Άγιος Νικόλαος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

     Για άλλες χρήσεις, δείτε: Άγιος Νικόλαος (αποσαφήνιση).

Νικόλαος ο θαυματουργός
Ρωσική εικόνα που του Αγίου Νικολάου με σκηνές από τη ζωή του. Τέλη 15ου αιώνα ή αρχές 16ου αιώνα, Εθνικό Μουσείο, Στοκχόλμη.
Υπερασπιστής της Ορθοδοξίας, Θαυματουργός, Άγιος Ιεράρχης, Αρχιεπίσκοπος Μύρων
Γέννηση	15 Μαρτίου 270[1] Πάταρα Λυκίας, Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Κοίμηση	6 Δεκεμβρίου 343 Μύρα, Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Τιμάται από	Καθολικισμό, Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, Αγγλικανισμό, Ανατολική Ορθοδοξία, Βαπτιστές, Καλβινισμό, Λουθηρανισμό, Μεθοδισμό, Πρεσβυτεριανισμό
Μείζον Ιερό	Βασιλική Αγίου Νικολάου, Μπάρι, Ιταλία
Εορτασμός	6 Δεκεμβρίου [Π.Η. 19 Δεκεμβρίου] (κύρια γιορτη) 9 Μαΐου [Π.Η. 22 Μαΐου] (αποκομιδή λειψάνων)
Σύμβολα	Άμφιο επισκόπου. Στον Ανατολικό Χριστιανισμό ωμοφόριο και στο χέρι το Ευαγγέλιο. Κάποιες φορές με τον Χριστό στον ένα ώμο και τη θεοτόκο στον άλλο, κρατώντας ωμοφόριο.
Προστάτης	Παιδιά, βαρελοποιοί, ναυτικοί, ψαράδες, έμποροι, εκφωνητές, οι κακώς κατηγορούμενοι, μεταμελημένοι κλέφτες, ζυθοποιοί, φαρμακοποιοί, τοξότες, ενεχυροδανειστές, Ελληνικό Ναυτικό.
Πολιούχος	Χώρες: Ελλάδα, Ρωσία, Δουκάτο της Λωρραίνης. Πόλεις: Αλεξανδρούπολη, Βόλος, Γαλαξίδι, Δελφοί, Κοζάνη, Νέα Αλικαρνασσός, Οινούσσες, Παλαιά Επίδαυρος Αργολίδας, Πολύγυρος, Πάργα, Σητεία, Σύρος κ.α. Αμπερντίν, Άμστερνταμ, Γκάλγουεϊ, Λίβερπουλ, Λορένη, Μόσχα, Μπάρι.Kαρυστος
δεδομένα ( π • σ • ε )

Ο Άγιος Νικόλαος (15 Μαρτίου 270 - 6 Δεκεμβρίου 343) είναι άγιος της Ανατολικής Ορθόδοξης, αλλά και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.Έζησε τον 4^ο αιώνα μ.Χ. στα Μύρα της Λυκίας, γι' αυτό και αναφέρεται και ως Νικόλαος των Μύρων ή Νικόλαος του Μπάρι στη Δύση, καθώς στο Μπάρι βρίσκονται τα οστά του.

Πίνακας περιεχομένων

• 1 Η ζωή του
• 2 Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος
• 3 Ο θάνατος του
• 4 Υμνολογία
• 5 Εξέταση λειψάνων για ανάπλαση προσώπου
• 6 Προστάτης ναυτικών - Λαογραφία
• 7 Άγιος Νικόλαος και Άγιος Βασίλης (Santa Claus)
• 8 Παραπομπές
• 9 Βιβλιογραφία

