Νοβοκαϊνη

 http://www.skroutz.gr/books/265987.%CE%9D%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%90%CE%BD%CE%B7.html

Νοβοκαΐνη

 Χειμωνιάτικο παραμύθι μιας μητρόπολης                                         

ISBN: 9789609926416

Συγγραφέας: Άννα Βαρσάμου

Εκδότης: Κοντύλι

Μορφή: Μαλακό εξώφυλλο

Έτος έκδοσης: 2010

Αριθμός σελίδων: 236

Κωδικός ISBN: 960992641Χ

Διαστάσεις: 21×14

Περιγραφή

Δεν το περίμεναν ποτέ αυτό από τη Σάρα. Δεν πίστευαν ότι τον άνθρωπο που τόσα χρόνια χλεύαζαν εκείνη θα τον ερωτευόταν. Και πάνε οι φίλοι, πάει η παλιά ζωή. Αρκεί λίγη χρυσόσκονη για να τα θάψει όλα;
Καλή η επιφάνεια και τα ρηχά ζεστά νερά, χαρά να κολυμπάς -το ήξερε ο Ντέιβιντ, γι' αυτό είχε ανοίξει ένα μπαρ, το Bus. Μα όσα χρόνια έμειναν μαζί αυτοί οι τρεις βουτούσαν πάντοτε βαθιά: εκεί συναντούσαν πλάσματα και μέρη μαγικά. Μα τώρα τι; Τώρα παλινδρομούν ανάμεσα σε επιφάνεια και βυθό. Με χαλασμένη την πυξίδα της επικοινωνίας τους, γυρνούν αποπροσανατολισμένοι μέσα στη μεγαλούπολη, χτυπούν στους ύφαλους της μόδας, πιάνονται από τα μίντια για να σωθούν. Μα το ψέμα και η αλήθεια μπλέκονται σαν φύκια, θολώνουν το τοπίο, μπερδεύονται στα πόδια τους, τους παγιδεύουν εκεί.
Ασφυκτιούν κι είναι η μουσική που τους κρατάει στη ζωή· τη ζωή που ζούσαν. Σαν φυσαλίδες τα τραγούδια που είχαν μοιραστεί δείχνουν την έξοδο.

 

Νοβοκαϊνη

πηγή: εφημεριδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ//ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 3-4/4/04

Υπόθεση: Ο οδοντίατρος Δόκτορ Σάνγκστερ υποκύπτει στη γοητεία της Σούζαν, μιας πελάτισσάς του και καταλήγει να παίζει κυνηγητό με την αστυνομία, να πηδάει πάνω από τις στέγες για να ξεφύγει, να ανταλλάσει σφαίρες. Το έργο ξεκινάει με τον καθημερινό αυτό ήρωα ο οποίος δαγκώνει ένα κομμάτι από τον απαγορευμένο καρπό κλέβοντας μια στιγμή αμαρτίας από μια νεαρή και όμορφη ασθενή του.

Η νεαρή γυναίκα τον ξεγελάει να της γράψει μια συνταγή για Demerol και αυτός, με τις αγαθότερες των προθέσεων εκτελεί την παράκλησή της, για να βρεθεί στη συνέχεια μπλεγμένος σε μια υπόθεση ναρκωτικών. 

Συντελεστές: Ο Στήβ Μάρτιν υποδύεται έναν οδοντίατρο, όμως δεν κρατά απλώς έναν ρόλο κωμικό, όπως τον έχουμε έως σήμερα συνηθίσει, κάνοντας μια στροφή σε ρόλους τραγικότερους ή μάλλον σε πιο σύνθετες ερμηνείες σε ένα φίλμ με στοιχεία "noir". Μαζί του η Laura Dern η Helena Bonham-Carter, ο Scott Caan, ο Elias Coteas, ο Keith David. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο David Atkins.

Προσέξαμε: Σίγουρα το εξαιρετικά πολύπλοκο σενάριο, που παρουσιάζει τόσες εκπλήξεις, τόσες απότομες... στροφές και τόσες ανατροπές, δεν επιτρέπει να αποκαλύψει τίποτα από τα μυστικά του.

Αυτά αξίζει να τα εντοπίσετε μόνοι σας.  Παρότι η ιδέα ενός απλού ανθρώπου που μεταμορφώνεται μέσα από απίστευτες ή πιστευτές καταστάσεις σε ένα βίαιο άνθρωπο ή σε ένα εργαλείο βίας δεν είναι καινούρια. Υπάρχουν στιγμές απολαυστικές αλλά και μακάβριες. Υπάρχει μυστήριοαλλά και βιαιότητα.

Και Προσέξτε: Σίγουρα η ανάκριση είναι από τις πιο απολαυστικά παράλογες σκηνές της ταινίας.

                                       -------------------------------------------------------

http://www.greekbooks.gr/dvd/komenti/novokaini-2.product 

ΝΟΒΟΚΑΪΝΗ - NOVOCAINE

ΣΤΙΒ ΜΑΡΤΙΝ, ΕΛΕΝΑ ΜΠΟΝΑΜ ΚΑΡΤΕΡ, ΛΟΡΑ ΝΤΕΡΝ

More Sharing ServicesShare Share on facebook Share on twitter Share on googlebuzz Share on facebook_like

Διανομή: ODEON

Κωδικός: #DVD3067

Παραγωγή: FEMEWAY

Star Collection: όχι
Πλήθος DVD: 1
Γλώσσες: Αγγλικά
Ήχος: Dolby Digital 5.1
Παραγωγή του: 2001
Επιπλέον: Κινηματογραφικό τρέιλερ
Διάρκεια: 90 mi
Πρωτότυπος Τίτλος: NOVOCAINE
Ζώνη: 2-Ευρώπη
VHS: όχι
Εικόνα: ΑΝΑΜΟΡΦΙΚΗ 1,78:1, ΕΓΧΡΩΜΗ

                           --------------------------------

http://movie-eaters.ucoz.com/blog/novocaine_noboka_nh/2010-03-31-969

Ο Dr. Frank Sangster ζεί το «Αμερικάνικο Όνειρο». Είναι ένας πετυχημένος οδοντίατρος, ζει σε ένα πλούσιο μοντέρνο σπίτι και έχει στο πλευρό του την αρραβωνιαστικιά του Jean Noble που φιλοδοξεί κι η ίδια να γίνει μια εξίσου πετυχημένη οδοντίατρος. Η καλά οργανωμένη του ζωή θα ανατραπεί σε μια στιγμή. Αυτό συμβαίνει όταν εμφανίζεται στο ιατρείο του, η Susan Ivy, μια νεαρή, μικροκαμωμένη και πολύ όμορφη ασθενής μ΄ ένα φρικτό πονόδοντο, μια απαίτηση για μια συνταγή για παυσίπονα. Σύντομα παυσίπονα θα αρχίσουν να εξαφανίζονται από το ιατρείο του. Επιπλέον θα αρχίσει να τον παρακολουθεί ο ψυχωτικός αδελφός της Susan Ivy. Η Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών και η Αστυνομία θα αρχίσουν να αναζητούν το Frank για τα χαμένα χάπια και κάποια πτώματα. Αποφεύγει την αστυνομία και στο δρόμο ανακαλύπτει ότι βρίσκεται στο κέντρο ενός προσεγμένου σχεδίου το οποίο ίσως εμπλέκει και τον αδελφό του, τον Harlan. Ο ήρωάς μας θα βάλει σαν στόχο να βάλει σε τάξη τη ζωή του μαζί με τη Susan μπαίνοντας σε μια περιπέτεια γεμάτη από σεξ, ναρκωτικά και μερικούς φόνους.

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω

 

Συμβολισμοί στον Ερωτόκριτο

http://www.nea-acropoli-chania.gr/index.php/artclesna/59-esoterismos/183-erotocritus

Αναδημοσίευση άρθρου από την Νέα Ακρόπολη

Συμβολισμοί στον Ερωτόκριτο

O ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ είναι ένα ποίημα ιδιαίτερα γνωστό όσο και αγαπητό. Γραμμένο από τον ενετο-κρητικής καταγωγής Βιτσέντζο Κορνάρο, υμνεί αξίες και αρετές αθάνατες αλλά και τόσο αναγνωρίσιμες από τις ιπποτικές Ψυχές.

Πριν γίνει αναφορά στην υπόθεση και στους συμβολισμούς που ενυπάρχουν στο έπος, είναι αρκετά σημαντικό να αναφερθούν κάποια στοιχεία σχετικά με τον κόσμο που παρουσιάζεται στο υπέροχο αυτό λογοτέχνημα.

