http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/blog-kalliergo/11440-diagnosi-threptikis-katastasis-fyta-1.htmlΠαρασκευή, 18 Οκτωβρίου 2013 19:50
Χρειάζονται και τα δύο ή μήπως όχι;
Ας δούμε για αρχή τι είναι το ένα και τι το άλλο...
Εδαφολογική ανάλυση: Είναι η εξέταση του εδάφους όπου μας δείχνει τα φυσικά χαρακτηριστικά του εδάφους, όπως είναι το ph, η περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους, η ικανότητα κατακράτησης νερού, την υγρασία και άλλα.
Στην ουσία μας δείχνει το τι μπορεί να είναι διαθέσιμο στα φυτά μας και δίνει "οδηγίες" κατά κάποιο τρόπο ή κατευθυντήριες γραμμές για τη λίπανση. Ανάλυση φύλλων: Είναι η άμεση μέτρηση της θρεπτικής κατάστασης του φυτού.
Συλλέγονται φύλλα και από υγιή φυτά αλλά και από φυτά που πάσχουν, έτσι ώστε να συγκρίνεται η περιεκτικότητα τους σε θρεπτικά στοιχεία. Αυτή η χρήση της φυλλοδιαγνωστικής συμβάλει αποτελεσματικά στη διάγνωση διαταραχών της ανόργανης θρέψης. Επομένως, η φυλλοδιαγνωστική επιτρέπει την εξακρίβωση του βαθμού εφοδιασμού μιας καλλιέργειας σε θρεπτικά στοιχεία και της αναμενόμενης αντίδρασής της στη χορήγηση ενός ή περισσοτέρων από αυτά. Το αποτέλεσμα αυτό έχει ιδιαίτερη πρακτική αξία γιατί σχετίζεται άμεσα με το είδος των λιπασμάτων που χρειάζεται η καλλιέργεια για να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες της. Με την μέθοδο αυτή δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί η ποσότητα και η μορφή των λιπασμάτων, χωρίς όμως να υποτιμάται η αξία και η αποτελεσματικότητα της μεθόδου.
Το βασικό ερώτημα που απασχολεί κάθε καλλιεργητή είναι ποιά θρεπτικά στοιχεία είναι ενδεχόμενο να περιορίζουν την ανάπτυξη των φυτών που καλλιεργεί κάθε φορά. Η απάντηση που δίνεται στο ερώτημα αυτό με βάση τα δεδομένα της φυλλοδιαγνωστικής είναι η πιο αξιόπιστη που μπορούμε να επιτύχουμε σήμερα.
Η παραπέρα χρησιμοποίηση των δεδομένων αυτών για την βελτίωση της ανόργανης θρέψης της καλλιέργειας εξαρτάται και από άλλους παράγοντες και κυρίως τις ιδιότητες του εδάφους. Για τον λόγο αυτό η φυλλοδιαγνωστική αποδίδει και αξιοποιείται περισσότερο όταν συνδυάζεται με αναλύσεις εδάφους, οι οποίες παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες για την αιτιολογία των τροφοπενιών και την αποτελεσματική χορήγηση των θρεπτικών στοιχείων που χρειάζεται μία καλλιέργεια.
Βερικοκιά: πραγματοποιείται τους μήνες Ιούνιο- Ιούλιο, τα φύλλα παίρνονται από βλαστούς που δεν έχουν καρπούς, χρειαζόμαστε 8-10 φύλλα/δένδρο και τα παίρνουμε κάθε 30-50 δένδρο. Το δείγμα μας συνολικά θα πρέπει να έχει 150-200 φύλλα.
Ελιά: περίπου 6 εβδομάδες μετά τη πλήρη άνθηση, π.χ. αν έχουμε άνθηση αρχές Μαΐου θα πάρουμε το δείγμα κατά τις 15 Ιουνίου. Προσέχουμε βέβαια τα δένδρα μας να μην έχουν κάποιο πρόβλημα, είτε ασθένεια είτε έντομο, παίρνουμε δείγμα κάθε 5 ή 10 δένδρα, 4-8 φύλλα με τους μίσχους/δένδρο είναι καλά και στη συνέχεια τα βάζουμε σε σακούλες νάιλον. Αν δεν έχετε τη δυνατότητα να τα πάτε την ίδια μέρα στο εργαστήριο, βάλτε τα στο ψυγείο και σε θερμοκρασία 3-5 βαθμούς Κελσίου, όχι όμως στη κατάψυξη.