Η ζωή του

Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε το 270 μ.Χ. στα Πάταρα της Λυκίας, από γονείς ευσεβείς και πλουσίους και έτυχε επιμελημένης μόρφωσης. Όμως, σε νεαρή ηλικία έμεινε ορφανός και κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας. Από πολύ νωρίς είχε αφιερωθεί στα Θεία, μετά την μετάβασή του στα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό και τον Πανάγιο Τάφο. Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του χειροτονήθηκε ιερέας. Στην αρχή αφιερώθηκε στον ασκητικό βίο κι έγινε ηγούμενος της Μονής Σιών στα Μύρα της Λυκίας. Όταν απεβίωσε ο τότε Αρχιεπίσκοπος Μύρων της Λυκίας, οι επίσκοποι, δια θεϊκής αποκαλύψεως, αναγόρευσαν Αρχιεπίσκοπο τον Νικόλαο.
Από την θέση αυτή ανέπτυξε έντονη δράση και επεξέτεινε τους αγώνες του για την προστασία των φτωχών και των απόρων ιδρύοντας νοσοκομεία και διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Προικισμένος με υψηλό χριστιανικό φρόνημα, θάρρος και ζωτικότητα εμψύχωνε τους διωκόμενους (από τους Ρωμαίους) χριστιανούς, διωκόμενος και εξοριζόμενος και ο ίδιος για τη στάση του αυτή.
Κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού υπέστη βασανιστήρια. Όταν όμως ανήλθε στον αυτοκρατορικό θρόνο ο Μέγας Κωνσταντίνος ελευθερώθηκαν όλοι οι χριστιανοί και έτσι ο Νικόλαος επανήλθε στο αρχιεπισκοπικό θρόνο. Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν προικισμένος με το χάρισμα της θαυματουργίας και έσωσε πολλούς ανθρώπους, και όσο ήταν εν ζωή αλλά και μετά τον θάνατο του.
Αναφέρονται πλείστα θαύματα του Αγίου όπως η απελευθέρωση των τριών στρατηλατών, θεραπείες νοσούντων και αποκαταστάσεις φτωχών.

Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος

Το 325 μ.Χ έλαβε μέρος στην Α' Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας, και καταπολέμησε τις διδασκαλίες του Αρείου. Λέγεται ότι κατά τη Σύνοδο χαστούκισε τον Άρειο και ο Μέγας Κωνσταντίνος τον φυλάκισε. Όταν επέστρεψε από τη Σύνοδο, συνέχισε το ποιμαντικό του έργο μέχρι τα βαθιά γεράματα.

Ο θάνατος του

Ο άγιος Νικόλαος απεδήμησε ειρηνικά στις 6 Δεκεμβρίου του έτους 343. Μετά τον θάνατο του ονομάστηκε «μυροβλύτης», καθώς σύμφωνα με την παράδοση της χριστιανικής θρησκείας, τα λείψανά του άρχισαν να αναβλύζουν άγιο μύρο, όπως και άλλων αγίων. Τα λείψανά του διατηρήθηκαν στα Μύρα της Λυκίας έως και τον ενδέκατο αιώνα, όπου το 1087 κάποιοι ναύτες τα αφαίρεσαν και τα μετέφεραν στην Ιταλία, στην πόλη Μπάρι, όπου τοποθετήθηκαν στο Ναό του Αγίου Στεφάνου. Λέγεται ότι κατά την τέλεση της θείας λειτουργίας άρχισε να αναβλύζει τόσο πολύ μύρο από τα ιερά λείψανα, που οι πιστοί το μάζευαν σε δοχεία για θεραπεία από διάφορες αρρώστιες, ενώ αρκετοί λιποθυμούσαν από την ευωδία του μύρου αυτού.
Η μνήμη του γιορτάζεται στις 6 Δεκεμβρίου τόσο από την Ορθόδοξη, όσο και από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

------------------------------------------

Λίγα Λόγια για τον Άγιο Νικόλαο

Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ. στην πόλη Πάταρα της Λυκίας. Οι γονείς του, πιστοί χριστιανοί, ήταν για πολλά χρόνια άτεκνοι. Θαυμαστό ήταν το γεγονός ότι βρέφος ακόμα ο Άγιος αρνούνταν να θηλάσει, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, τις Τετάρτες και τις Παρασκευές. Από μικρό παιδί έδειξε την αρετή του και τον ζήλο του για κάθε τι που είχε σχέση με τη Χριστιανική θρησκεία.