Ο μυθικός, λοιπόν, κόσμος του Ερωτόκριτου είναι μια σύνθεση από διάφορες ιστορικές περιόδους. Έτσι, η υπόθεση εξυφαίνεται σε ένα ιπποτικό περιβάλλον εμποτισμένο από ενετικά χαρακτηριστικά παρότι οι Ενετοί δεν αναφέρονται. Αντιθέτως, ο φυσικός χώρος είναι η αρχαία Αθήνα που χαρακτηρίζεται ως «τση μάθησης η βρώσις και το θρονί της αφεντιάς κι ο ποταμός της γνώσης» (Α. 25-26). Όρκοι και υποσχέσεις, επικλήσεις για βοήθεια, περιγραφές ιπποτών και νταμών εμπνέονται και γίνονται με βάση τα άστρα, τον Ήλιο, το Φεγγάρι, τη γη και τον ουρανό, τις φυσικές δηλαδή αρχές και δυνάμεις, παρά το γεγονός ότι η ισχύουσα θρησκεία είναι ο Χριστιανισμός και κάθε αναφορά σε φιλοσοφίες, ιδεώδη ή «παγανισμούς» της αρχαιότητας τιμωρείται με τους πιο βάρβαρους τρόπους.

Επίσης, οι διαφορές μεταξύ ιπποτών αλλά και αντάξιων στρατών επιλύονται μέσα από το αίσθημα τιμής που έχουν και έτσι είναι σε θέση να σεβαστούν μεταξύ των συμφωνίες και να αναγνωρίσουν και να αποδεχτούν χωρίς μίση και εμπάθειες κάποιον ανώτερο από αυτούς.

Όλα αυτά τα στοιχεία, αλλά και μια πληθώρα από άλλα παρόμοια, δεν είναι τυχαία. Δεν «παντρεύονται» τυχαία η αρχαιότητα με την εποχή του ποιητή, ούτε η σύνθεση αξιών, τόπων, ονομάτων και τόσων άλλων στοιχείων γίνεται από άγνοια του ποιητή. Αντίθετα, ο Κορνάρος έχει λόγο να παρουσιάζει ως φυσικό και ενιαίο κόσμο αυτές τις ιστορικές και χρονικές «ανακρίβειες». Και ο λόγος είναι ότι το έργο αυτό μας έρχεται από πολύ μακριά, από ένα μακρινό παρελθόν που, ωστόσο, είναι πάντα παρόν μέσα στην κάθε μια ψυχή που αναζητά τις αξίες και τα ιδανικά γύρω από τα οποία αναπτύσσεται και δυναμώνει. Ο μυθικός χρόνος, η μίξη ιστορικών περιόδων είναι ξεκάθαρα δείγματα της διαχρονικότητας του ποιήματος. Ο συμβολικός και αλληγορικός του χαρακτήρας είναι το διδακτικό και μυητικό στοιχείο που αναγνωρίζει ο άνθρωπος μέσα του όσα χρόνια κι αν περάσουν από τη συγγραφή του και για αυτό ο Ερωτόκριτος είναι πάντα επίκαιρος.

Περιληπτικά, το έργο μας λέει τα εξής:

Είμαστε στην προχριστιανική αρχαία Αθήνα, όπου ζει ο βασιλιάς Ηράκλης με τη σύζυγό του Αρτέμη και την πεντάμορφη κόρη τους Αρετούσα, η οποία γίνεται χωρίς να το ξέρει ο μεγάλος μα και κρυφός έρωτας του Ερωτόκριτου, γιου ενός φρόνιμου συμβούλου του αθηναίου βασιλιά. Ο νέος, προκειμένου να πολεμήσει τη στεναχώρια του για την ταξική τους διαφορά, καταφεύγει σε γλυκές νυχτερινές καντάδες που αφιερώνει στην Αρετούσα κάτω από το παραθύρι της. Η νέα ακούει τα τραγούδια με προσοχή και αρχίζει να συμπαθεί τον άγνωστο τραγουδιστή. Όμως και οι γονείς της θέλουν να τον γνωρίσουν και για αυτό προσπαθούν δυο φορές να προκαλέσουν τη φανέρωσή του χωρίς, ωστόσο, επιτυχία. Η Φροσύνη, νένα της Αρετούσας, και ο Πολύδωρος, φίλος του Ερωτόκριτου, προσπαθούν να συμβουλέψουν τους νέους και τους προειδοποιούν για τους κινδύνους που κρύβει το ερωτικό πάθος. Ο Ερωτόκριτος φεύγει για την Έγριπο, την Εύριπο της Χαλκίδας, για να ξεχάσει τον έρωτά του για την όμορφη Αρετούσα. Να, όμως, που κατά τη διάρκεια της αυτό-επιβαλλόμενης ξενιτιάς του νέου, ο πατέρας του, ο Πεζόστρατος, αρρωσταίνει. Η Αρετούσα τον επισκέπτεται και ανακαλύπτει τυχαία στο δωμάτιο του Ερωτόκριτου μια δικιά της ζωγραφιά φτιαγμένη από τον ίδιο και τα τραγούδια του άγνωστου τροβαδούρου της. Αντιλαμβάνεται τότε ότι ο Ερωτόκριτος ήταν ο κρυφός τραγουδιστής της και παίρνει μαζί της όλα τα χαρτιά. Ο Ερωτόκριτος διακόπτει την εξορία του και γυρνάει στην Αθήνα για να δει και να φροντίσει τον πατέρα του. Ανήσυχος ανακαλύπτει ότι τα έγγραφά του δεν βρίσκονται πια στο δωμάτιο και πληροφορείται ότι η Αρετούσα είχε μπει για λίγο στην κάμαρά του. Εξαιτίας του φόβου του για τις πιθανές συνέπειες της αποκάλυψής του, προφασίζεται ασθένεια και μένει στο σπίτι του. Η Αρετούσα τότε του στέλνει τέσσερα δίφορα μήλα για να γιατρευτεί. Ο Ερωτόκριτος καταλαβαίνει ότι ο έρωτάς του βρίσκει ανταπόκριση, ξαναρχίζει τις συχνές του επισκέψεις στο παλάτι και οι δύο ερωτευμένοι νέοι επιβεβαιώνουν με τα μάτια την αμοιβαία τους αγάπη.

Η Αρετούσα εμφανίζεται μελαγχολική επειδή πρέπει να κρύβει τον έρωτά της και ο πατέρας της, που ακόμη αγνοεί τον λόγο, οργανώνει αγώνες κονταροχτυπήματος για να τη διασκεδάσει. Αρχοντόπουλα και αφέντες από διάφορα μέρη της χώρας παίρνουν μέρος: Μυτιλήνη, Ανάπλι, Πάτρα, Μεθώνη, οι αφέντες της Μακεδονίας, της Κύπρου, ο γιος του ρήγα του Βυζαντίου, ξένοι φοβεροί όπως ο Καραμανίτης  Σπιθόλιοντας είναι μερικοί από τους αγωνιζόμενους. Στις τρομερές και επιβλητικές μάχες τελικός νικητής εμφανίζεται ο Ερωτόκριτος που στεφανώνεται από τα χέρια της αγαπημένης του.

Τώρα πια, η Αρετούσα δεν μπορεί να σιγάσει άλλο το πάθος της για αυτόν. Αρχίζει να συναντιέται με τον νέο της κρυφά τη νύχτα. Παρακινεί τον Ερωτόκριτο να μιλήσει στον πατέρα του και να ζητήσει για χάρη του το χέρι της Αρετούσας από τον βασιλιά. Ο άρχοντας της Αθήνας θυμώνει για την αταίριαστη πρόταση, αφού ο νέος δεν είναι από βασιλική οικογένεια, και εξορίζει τον νέο μακριά από την Αθήνα. Η Αρετούσα μαθαίνει αμέσως την αντίδραση του πατέρα της, ο οποίος ακόμη αγνοεί τα συναισθήματα που τρέφει η κόρη του, καθώς και το προξενιό που της έρχεται από το ρηγόπουλο του Βυζαντίου και αρραβωνιάζεται μυστικά τον Ερωτόκριτο το ίδιο βράδυ δίνοντάς του το δαχτυλίδι της ως δείγμα ένωσης και υπόσχεσης. Ο νέος φεύγει για την εξορία του και ζητά από τα θεϊκά άστρα και τον Ήλιο να τιμωρήσουν τον σκληρό Ηράκλη.

Ο αθηναίος βασιλιάς υποψιάζεται ότι η κόρη του αγαπά τον Ερωτόκριτο και αποφασίζει να επισπεύσει το γάμο με το ρηγόπουλο του Βυζαντίου. Η Αρετούσα αρνείται πεισματικά και ο πατέρας της διατάσσει να της κόψουν τα μαλλιά και να τη ρίξουν στη φυλακή ώσπου να αλλάξει γνώμη. Τρία χρόνια μετά, ένας εχθρός από τον Βορρά, οι Βλάχοι εισβάλλουν στη χώρα με τον βασιλιά τους Βλαντίστρατο και πολιορκούν την Αθήνα. Εμφανίζεται τότε ο Ερωτόκριτος με άλλη μορφή και σώζει το στρατό αλλά και τον βασιλιά της Αθήνας. Στην τελική μονομαχία που συμφωνείται από τους δύο αντιπάλους, ο Ερωτόκριτος νικάει τον Άριστο, ανιψιό του Βλαντίστρατου, και τον σκοτώνει.

