ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες της δεν είναι το ίδιο για όλους.»
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ 37
Τὸ μὲν ἐπιμαρτυρούμενον ὅτι συμφέρει ἐν ταῖς χρείαις τῆς πρὸς ἀλλήλους κοινωνίας τῶν νομισθέντων εἶναι δικαίων, ἔχει τὸν τοῦ δικαίου χαρακτῆρα, ἐάν τε τὸ αὐτὸ πᾶσι γένηται ἐάν τε μὴ τὸ αὐτό. ἐάν δὲ νόμον θῆταί τις, μὴ ἀποβαίνῃ δὲ κατὰ τὸ συμφέρον τῆς πρὸς ἀλλήλους κοινωνίας, οὐκέτι τοῦτο τὴν τοῦ δικαίου φύσιν ἔχει. κἂν μεταπίπτῃ τὸ κατὰ τὸ δίκαιον συμφέρον, χρόνον δέ τινα εἰς τὴν πρόληψιν ἐναρμόττῃ, οὐδὲν ἧττον ἐκεῖνον τὸν χρόνον ἦν δίκαιον τοῖς μὴ φωναῖς κεναῖς ἑαυτοὺς συνταράττουσιν, ἀλλ᾽ ἁπλῶς εἰς τὰ πράγματα βλέπουσιν.
"Από όσα πράγματα θεωρήθηκαν ότι συμφέρουν, δίκαιο πρέπει να θεωρηθεί ό,τι πραγματικά αποδείχτηκε χρήσιμο στις κοινωνικές συνδιαλλαγές, είτε θεωρείται δίκαιο από όλους είτε όχι. Αν όμως κάποιος απλά θεσπίσει έναν νόμο, ο οποίος όμως δεν είναι προς το συμφέρον της κοινωνίας στην συνδιαλλαγή, ο νόμος αυτός πλέον δεν είναι πραγματικά δίκαιος. Και αν το συμφέρον που είναι σύμφωνο με το δίκαιο αλλάζει, αλλά για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ανταποκρίνεται σε αυτή την έννοια, τότε για εκείνο το χρονικό διάστημα ήταν δίκαιο για εκείνους που δεν ταράζονται από τα κούφια λόγια αλλά επικεντρώνονται στην πραγματικότητα."
βλ. επίσης http://www.epicuros.net/SavedTexts/SavedText-01-Kyriaidoxai.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου