Ο δικός μας "μαύρος χρυσός"

Maria Dimitriou

31 Αυγούστου στις 11:05 μ.μ. ·

viannitika.gr

Ο δικός μας "μαύρος χρυσός" - Viannitika.gr

Εδώ και 4.000 χρόνια, στην περιοχή της Μεσογείου, καλλιεργείται η…

----------------------------------------
https://www.athinorama.gr/umami/food/articles/?id=2005735

Πολλές χρήσεις, πολύτιμη διατροφική αξία, έφεραν το ξεχασμένο χαρούπι στην επικαιρότητα κι εμείς σας το συστήνουμε μαζί με τις χρήσεις του.

Η χαρουπιά (Κερατονία ή κερατέα /Ceratonia siliqua) είναι ένα αειθαλές και μακρόβιο δέντρο, αυτοφυές στην Μεσόγειο, που το συναντάμε ενίοτε και καλλιεργημένο, από τα παράλια της βόρειας Αφρικής και το Ιόνιο μέχρι τη Μέση Ανατολή, γνωστό από την αρχαιότητα. Τα χαρούπια χρησιμοποιήθηκαν ιδιαίτερα ως ζωοτροφή, αλλά ο καρπός αυτός έθρεψε και πολλούς λαούς σε περιόδους πολέμων και λιμών, όταν τα άλλα τρόφιμα ήταν δυσεύρετα, γεγονός που αποδεικνύει την υψηλή διατροφική του αξία. 

Ένας πολύτιμος καρπός

Η μεγάλη περιεκτικότητά του σε σάκχαρα, τα οποία αποτελούν το 30%-40% του συνολικού του βάρους το καθιστούν ιδιαίτερα θρεπτική και τονωτική τροφή. Το παράξενο όμως είναι πως το χαρούπι βοηθά και στην πέψη, γιατί περιέχει πηκτίνη και λιγνάνες.Το χαρούπι (ή αλλιώς ξυλοκέρατο, στα αρχαία ελληνικά "κεράτιον"), είναι ο καρπός της χαρουπιάς, ένα είδος φασολιού. Στην όψη, το χαρούπι μοιάζει με τους καρπούς της φασολιάς. Είναι  ένας κάλυκας σε μορφή φασολιού, ένας χέδρωψ που φέρει σκληρά σπέρματα τα λεγόμενα κεράτια, τα οποία  κατά ένα περίεργο τρόπο έχουν πάντα το ίδιο, σταθερό βάρος. Το βάρος αυτό κυμαίνεται πάντα, ανάλογα με το μέγεθος του χέδροπος, μεταξύ 189 και 205 χιλιοστών του γραμμαρίου και για αυτό στους αρχαίους χρόνους τα κεράτια χρησιμοποιήθηκαν ως μονάδα μέτρησης βάρους (ζύγια) για πολύτιμους λίθους και το χρυσό. Από αυτό προέκυψε και η λέξη  κεράτιον, που έδωσε στις μέρες μας το γνωστό καράτι.

Ο καρπός περιέχει υψηλό ποσοστό φυτικών πρωτεϊνών (4%), υδατανθράκων (76%), σιδήρου, ασβεστίου, φωσφόρου (81 mg/100 γρ),  καλίου (800 mg/100 γρ) και βιταμινών Α και Β, δεν περιέχει οξαλικό οξύ, που μειώνει  την ικανότητα του σώματος να αφομοιώνει το ασβέστιο. Αν και είναι πολύ γλυκύς, είναι πολύ χαμηλότερης θερμιδικής αξίας από τη σοκολάτα και για αυτό θεωρείται το τέλειο υποκατάστατο της..

Η χαρουπιά είναι ένα πολύ χρήσιμο δέντρο συνολικά. Το ξύλο της χρησιμοποιήθηκε ως ξυλάνθρακας, αλλά και στην επιπλοποιία και την ξυλογλυπτική, γιατί ενώ είναι σκληρό και συμπαγές επιδέχεται στίλβωση. Ο φλοιός της χρησιμοποιείτο μέχρι πρότινος στη βαφική και την βυρσοδεψία.