Νικητής αλλά βαριά τραυματισμένος και πάντα μεταμφιεσμένος ο Ερωτόκριτος μεταφέρεται στο παλάτι. Γίνεται καλά, αναγνωρίζεται στο βασιλιά ως Κριτίδης και ζητά ως μόνη του ανταμοιβή τη φυλακισμένη ακόμα Αρετούσα για γυναίκα του. Την επισκέπτεται και της λέει την πρόταση του, αλλά η κόρη τον αρνείται. Για να τη δοκιμάσει ακόμη περισσότερο, της λέει ότι ο Ερωτόκριτος πέθανε και ότι το δαχτυλίδι που φορά στο χέρι του τού το έδωσε ο νέος πριν πεθάνει. Η Αρετούσα αναγνωρίζει το δαχτυλίδι που είχε δώσει σαν σημάδι στον Ερωτόκριτο πριν από τρία χρόνια, πείθεται για την αλήθεια των λόγων του «ξένου» που έχει μπροστά της και ξεσπά σε θρήνους. Τότε ο άγνωστος μελαψός νέος πείθεται για τα ειλικρινή αισθήματα της κόρης, ξαναπαίρνει την αληθινή του μορφή με τη βοήθεια ενός μαγικού υγρού και αποκαλύπτεται στην Αρετούσα. Ο βασιλιάς συμφιλιώνεται με τον Ερωτόκριτο και το ερωτευμένο και σκληρά δοκιμασμένο ζευγάρι στεφανώνεται μέσα σε μεγάλη χαρά.

Ωστόσο, το πιο σημαντικό στοιχείο είναι οι συμβολισμοί που κρύβονται μέσα στο έργο. Ήδη από τα ονόματα μπορούμε να πάρουμε μια πρώτη γεύση: είναι η Αρετούσα, η Αρετή, που συμβολίζει την Αθάνατη Ψυχή του ανθρώπου, μιας και λειτουργεί και στα δύο αυτά επίπεδα, και από την άλλη είναι ο Ερωτόκριτος, που συμβολίζει τον άνθρωπο που ερωτεύεται την Αρετή, την αιώνια Ψυχή του, και προσπαθεί να την κατακτήσει. Το όνομά του ίσως να μπορεί να αναλυθεί ως Έρωτας (Βούδι) + Κρίση (Νους) φανερώνοντάς μας, έτσι, τον Ανώτερο Νου, το Μάνας σύμφωνα με το σανσκριτικό του όνομα, που έχει ως κύρια χαρακτηριστικά του τον αλτρουισμό και την αυτοθυσία για το γενικότερο καλό. Επομένως, ο άνθρωπος μέσα από τον Θείο Έρωτα μεταλλάσσεται εντέλει συνειδητά σε Ήρωα.

Επίσης, ο Ερωτόκριτος, όντας γιος του συμβούλου του Βασιλιά, ανήκει στην Αυλή, στην τάξη των Πολεμιστών, αλλά χωρίς να το έχει αποδείξει μέχρι στιγμής εμπράκτως. Για αυτόν το λόγο έρχεται η πρώτη εξορία, που ο ίδιος επιβάλλει στον εαυτό του πιθανόν από δειλία, αφού διστάζει να φανερώσει τον έρωτά του και φοβάται την αντίδραση του Βασιλιά-νόμιμου διεκδικητή της Αρετούσας-Ψυχής. Άλλωστε, δεν ανήκει ακόμη στην βασιλική-ανώτερη γενιά. Εδώ, λοιπόν, περνά την πρώτη του μύηση και εισέρχεται στον κόσμο των Πολεμιστών.

Αυτή η πρώτη απομάκρυνση του Ερωτόκριτου από τον κόσμο που έως τώρα γνωρίζει δεν είναι κάτι άσκοπο. Συμβολίζει την εθελούσια απομόνωσή του. Σε παλιότερους, μυητικούς πολιτισμούς ο άνθρωπος που ακολουθούσε έναν πιο πνευματικό δρόμο για την αναζήτηση του εαυτού του απομακρυνόταν από τον κόσμο και το οικείο του περιβάλλον προκειμένου να αρχίσει την εκπαίδευσή του και την πορεία του προς την ανακάλυψη του Ανώτερου Εαυτού του. Εφάρμοζε, δηλαδή, το φιλοσοφικό Ιδεώδες, όπως αποκαλούνταν: άφηνε τον κόσμο των απολαύσεων και της καθημερινότητας και αποτραβιόταν στην αναζήτηση των καλών στοιχείων που είχε μέσα του, των δυνάμεων ή αλλιώς αρετών του. Αυτά θα ήταν τα όπλα που θα χρησιμοποιούσε στις όποιες δυσκολίες και αντιξοότητες θα συναντούσε στην υπόλοιπή του ζωή.