Σε σχετικά μικρή ηλικία χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον θείο του και αρχιεπίσκοπο Νικόλαο. Ο βίος του ήταν αφιερωμένος στην προσευχή, στην νηστεία και στην αγρυπνία. Η μεγάλη αγάπη για το ποίμνιό του, φάνηκε όταν μετά τον θάνατο των γονιών του, μοίρασε όλη του την περιουσία στους φτωχούς. Η ελεημοσύνη και η συμπαράσταση σε κάθε αναξιοπαθούντα ήταν για τον Άγιο Νικόλαο τρόπος ζωής και ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Πάντα στεκόταν αρωγός όσων τον είχαν ανάγκη, προσπαθώντας ταυτόχρονα οι πράξεις του αυτές να μην γίνονται γνωστές. Ένα από τα παραδείγματα των πράξεών του αυτών, είναι όταν βοήθησε τρία νεαρά κορίτσια να παντρευτούν και έτσι να γλυτώσουν από την πορνεία στην οποία προσπαθούσε να τα ωθήσει ο πατέρας τους, πράξη την οποία έκανε έχοντας φτάσει σε απόγνωση μην έχοντας τα προς το ζην.

Εκτός από καλές και θεάρεστες πράξεις, ο Άγιος με την χάρη του Θεού, πραγματοποιούσε, εν ζωή ακόμα, και θαύματα. Όταν κάποια στιγμή είχε πάει στους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσει, με θαυμαστό τρόπο γαλήνεψε την φουρτουνιασμένη θάλασσα, γλυτώνοντας έτσι το πλοίο στο οποίο επέβαινε, και την ζωή των συνεπιβατών του. Κάποια στιγμή, ο Άγιος επέστρεψε στα Πάταρα και εκεί εξελέγη επίσκοπος μετά από Θεία παρέμβαση, όταν άγγελος Κυρίου εστάλη στην σύνοδο των επισκόπων. Έτσι ο Άγιος έγινε επίσκοπος της γειτονικής πόλης, των Μύρων.

Κατά την διάρκεια των μεγάλων διωγμών που έκαναν οι Διοκλητιανός και Μαξιμιανός, ο Άγιος φυλακίστηκε χωρίς ούτε λεπτό να σταματήσει να κηρύττει τον λόγο του Θεού. Στο θρόνο της Βασιλεύουσας ανέβηκε ο Μεγάλος Κωνσταντίνος και έτσι ο Άγιος ανέλαβε ξανά καθήκοντα επισκόπου. Ανάμεσα στις δραστηριότητές του ήταν πλέον και ο αγώνας κατά του Αρειανισμού. Στην ιστορία έμεινε το ράπισμα που έδωσε στον Άρειο κατά την διάρκεια της Α οικουμενικής συνόδου, πράξη που τον οδήγησε για μία ακόμη φορά στην φυλακή σιδηροδέσμιο. Το πρώτο βράδυ αυτής της φυλάκισής του, εμφανίστηκαν θαυματουργά στο κελί του ο Χριστός και η Παναγία και του έδωσαν ένα Ευαγγέλιο και ένα ωμοφόριο (ιερατικό άμφιο). Το πρωί όταν πήγαν να του δώσουν φαγητό, τον βρήκαν να φορά το ωμοφόριο και να διαβάζει το Ευαγγέλιο. Το γεγονός αυτό έγινε γνωστό στον αυτοκράτορα ο οποίος και αποφυλάκισε τον Άγιο ζητώντας του συγγνώμη.