Εσπεριδοειδή: στα εσπεριδοειδή η φυλλοδιαγνωστική γίνεται από τον Αύγουστο μέχρι τον Νοέμβριο, αλλά καλύτερα είναι μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου. Λαμβάνονται δείγματα ανά 5 ή 10 δένδρα, τα φύλλα πρέπει να έχουν τους μίσχους τους (το κοτσανάκι που συνδέει το φύλλο με τον βλαστό), τοποθετούνται σε σακούλες νάιλον και στο ψυγείο (όπως στην ελιά).
Κερασιά-Βυσσινιά: τα φύλλα τα μαζεύουμε όταν μαζεύουμε και τους καρπούς, από τη βάση βλαστών ενός έτους.
Μηλιά-Αχλαδιά: μετά τη πλήρη άνθηση, περίπου 8-12 εβδομάδες, από διάφορες πλευρές του δέντρου παίρνουμε τα φύλλα μαζί με τους μίσχους. Για εσάς που έχετε κήπο ή χωράφι, να προσέξετε τα φύλλα να είναι από δένδρα ίδιας ηλικίας, ποικιλίας και υποκειμένου. Το δείγμα μας είναι καλό όταν έχουμε μαζέψει 40-100 φύλλα, τα τοποθετούμε σε χάρτινες σακούλες και τα γνωστά… ψυγείο.
Ροδακινιά: όταν έχουμε πρώιμη ποικιλία παίρνουμε τα φύλλα μας πριν τη συλλογή των καρπών, ενώ αν έχουμε όψιμη ποικιλία παίρνουμε το δείγμα μας γύρω στις 8-12 εβδομάδες πριν τη πλήρη άνθηση. Και στις δύο περιπτώσεις, τα φύλλα τα κόβουμε είτε από τη βάση είτε από τη μέση των ετήσιων βλαστών που δίνουν καρπούς.
Φιστικιά: το δείγμα λαμβάνεται συνήθως από 20 Ιουλίου μέχρι αρχές Αυγούστου. Παίρνουμε 4 σύνθετα (όταν χωρίζεται σε δύο ή περισσότερα μικρότερα φύλλα, π.χ. τριανταφυλλιά, τριφύλλι, φασολιά) φύλλα από κάθε δένδρο και από ύψος 1,2 μέχρι 1,8 μέτρα περιφερειακά του δένδρου και τα φυλάμε σε σακούλες νάιλον μέχρι να τα πάμε στο εργαστήριο, το συντομότερο.
Καρότο: γίνεται ανάλυση στους μίσχους νέων φύλλων ή στο έλασμα παλαιότερων φύλλων.
Καρπούζι: όσοι έχετε τελοσπάντων, παίρνουμε το δείγμα στο στάδιο ανάπτυξης του πρώτου καρπού και παίρνουμε το 60 φύλλο (μαζί με τον μίσχο) από τη κορυφή.
Λάχανο: η κατάλληλη περίοδος είναι μόλις αρχίσουν να σχηματίζονται οι κεφαλές, παίρνουμε τα μεσαία φύλλα του περιτυλίγματος.
Σπαράγγι: η φυλλοδιαγνωστική γίνεται στο τέλος του Ιουνίου, όταν η βλάστηση έχει αναπτυχθεί πλήρως. Παίρνουμε κλαδόφυλλα (έχουν αραχνοειδή επιφάνεια και βοηθούν στη διαπνοή), μήκους 30 εκατοστών από ανεπτυγμένους βλαστούς αρσενικών φυτών.
Ντομάτα-Αγγούρι: κατάλληλα χρονικά διαστήματα για φυλλοδιαγνωστική: 8 εβδομάδες από τη μεταφύτευση, 13 και 21 εβδομάδες μετά. Παίρνουμε φύλλα, από τα ώριμα, συνήθως το 40 με 60 από τη κορυφή.
Φασόλια: το δείγμα λαμβάνεται κατά το στάδιο της καρπόδεσης και γίνεται ανάλυση στο μίσχο του 4ου φύλλου από τη κορυφή.
Ακτινίδιο: από Αύγουστο μέχρι αρχές Σεπτεμβρίου, το δείγμα παίρνεται από βλαστό που έχει τουλάχιστον 8 φύλλα μετά τον καρπό και επιλέγουμε το 4ο.
Αμπέλι: ανά 10-15 πρέμνα παίρνουμε 3-5 φύλλα, στην αρχή της άνθησης ή στο τέλος της ή στην αρχή της ρώγας ή κατά την ωρίμανση.
Βαμβάκι: για όσους επίσης έχετε, πριν ή κατά την άνθηση τα νεότερα αλλά πλήρως ώριμα φύλλα. Το κατάλληλο δείγμα είναι 30-40 φύλλα.
Η ποσότητα ενός θρεπτικού στοιχείου που προσδιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο μέρος (ιστό του φύλλου) μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή μπορεί να περιγραφεί ως εξής:
Συγκέντρωση (συσσώρευση) στοιχείου = είσοδος - έξοδος + παραγωγή - κατανάλωση
Ο ιστός δεν παράγει αλλά δεν καταναλώνει κιόλας θρεπτικά στοιχεία, επομένως, η συσσώρευση του θρεπτικού στοιχείου που προσδιορίζεται είναι στην ουσία το αποτέλεσμα της διαφοράς των ποσοτήτων που εισήλθαν και εξήλθαν.
Με βάση τη παραπάνω σχέση διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις:
Η διάγνωση της θρεπτικής κατάστασης του φυτού - Μέρος 1/2
Γράφτηκε από την sopap
Η θρεπτική κατάσταση του φυτού
Συχνά αναρωτιόμαστε, για να γνωρίζουμε τη θρεπτική κατάσταση των φυτών μας, τι είναι καλύτερο να κάνουμε: ανάλυση φύλλων ή εδαφολογική ανάλυση;Χρειάζονται και τα δύο ή μήπως όχι;
Ας δούμε για αρχή τι είναι το ένα και τι το άλλο...
Εδαφολογική ανάλυση: Είναι η εξέταση του εδάφους όπου μας δείχνει τα φυσικά χαρακτηριστικά του εδάφους, όπως είναι το ph, η περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους, η ικανότητα κατακράτησης νερού, την υγρασία και άλλα.
Στην ουσία μας δείχνει το τι μπορεί να είναι διαθέσιμο στα φυτά μας και δίνει "οδηγίες" κατά κάποιο τρόπο ή κατευθυντήριες γραμμές για τη λίπανση. Ανάλυση φύλλων: Είναι η άμεση μέτρηση της θρεπτικής κατάστασης του φυτού.
Τι είναι η φυλλοδιαγνωστική
Όταν χρησιμοποιούμε για ανάλυση τα φύλλα ενός φυτού για να βρούμε τις συγκεντρώσεις των ανόργανων θρεπτικών στοιχείων, κατά τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου. Με τη φυλλοδιαγνωστική μπορούμε να προσδιορίσουμε την υπάρχουσα θρεπτική κατάσταση αλλά επίσης και να προλάβουμε τις τροφοπενίες. Είναι δυνατό να χρησιμοποιήσουμε και τους καρπούς ή τα στελέχη αλλά κατά κανόνα είναι τα φύλλα. Αυτό συμβαίνει διότι στα φύλλα συντελούνται βασικές λειτουργίες όπως είναι η φωτοσύνθεση και ο μεταβολισμός αλλά και επειδή στα φύλλα συγκεντρώνεται πάνω από το 50% του συνόλου των θρεπτικών συστατικών. Η περιεκτικότητα των φύλλων σε θρεπτικά στοιχεία σχετίζεται άμεσα με την ανάπτυξη των φυτών και για αυτό χρησιμοποιούνται ως δείκτης της θρεπτικής κατάστασης.Συλλέγονται φύλλα και από υγιή φυτά αλλά και από φυτά που πάσχουν, έτσι ώστε να συγκρίνεται η περιεκτικότητα τους σε θρεπτικά στοιχεία. Αυτή η χρήση της φυλλοδιαγνωστικής συμβάλει αποτελεσματικά στη διάγνωση διαταραχών της ανόργανης θρέψης. Επομένως, η φυλλοδιαγνωστική επιτρέπει την εξακρίβωση του βαθμού εφοδιασμού μιας καλλιέργειας σε θρεπτικά στοιχεία και της αναμενόμενης αντίδρασής της στη χορήγηση ενός ή περισσοτέρων από αυτά. Το αποτέλεσμα αυτό έχει ιδιαίτερη πρακτική αξία γιατί σχετίζεται άμεσα με το είδος των λιπασμάτων που χρειάζεται η καλλιέργεια για να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες της. Με την μέθοδο αυτή δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί η ποσότητα και η μορφή των λιπασμάτων, χωρίς όμως να υποτιμάται η αξία και η αποτελεσματικότητα της μεθόδου.
Το βασικό ερώτημα που απασχολεί κάθε καλλιεργητή είναι ποιά θρεπτικά στοιχεία είναι ενδεχόμενο να περιορίζουν την ανάπτυξη των φυτών που καλλιεργεί κάθε φορά. Η απάντηση που δίνεται στο ερώτημα αυτό με βάση τα δεδομένα της φυλλοδιαγνωστικής είναι η πιο αξιόπιστη που μπορούμε να επιτύχουμε σήμερα.
Η παραπέρα χρησιμοποίηση των δεδομένων αυτών για την βελτίωση της ανόργανης θρέψης της καλλιέργειας εξαρτάται και από άλλους παράγοντες και κυρίως τις ιδιότητες του εδάφους. Για τον λόγο αυτό η φυλλοδιαγνωστική αποδίδει και αξιοποιείται περισσότερο όταν συνδυάζεται με αναλύσεις εδάφους, οι οποίες παρέχουν τις απαραίτητες πληροφορίες για την αιτιολογία των τροφοπενιών και την αποτελεσματική χορήγηση των θρεπτικών στοιχείων που χρειάζεται μία καλλιέργεια.
Πότε μπορούμε να κάνουμε φυλλοδιαγνωστική στις καλλιέργειες μας
Αμυγδαλιά: η καλύτερη εποχή δειγματοληψίας είναι τον Ιούλιο, μέσα στο πρώτο δεκαήμερο και τα φύλλα τα παίρνουμε από λεπτά κλαδιά.Βερικοκιά: πραγματοποιείται τους μήνες Ιούνιο- Ιούλιο, τα φύλλα παίρνονται από βλαστούς που δεν έχουν καρπούς, χρειαζόμαστε 8-10 φύλλα/δένδρο και τα παίρνουμε κάθε 30-50 δένδρο. Το δείγμα μας συνολικά θα πρέπει να έχει 150-200 φύλλα.
Ελιά: περίπου 6 εβδομάδες μετά τη πλήρη άνθηση, π.χ. αν έχουμε άνθηση αρχές Μαΐου θα πάρουμε το δείγμα κατά τις 15 Ιουνίου. Προσέχουμε βέβαια τα δένδρα μας να μην έχουν κάποιο πρόβλημα, είτε ασθένεια είτε έντομο, παίρνουμε δείγμα κάθε 5 ή 10 δένδρα, 4-8 φύλλα με τους μίσχους/δένδρο είναι καλά και στη συνέχεια τα βάζουμε σε σακούλες νάιλον. Αν δεν έχετε τη δυνατότητα να τα πάτε την ίδια μέρα στο εργαστήριο, βάλτε τα στο ψυγείο και σε θερμοκρασία 3-5 βαθμούς Κελσίου, όχι όμως στη κατάψυξη.
Εσπεριδοειδή: στα εσπεριδοειδή η φυλλοδιαγνωστική γίνεται από τον Αύγουστο μέχρι τον Νοέμβριο, αλλά καλύτερα είναι μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου. Λαμβάνονται δείγματα ανά 5 ή 10 δένδρα, τα φύλλα πρέπει να έχουν τους μίσχους τους (το κοτσανάκι που συνδέει το φύλλο με τον βλαστό), τοποθετούνται σε σακούλες νάιλον και στο ψυγείο (όπως στην ελιά).
Κερασιά-Βυσσινιά: τα φύλλα τα μαζεύουμε όταν μαζεύουμε και τους καρπούς, από τη βάση βλαστών ενός έτους.
Μηλιά-Αχλαδιά: μετά τη πλήρη άνθηση, περίπου 8-12 εβδομάδες, από διάφορες πλευρές του δέντρου παίρνουμε τα φύλλα μαζί με τους μίσχους. Για εσάς που έχετε κήπο ή χωράφι, να προσέξετε τα φύλλα να είναι από δένδρα ίδιας ηλικίας, ποικιλίας και υποκειμένου. Το δείγμα μας είναι καλό όταν έχουμε μαζέψει 40-100 φύλλα, τα τοποθετούμε σε χάρτινες σακούλες και τα γνωστά… ψυγείο.
Ροδακινιά: όταν έχουμε πρώιμη ποικιλία παίρνουμε τα φύλλα μας πριν τη συλλογή των καρπών, ενώ αν έχουμε όψιμη ποικιλία παίρνουμε το δείγμα μας γύρω στις 8-12 εβδομάδες πριν τη πλήρη άνθηση. Και στις δύο περιπτώσεις, τα φύλλα τα κόβουμε είτε από τη βάση είτε από τη μέση των ετήσιων βλαστών που δίνουν καρπούς.
Φιστικιά: το δείγμα λαμβάνεται συνήθως από 20 Ιουλίου μέχρι αρχές Αυγούστου. Παίρνουμε 4 σύνθετα (όταν χωρίζεται σε δύο ή περισσότερα μικρότερα φύλλα, π.χ. τριανταφυλλιά, τριφύλλι, φασολιά) φύλλα από κάθε δένδρο και από ύψος 1,2 μέχρι 1,8 μέτρα περιφερειακά του δένδρου και τα φυλάμε σε σακούλες νάιλον μέχρι να τα πάμε στο εργαστήριο, το συντομότερο.
Καρότο: γίνεται ανάλυση στους μίσχους νέων φύλλων ή στο έλασμα παλαιότερων φύλλων.
Καρπούζι: όσοι έχετε τελοσπάντων, παίρνουμε το δείγμα στο στάδιο ανάπτυξης του πρώτου καρπού και παίρνουμε το 60 φύλλο (μαζί με τον μίσχο) από τη κορυφή.
Λάχανο: η κατάλληλη περίοδος είναι μόλις αρχίσουν να σχηματίζονται οι κεφαλές, παίρνουμε τα μεσαία φύλλα του περιτυλίγματος.
Σπαράγγι: η φυλλοδιαγνωστική γίνεται στο τέλος του Ιουνίου, όταν η βλάστηση έχει αναπτυχθεί πλήρως. Παίρνουμε κλαδόφυλλα (έχουν αραχνοειδή επιφάνεια και βοηθούν στη διαπνοή), μήκους 30 εκατοστών από ανεπτυγμένους βλαστούς αρσενικών φυτών.
Ντομάτα-Αγγούρι: κατάλληλα χρονικά διαστήματα για φυλλοδιαγνωστική: 8 εβδομάδες από τη μεταφύτευση, 13 και 21 εβδομάδες μετά. Παίρνουμε φύλλα, από τα ώριμα, συνήθως το 40 με 60 από τη κορυφή.
Φασόλια: το δείγμα λαμβάνεται κατά το στάδιο της καρπόδεσης και γίνεται ανάλυση στο μίσχο του 4ου φύλλου από τη κορυφή.
Ακτινίδιο: από Αύγουστο μέχρι αρχές Σεπτεμβρίου, το δείγμα παίρνεται από βλαστό που έχει τουλάχιστον 8 φύλλα μετά τον καρπό και επιλέγουμε το 4ο.
Αμπέλι: ανά 10-15 πρέμνα παίρνουμε 3-5 φύλλα, στην αρχή της άνθησης ή στο τέλος της ή στην αρχή της ρώγας ή κατά την ωρίμανση.
Βαμβάκι: για όσους επίσης έχετε, πριν ή κατά την άνθηση τα νεότερα αλλά πλήρως ώριμα φύλλα. Το κατάλληλο δείγμα είναι 30-40 φύλλα.
Οι μεταβολές στις συγκεντρώσεις των ανόργανων θρεπτικών στοιχείων στα φύλλα κατά την διάρκεια της βλαστικής περιόδου
Κατά την διάρκεια της βλαστικής περιόδου στα φυτά παρατηρούνται μεταβολές των θρεπτικών στοιχείων, που σχετίζονται με το στάδιο ανάπτυξης που βρίσκονται τα φυτά μας και τις οποίες μπορούμε να παρακολουθήσουμε με επαναλαμβανόμενες δειγματοληψίες. Αυτές οι μεταβολές οφείλονται στη κινητικότητα των θρεπτικών στα διάφορα μέρη του φυτού. Ανάλογα με την κινητικότητα αυτή τα ανόργανα θρεπτικά στοιχεία διακρίνονται σε:- α) ευκίνητα που είναι τα άζωτο (N), φώσφορος (P), κάλιο (K), μαγνήσιο (Mg), νάτριο (Na), θείο (S) και χλώριο (Cl)
- β) μέτριας κινητικότητας: σίδηρος (Fe), μαγγάνιο (Mn), ψευδάργυρος (Zn), χαλκός (Cu) και το μολυβδαίνιο (Mo) και
- γ) δυσκίνητα: ασβέστιο (Ca) και βόριο (B)
Η ποσότητα ενός θρεπτικού στοιχείου που προσδιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο μέρος (ιστό του φύλλου) μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή μπορεί να περιγραφεί ως εξής:
Συγκέντρωση (συσσώρευση) στοιχείου = είσοδος - έξοδος + παραγωγή - κατανάλωση
Ο ιστός δεν παράγει αλλά δεν καταναλώνει κιόλας θρεπτικά στοιχεία, επομένως, η συσσώρευση του θρεπτικού στοιχείου που προσδιορίζεται είναι στην ουσία το αποτέλεσμα της διαφοράς των ποσοτήτων που εισήλθαν και εξήλθαν.
Με βάση τη παραπάνω σχέση διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις:
- Η ποσότητα του θρεπτικού στοιχείου που εισέρχεται στο φύλλο είναι μεγαλύτερη από την ποσότητα που εξέρχεται, οπότε σε αυτήν την περίπτωση αυξάνεται η ποσότητα του θρεπτικού στοιχείου στο φύλλο (θετική συσσώρευση). Κάτι τέτοιο παρατηρείται σε ένα νεαρό φύλλο.
- Η ποσότητα του θρεπτικού στοιχείου που εισέρχεται στο φύλλο είναι ίση προς την ποσότητα που εξέρχεται, οπότε σε αυτή την περίπτωση διατηρείται η ποσότητα του θρεπτικού στοιχείου φύλλο (μηδενική συσσώρευση). Κάτι τέτοιο παρατηρούμε σε ένα ώριμο φύλλο.
- Η ποσότητα του θρεπτικού στοιχείου που εισέρχεται στο φύλλο είναι μικρότερη από την ποσότητα που εξέρχεται, με συνέπεια να μειώνεται η ποσότητα του θρεπτικού στοιχείου στο φύλλο (αρνητική συσσώρευση). Αυτό το παρατηρούμε σε ένα γερασμένο φύλλο.
Οι διαταραχές της θρεπτικής κατάστασης του φυτού
Πάμε για αρχή να δούμε κάποιους ορισμούς έτσι για τη πληροφορία και για τη γνώση.- Τροφοπενία: χαρακτηρίζεται η παθολογική κατάσταση που προκύπτει από τον ανεπαρκή εφοδιασμό του φυτού με θρεπτικά στοιχεία.
- Τοξικότητα: είναι η παθολογική κατάσταση που προκύπτει από τον υπερβολικό εφοδιασμό του φυτού με θρεπτικά στοιχεία. Οπότε, όπως θα καταλαβαίνετε με το να βάζουμε παραπανίσιες ποσότητες, γιατί έχουμε την εντύπωση ότι βοηθάμε, καταφέρνουμε ακριβώς το αντίθετο.
- Απλή τροφοπενία: οφείλεται σε ανεπάρκεια ενός θρεπτικού στοιχείου.
- Σύνθετη τροφοπενία: η ανεπάρκεια οφείλεται δύο ή περισσότερα θρεπτικά στοιχεία.
- Ορατή τροφοπενία: όταν βλέπουμε συμπτώματα σε διάφορα μέρη του φυτού.
- Κρυφή τροφοπενία: υπάρχει έλλειψη θρεπτικού στοιχείου χωρίς να υπάρχουν ορατά συμπτώματα. Αυτό σημαίνει τα εξής δύο: ή ότι η έλλειψη δεν είναι πολύ μεγάλη ή ότι η τροφοπενία είναι σε αρχικό στάδιο.
- Πραγματική τροφοπενία: οφείλεται σε πραγματική ανεπάρκεια ή και τέλεια έλλειψη του αντίστοιχου θρεπτικού στοιχείου στο έδαφος.
- Φαινομενική τροφοπενία: το στοιχείο υπάρχει ποσοτικά στο έδαφος αλλά δεν μπορεί να αξιοποιηθεί από τα φυτά είτε γιατί είναι δεσμευμένο είτε γιατί βρίσκεται σε μεγάλο βάθος.