Καθώς επιστρέφει στον τόπο του, ο Ερωτόκριτος περνά την δεύτερή του μύηση, τη φυλετική, λαμβάνοντας μέρος στους αγώνες κονταροχτυπήματος που διοργανώνει ο Βασιλιάς και μετέχουν μόνο οι πιο ονομαστοί, δυνατοί, άξιοι Πολεμιστές. Νικώντας τους, ο Ερωτόκριτος αποδεικνύει την αξία του ως Πολεμιστής.

Η Αρετούσα-Ψυχή τον εμπνέει για να νικήσει και ταυτόχρονα τον ερωτεύεται. Καθώς, όμως, ο ήρωας δεν ανήκει στην κάστα των Αρχόντων, ο Βασιλιάς αρνείται την ένωση και τον εξορίζει. Παρά το γεγονός ότι ο Βασιλιάς φαίνεται να είναι ο κακός της υπόθεσης, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Σε αυτό το σημείο του ποιήματος, παρατηρούμε κάτι που συμβαίνει σε όλους τους μύθους: αυτός που φαινομενικά είναι ο κακός, δεν είναι απαραίτητα τέτοιος αν εξετάσουμε το ζήτημα από μια πιο εσωτερική, φιλοσοφική άποψη. Με άλλα λόγια, ο Βασιλιάς ενεργεί εδώ ως Δάσκαλος που δίνει στον Μαθητή την ευκαιρία να εξελιχθεί παραπάνω.

Το ίδιο μοτίβο συναντούμε και έναν άλλο πολύ γνωστό και αγαπητό ελληνικό μύθο. Στην Οδύσσεια του Ομήρου ο Ποσειδώνας είναι αυτός που ταλαιπωρεί τον Οδυσσέα βάζοντάς του συνεχείς δυσκολίες και εμπόδια στο δρόμο του ήρωα προς την Ιθάκη. Η αλήθεια, όμως, είναι και πάλι διαφορετική. Παρότι ο θαλάσσιος θεός παρουσιάζεται να είναι ο κακός και ο δύστροπος που δεν επιτρέπει στον Οδυσσέα να γυρίσει στο σπίτι του, είναι στην πραγματικότητα αυτός που βοηθάει τον ήρωα να εξελιχθεί. Έτσι ο Οδυσσέας γίνεται πιο δυνατός, καταλάβει ποια είναι τα ελαττώματά του και ποιες οι αρετές του και πώς να τις χρησιμοποιήσει ώστε να νικήσει τα άσχημά του στοιχεία.

Για παράδειγμα, τα μικρά παιδάκια θεωρούν ως κακό το δάσκαλό τους όταν αυτός τους μαλώνει για μια ζημιά τους ή τους βάζει επιπλέον ασκήσεις. Στην πραγματικότητα, όμως, εκείνη τη στιγμή τους δίνει την ευκαιρία να μάθουν κάτι παραπάνω και να γίνουν καλύτεροι μαθητές.

Ως εκ τούτου, ο Ερωτόκριτος φεύγει ξανά, αλλά αυτή τη φορά πάει να γίνει Άρχοντας πια, όχι απλώς Πολεμιστής, ώστε να κερδίσει επάξια την Αθάνατη Ψυχή του.

Εδώ, λοιπόν, με έναν όμορφο και συμβολικό τρόπο, ο ήρωας πάει να γίνει κάτι ακόμη πιο υψηλό, πάει να εξελίξει πνευματικά τον εαυτό του ακόμη περισσότερο. Πριν φύγει, όμως, αρραβωνιάζεται κρυφά την Αρετή και αυτή του δίνει ως σημάδι αναγνώρισης ένα δαχτυλίδι της. Η υπόσχεση της ένωσης έχει πλέον δοθεί. Ήδη από την αρχαιότητα, το δαχτυλίδι συμβόλιζε ακριβώς αυτό το πράγμα: ήταν ένα σημάδι που έδενε μεταξύ τους αυτούς που έδιναν μια υπόσχεση, ένας κρίκος που τους θύμιζε την πράξη τους και τους ένωνε για όσο χρόνο ίσχυε η υπόσχεσή τους.