Μερικά από τα θαύματα που έκανε εν ζωή ο Άγιος είναι τα εξής: Έσωσε από την πείνα την πόλη των Μύρων, εμφανιζόμενος θαυματουργικά στον καπετάνιο ενός πλοίου που μετέφερε σιτάρι κάνοντάς τον να φέρει το σιτάρι στους κατοίκους της πεινασμένης πόλης. Ένα άλλο θαύμα ήταν όταν παρουσιάστηκε στον ύπνο του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου και του φανέρωσε ότι ήταν αθώοι οι τρεις αξιωματικοί που κατηγορούνταν για συνωμοσία. Με αυτόν τον τρόπο γλύτωσε τη ζωή των τριών αυτών ανδρών οι οποίοι έγιναν στη συνέχεια μοναχοί. Πολλές φορές γλύτωσε θαυματουργικά πλοία που κινδύνευαν από την φουρτουνιασμένη θάλασσα. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Άγιος Νικόλαος θεωρείται προστάτης των ναυτικών μας. Χαρακτηριστικό είναι ότι θαυματουργά μεταφέρθηκε σε ένα πλοίο που κινδύνευε στη τρικυμία και το οδήγησε ο ίδιος κρατώντας το τιμόνι σε ασφαλές λιμάνι. Ένα άλλο θαύμα του είναι όταν ένας ταξιδιώτης έπεσε στη θάλασσα από ένα πλοίο και είπε: «Άγιε Νικόλαε βοήθει μοι» ο Άγιος τον μετέφερε θαυματουργά στο σπίτι του. Όλα αυτά τα χρόνια ο Άγιος δεν υπήρχε δυστυχία που να μην συμπονέσει, αδικία που να μην επανορθώσει, διχόνοια που να μην ειρηνεύσει.

Το πότε ακριβώς πέθανε ο Άγιος Νικόλαος δεν είναι γνωστό. Σίγουρο είναι ότι τα λείψανα του Αγίου μετά τον θάνατό του φυλάσσονταν στην πόλη των Μύρων σε ναό που είχε ανεγερθεί προς τιμήν του. Κατά την παράδοση ο διάβολος μεταμορφωμένος σε γριά γυναίκα έστειλε με ένα καράβι λάδι για τις ακοίμητες κανδήλες του τάφου του Αγίου. Με αυτό το μαγεμένο λάδι είχε σκοπό να κάψει τον ναό και τα λείψανα του Αγίου, μην αντέχοντας την δόξα του Αγίου Νικολάου. Ο Άγιος εμφανίστηκε θαυματουργικά στον καπετάνιο του πλοίου που μετέφερε αυτό το λάδι και του είπε να πετάξει το μαγεμένο λάδι στην θάλασσα. Όταν ο καπετάνιος ακολούθησε την εντολή του Αγίου, το λάδι πήρε φωτιά τη στιγμή που ρίχτηκε στη θάλασσα και άρχισε να στροβιλίζεται.

Από την πόλη των Μύρων, τα λείψανα του Αγίου μεταφέρθηκαν από τους σταυροφόρους της πρώτης σταυροφορίας στο Μπάρι της Ιταλίας το 1087 μ.Χ. Στην πόλη αυτή βρίσκονται και τιμούνται έως σήμερα. Ο Άγιος Νικόλαος είναι ένας από τους Αγίους που αναγνωρίζει τόσο η Ορθόδοξη, όσο και η Καθολική εκκλησία. Ιδιαίτερα οι Ρώσοι τον θεωρούν προστάτη της γεωργίας, ενώ όπως αναφέραμε πιο πάνω οι Έλληνες τον θεωρούν προστάτη των ναυτικών. Οι δε καθολικοί τον θεωρούν προστάτη των παιδιών και είναι γι αυτούς ο γνωστός Σάντα Κλάους (Santa Claus – Saint Nicolas).

Την μνήμη του Αγίου Νικολάου τιμούμε στις 6 Δεκεμβρίου. Απολυτίκιο του Αγίου Νικολάου:

Κανόνα Πίστεως και εικόνα πραότητος, εγκρατείας Διδάσκαλον, ανέδειξέ σε τη ποίμνη σου, η των πραγμάτων αλήθεια, διά τούτο εκτήσω τη ταπεινώσει τα υψηλά, τη πτωχεία τα πλούσια, Πάτερ Ιεράρχα Νικόλαε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

http://poimin.gr