Οι μεταμορφώσεις του χαρουπιού

Όταν βράζεται το χαρούπι παράγεται ένα παχύρευστο υγρό που μοιάζει με μέλι, το λεγόμενο και «χαρουπόμελο», που γεύση του θυμίζει σοκολάτα. Το χαρουπόμελο όμως είναι υψηλότερης διατροφικής αξίας από τη σοκολάτα ενώ περιέχει λιγότερα από τα μισά της λιπαρά, χωρίς να περιέχει καφεΐνη. Το χαρουπόμελο αποτελεί πλούσια πηγή υδατανθράκων, ασβεστίου, σιδήρου, μαγνησίου, καλίου και ριβοφλαβίνης και είναι  χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο. Αλέθοντας τα χαρούπια παρασκευάζεται το χαρουπάλευρο, ένα αλεύρι με ευχάριστη, γλυκιά γεύση που χρησιμοποιείται για την παρασκευή ψωμιού, μπισκότων, κέικ και παξιμαδιών . 

Αν αποξηράνουν τους λοβούς του χαρουπιού, αφού αφαιρεθούν οι σπόροι, τους αλέσουν και τους ψήσουν,  παράγεται το χαρουπάλευρο  το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπου η συνταγή ζητάει σοκολάτα ή κακάο, το οποίο αντικαθιστάται με την ίδια ακριβώς ποσότητα χαρουπάλευρου. Το χαρουπάλευρο, επειδή είναι αρκετά γλυκό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί για ζάχαρη σε ζύμες για κέικ ή κουλούρια. Οφείλουμε να πούμε πως τα γλυκά μας θα πάρουν ένα καφετί χρώμα σοκολάτας και η  γεύση τους θα θυμίζει σοκολάτα. Αν δεν το θέλουμε, μια λύση είναι να αναμείξουμε το χαρουπάλευρο με μέλι ή μπαχαρικά που θα μειώσουν την αίσθηση της σοκολάτας.

Τα προϊόντα και οι χρήσεις τους

Σήμερα αυτά τα προϊόντα βρίσκονται εύκολα σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα, σε ντελί και σε διάφορα σουπερμάρκετ. Μπορούμε όμως να βρούμε και ολόκληρο τον καρπό στα καταστήματα μπαχαρικών της Κεντρικής Αγοράς ή να τα μαζέψουμε μόνοι μας στα νησιά μας από την Κρήτη μέχρι τα Ιόνια, αλλά και από τη Θεσσαλία μέχρι την Πελοπόννησο.

Αλεύρι χαρουπιού ή ακατέργαστη σκόνη χαρουπιούΣε τι διαφέρει ακατέργαστη σκόνη: Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας, γίνεται χρήση θερμοκρασίας μικρότερης των 100 βαθμών για να διασφαλιστεί ότι το τελικό προϊόν θα παραμείνει ακατέργαστο.
Η ακατέργαστη βιολογική σκόνη χαρουπιού απευθύνεται σε όσους προτιμούν τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα. Είναι υποκατάστατο της ακατέργαστης σκόνης του κακάο, μπορεί να προστεθεί στο αλεύρι στη ζαχαροπλαστική και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα κέικ, σε ζεστά ποτά και σε επιδόρπια.
ΧαρουπόμελοΈχει ήπια και γλυκιά γεύση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως γλυκαντικό για κέικ ζεστά και κρύα ποτά, γιαούρτι, παγωτό. Είναι υποκατάστατο του μελιού και της ζάχαρης καθώς και εξαιρετικό ενισχυτικό γεύσης για τρόφιμα. Το χαρουπόμελο θυμίζει λίγο και το πετιμέζι.
Σιρόπι χαρουπιού παραδοσιακό φάρμακο για το βήχα και τον πονόλαιμο.
Ντάκος χαρουπιού
Παξιμάδι χαρουπιού
Φρυγανιές χαρουπιού
Μακαρόνια με χαρούπι, χωρίς γλουτένη (υπάρχει στριφτό μακαρόνι) ιδανικό για όσους πάσχουν από κοιλιοκάκη.
Updated: 30/8/2016
ημερομηνία α' δημοσίευσης: Απρίλιος 2014

-------------------------------------
https://www.iatronet.gr/diatrofi/trofima-rofimata/article/48571/ta-ofeli-toy-xaroypioy-stin-ygeia.html

Το αλεύρι χαρουπιού αντικαθιστά εξαιρετικά τη σκόνη κακάο.
Είναι φτιαγμένο από αποξηραμένα καβουρδισμένα χαρούπια και μοιάζει πολύ με τη σκόνη κακάο. Αυτή η σκόνη χρησιμοποιείται συχνά ως φυσικό γλυκαντικό σε ψημένα προϊόντα. Είναι γλυκιά και έχει μοναδική γεύση.
Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε τα οφέλη για την υγεία που προσφέρει η σκόνη χαρουπιού.

Έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά

Η σκόνη χαρουπιών δεν περιέχει ουσιαστικά λίπος. Εάν κάνετε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, η σκόνη χαρουπιού είναι μια καλή επιλογή. Απλά να έχετε κατά νου ότι είναι υψηλότερη σε ζάχαρη και υδατάνθρακες από την σκόνη κακάο.
Μόλις 2 κουταλιές σούπας σκόνη χαρουπιού έχουν 6 γραμμάρια ζάχαρης, περίπου 1,5 κουταλάκια του γλυκού.
Ένα φλιτζάνι σκόνη χαρουπιού έχει 51 γραμμάρια ζάχαρης και λιγότερο από 1 γραμμάριο λίπους. Ένα φλιτζάνι τσιπς σοκολάτας έχει 92 γραμμάρια ζάχαρης και 50 γραμμάρια λίπους.

Χαμηλό σε νάτριο

Σύμφωνα με την κλινική Mayo, ο μέσος Αμερικανός παίρνει 3.400 mg νατρίου καθημερινά. Αυτό είναι πολύ περισσότερο από το συνιστώμενο διαιτητικό επίδομα (RDA) 2.300 mg. Η American Heart Association συνιστά ακόμη λιγότερα, μόλις 1.500 mg ημερησίως.
Πάρα πολύ νάτριο στη διατροφή σας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο:
-υψηλής πίεσης του αίματος
-εμφράγματος
-εγκεφαλικού
-οστεοπόρωσης
-νεφρικών προβλημάτων
Η σκόνη χαρουπιού δεν περιέχει νάτριο. Είναι μια εξαιρετική επιλογή για άτομα που ακολουθούν δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο.

Περιέχει ασβέστιο, αλλά όχι οξαλικά

Το ασβέστιο είναι ανόργανο. Είναι σημαντικό για την υγεία των οστών. Βοηθά επίσης την καρδιά, τα νεύρα και τους μυς σας να λειτουργούν καλά. Δύο κουταλιές της σούπας χαρουπιού έχουν 42 mg ασβεστίου ή 4% του RDA.
Το κακάο περιέχει οξαλικά, ενώσεις που μειώνουν την ικανότητα του οργανισμού σας να απορροφά το ασβέστιο. Μια δίαιτα υψηλή σε οξαλικά αυξάνει επίσης τον κίνδυνο ανάπτυξης πέτρας στα νεφρά. Η σκόνη χαρουπιού δεν περιέχει οξαλικά άλατα.

Υψηλή σε φυτικές ίνες

Δύο κουταλιές της σούπας χαρουπιού έχουν σχεδόν 5 γραμμάρια ίνας, πάνω από το 20 τοις εκατό της ΣΗΠ. Οι ίνες βοηθούν να:
-μένετε πληρέστεροι και να τρώτε λιγότερα
-αποτρέψετε τη δυσκοιλιότητα
-διατηρείτε υγιή έντερα
-ελέγχετε το σάκχαρό σας
-μειώσετε τη χοληστερόλη σας
Μια μελέτη του 2010 διαπίστωσε ότι οι αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες σε αδιάλυτες φυτικές ίνες μειώνουν τη συνολική χοληστερόλη και την LDL (κακή) χοληστερόλη σε άτομα με υψηλή χοληστερόλη.
Σε 2 κουταλιές σούπας σκόνη καρπού, υπάρχουν:
-Σίδηρος 0,35 mg
-Μαγνήσιο 6 mg
-Κάλιο 99 mg
-Ριβοφλαβίνη 0,055 mg
-Νιασίνη 0.228 mg

Χωρίς γλουτένη

Η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται σε σιτάρι, κριθάρι και σίκαλη. Σε μερικούς ανθρώπους, η γλουτένη ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα ώστε να επιτεθεί στο λεπτό έντερο. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται κοιλιοκάκη. Εάν έχετε κοιλιοκάκη ίσως είστε ευαίσθητοι στη γλουτένη και πρέπει να αποφύγετε τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη. Η σκόνη χαρουπιών είναι χωρίς γλουτένη.

Βοηθά στην ανακούφιση της διάρροιας

Χάρη στην περιεκτικότητα σε ταννίνη, η σκόνη χαρουπιού έχει χρησιμοποιηθεί ως φυσικό φάρμακο για τη διάρροια. Οι ταννίνες είναι πολυφαινόλες που υπάρχουν σε μερικά φυτά. Έρευνες υποδεικνύουν ότι η χορήγηση πούδρας πλούσιας σε ταννίνη, με ένα υγρό επανυδάτωσης είναι ασφαλής και αποτελεσματική για τη θεραπεία της διάρροιας οξείας εκδήλωσης σε βρέφη ηλικίας 3 έως 21 μηνών.

Χωρίς καφεΐνη

Η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστες παρενέργειες, όπως:
-αυπνία
-γρήγορο καρδιακό ρυθμό
-νευρικότητα
-ευερεθιστότητα
-στομαχικές διαταραχές
-μυϊκό τρέμουλο
Η σκόνη χαρουπιών δεν περιέχει καφεΐνη. Αυτό είναι καλό για αυτούς που έχουν ευαισθησία στην καφεΐνη και τους ανθρώπους που αναζητούν υποκατάστατο σοκολάτας.

Καλή πηγή αντιοξειδωτικών

Σύμφωνα με μια μελέτη του 2003, οι ίνες χαρουπιών είναι πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών- πολυφαινόλης. Η μελέτη εντόπισε 24 πολυφαινολικές ενώσεις σε ίνες καρβέλου, κυρίως γαλλικό οξύ και φλαβονοειδή. Τόσο το γαλλικό οξύ όσο και τα φλαβονοειδή έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν το οξειδωτικό στρες.
Το γαλλικό οξύ έχει επίσης βρεθεί ότι καθαρίζει τις ελεύθερες ρίζες και σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα φλαβονοειδή έχουν αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές, αντιδιαβητικές και νευροπροστατευτικές ικανότητες.

Χωρίς τυραμίνη

Η τυραμίνη είναι ένα υποπροϊόν της τυροσίνης, ένα αμινοξύ. Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Κεφαλαλγίας, τα τρόφιμα που περιέχουν τυραμίνη μπορεί να προκαλέσουν πονοκεφάλους ημικρανίας. Δεδομένου ότι η σοκολάτα περιέχει τυραμίνη, δεν συνιστάται για άτομα που παίρνουν ημικρανίες. Το χαρούπι δεν περιέχει τυραμίνη και θεωρείται ασφαλές για κατανάλωση εάν πάρετε ημικρανίες.

Τρόποι χρήσης του χαρουπιού

Δοκιμάστε αυτούς τους τρόπους για να προσθέσετε σκόνη χαρουπιού στη διατροφή σας:
-προσθέστε σκόνη χαρουπιού σε smoothies
-βάλτε σκόνη χαρουπιού σε γιαούρτι ή παγωτό
-προσθέστε σκόνη χαρουπιού στην αγαπημένη σας ζύμη ψωμιού
-φτιάξτε ένα ζεστό ρόφημα χαρουπιών αντί για ζεστή σοκολάτα
-αντικαταστήστε στα γλυκά την καραμέλα με χαρούπι

Συμπέρασμα

Η σκόνη χαρουπιού είναι μια υγιεινή εναλλακτική αντί του κακάο, αν και η ελάχιστα επεξεργασμένη σκόνη κακάο έχει μερικά οφέλη για την υγεία από μόνη της. Δεδομένου ότι η σκόνη χαρουπιού είναι φυσικά γλυκιά, δεν υπάρχει καμία ανάγκη να προσθέσετε ζάχαρη ή άλλα γλυκαντικά όταν τη χρησιμοποιείτε στις αγαπημένες σας συνταγές. Η σκόνη χαρουπιού θεωρείται γενικά ασφαλής για κατανάλωση. Οι έγκυες γυναίκες δεν πρέπει να καταναλώνουν χαρούπι σε μεγάλες ποσότητες.