Τη δεύτερη φορά που επιστρέφει, είναι παρόν στην ανάγκη της πόλης του. Ένας αντάξιος αντίπαλος στρατός, οι Βλάχοι, διεκδικούν το θρόνο της σοφίας. Ο Ερωτόκριτος είναι ο Πολεμιστής εκείνος που θα δώσει την τελική μάχη με τον Άριστο, τον καλύτερο και δυνατότερο Πολεμιστή των αντιπάλων, θα τον σκοτώσει και θα κερδίσει τη μάχη.

Είναι εκπληκτική η ομοιότητα του σημείου αυτού με το ινδικό έπος Μπαγκαβάτ Γκίτα, όπου ο κεντρικός ήρωας, ο Αρζούνα, πρέπει κι αυτός να γίνει άξιος πολεμιστής, να πολεμήσει και να νικήσει έναν τρομερό αντίπαλο και να κερδίσει εντέλει το θρόνο της πόλης που η οικογένειά του είχε χάσει. Είτε πούμε ότι  ο Αρζούνα νικά τον Δουριαδάνα, τον τρομερό και τελικό αντίπαλο, και κερδίζει τη Χαστιναπούρα, την Πόλη της Σοφίας που οι οικογένειά του είχε χάσει, είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα με αυτό που εξιστορείται στον Ερωτόκριτο. Ο Αρζούνα και ο Ερωτόκριτος συμβολίζουν τον Άνθρωπο-Ήρωα που μπαίνει σε διαδικασία μετάλλαξης του εαυτού του ακολουθώντας μια φιλοσοφική, πνευματική ατραπό και έτσι νικά την τελική μάχη με τον φοβερότερο αντίπαλο που στις ιστορίες αυτές ονομάζεται Δουριοδάνα ή Άριστος οι οποίοι συμβολίζουν το τελικό εμπόδιο-ελάττωμα που χρειάζεται να νικήσει ο υποψήφιος. Οι Βλάχοι, που στο ινδικό έπος αντιστοιχούν με τον μεγάλο αντίπαλο των Κουράβας, συμβολίζουν το μεγάλο πλήθος των ελαττωμάτων που ενυπάρχει στον καθένα μας και που καλούμαστε να πολεμήσουμε και να νικήσουμε.

Ένα εξίσου σημαντικό στοιχείο που αναφέρεται σχετικά με τη δεύτερη επιστροφή του Ερωτόκριτου είναι ότι η μορφή του έχει αλλάξει χάρη σε ένα μαγικό υγρό, κόλπο που χρησιμοποίησε για να μην τον αναγνωρίσουν. Επιστρέφει, λοιπόν, μαύρος. Δηλαδή, ο Ερωτόκριτος είναι πλέον ο Πολεμιστής που πραγματώνει το μαύρο αλχημικό έργο. Στις διάφορες παραδόσεις που μας έρχονται από παλιότερους πολιτισμούς αναφέρεται ότι η διαδικασία αυτή, το μαύρο αλχημικό έργο, χωρίζεται σε τρεις φάσεις: στην πρώτη ο ήρωας κατεβαίνει στα σκοτάδια του εαυτού του, ανακαλύπτει δηλαδή τα ελαττώματά του, στη δεύτερη βρίσκει ποιες είναι οι αρετές του ενώ στην τελευταία γίνεται η έξοδος από το σκοτάδι.
Έτσι και στο ποίημα αυτό, ο Ερωτόκριτος κατεβαίνει στα σκοτάδια και τις μαυρίλες του εαυτού του. Η περισυλλογή έγινε στην εξορία και τώρα είναι τα έργα. Δηλαδή το φιλοσοφικό ιδεώδες πραγματοποιήθηκε και πλέον ξεκινά η μάχη με το σκοτάδι. Παλεύει τα δικά του σκοτάδια, τα ελαττώματα και τους φόβους του, μάχεται μαζί τους αντιμετωπίζοντας τον ισχυρότατο αντίπαλο στρατό και καταφέρνει να βγει νικητής.

Ακόμη, όμως, δεν αποκαλύπτεται στην Αρετή που κάποια χρόνια τώρα είναι φυλακισμένη. Πρόκειται για την ψυχή που έχει εγκλωβιστεί στην ύλη και που περιμένει τον Πολεμιστή της να έρθει να τη σώσει από τη φυλακή και να την απελευθερώσει. Έτσι, ο μυημένος πια Πολεμιστής περνά την ψυχή από δοκιμασίες θέλοντας να διαπιστώσει την πίστη της στην ένωση που είχε προηγηθεί. Η Αρετή περνά τις δοκιμασίες και ο Ήρωας, περίλαμπρος πλέον και έχοντας την αποδοχή του Βασιλιά, ενώνεται μαζί της και γίνεται ο νέος Άρχοντας. Γίνεται, δηλαδή, ο ολοκληρωμένος Άνθρωπος που έχει κατακτήσει την Αθάνατη του Ψυχή συνειδητά.

Με αυτόν τον τρόπο ολοκληρώνεται το ποίημα και έτσι ο ποιητής του δείχνει με τρόπο κρυμμένο για τα απαίδευτα μάτια την πορεία το απλού ανθρώπου που μεταλλάσσεται σε ήρωας της Ζωής. Τίποτα, όμως, δεν μένει κρυφό από τον άνθρωπο που ξέρει να αναζητά μέσα του την αλήθεια. Ο Ερωτόκριτος είναι ο Ήρωας που βρίσκεται μέσα στον καθένα μας και περιμένει από εμάς να τον αφυπνίσουμε. Όλος αυτός ο κόσμος που παρουσιάζει το έργο, οι ήρωες, τα βασίλεια, ο Ερωτόκριτος και η Αρετούσα δεν βρίσκονται σε ένα χώρο απροσδιόριστο και μακρινό. Είναι μέσα μας από την αρχή και περιμένουν να τα βγάλουμε στο φως.

Για να μπορέσουμε, όμως, να κάνουμε κάτι τέτοιο χρειάζεται να μάθουμε να βλέπουμε την αιχμάλωτη Αρετούσα που ζητά ελευθερία μέσα στην καρδιά μας και να καταλάβουμε ότι σε μας μόνο βρίσκεται η δύναμη την ελευθερώσουμε.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.    Ερωτόκριτος,  Βιτσέντζος Κορνάρος, εκδ. ΕΣΤΙΑ
2.    Περιοδικό Νέα Ακρόπολη, τευχ. 18, άρθρο Συμβολισμοί στον Ερωτόκριτο, Παττακός Σάββας

Μπισκότα βουτύρου

Υλικά: 100 γρ (1/2 φλιτζάνι τσαγιού ) ζάχαρη, 60 γρ (4-5 κουταλιές σούπας) βούτυρο φρέσκο ή βιτάμ, 2 αυγά, 3 φλιτζάνια τσαγιού αλεύρι, 1 κουταλάκι μπέικιν πάουντερ, ξύσμα λεμονιού ή βανίλια.

Εκτέλεση: Δουλεύουμε τη ζάχαρη με το βούτυρο σε λεκανίτσα για 5 λεπτά , προσθέτουμε ένα-ένα τα αυγά ενώ συνεχίζουμε να δουλεύουμε με το σύρμα και ακολούθως το αλεύρι ανακατεμένο με το μπέικιν και το ξύσμα ή τη  βανίλια. Τα ανακατεύουμες με ξύλινη κουτάλα και είναι έτοιμη η ζύμη . Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε φορμάκια σχηματισμού των μπισκότων ή πάνινο χωνί με οδοντωτό άνοιγμα. Το ταψί μας το βουτυρώνουμε λιτά. Φαίνεται περισσότερο σαν λουστραρισμένο παρά βουτυρωμένο. Επίσης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε λαδόχαρτο. Φτιάχνομε διάφορα σχέδια . Τα ψήνουμε σε μέτριο φούρνο μέχρι να πάρουν ένα χρυσόξανθο χρώμα. Όταν κρυώσουν λίγο τα πασπαλίζουμε με άχνη βανίλιας αν θέλουμε .  Καλή επιτυχία!
Η συνταγή είναι απο απόκομμα παλιού περιοδικού

Μαρμελάδα πορτοκάλι

Υλικά: 6 μικρά πορτοκάλια (1 κιλό), 2 λίτρα νερό, 2 κιλά ζάχαρη

Εκτέλεση: Κόψτε τα πορτοκάλια με τη φλούδα σε λεπτές φέτες. Κρατήστε τα κουκούτσια. Βάλτε τα πορτοκάλια με νερό σε μεγάλο μπόλ και αφήστε τα για μια νύχτα. Βάλτε τα κουκούτσια σε ποτήρι, σκεπάστε με λίγο νερό και αφήστε τα για νια νύχτα.

Βάλτε σε μια κατσαρόλα τα πορτοκάλια με το νερό και σιγοβράστε τα σκεπασμένα περίπου για 45 λεπτά ώσπου να μαλακώσει η φλούδα. Μετρήστε το μίγμα και υπολογίστε ένα φλιτζάνι ζάχαρη για κάθε φλιτζάνι μίγματος. Βάλτε τα φρούτα στη κατσαρόλα μαζί με το υγρό των κουκουτσιών και τη ζάχαρη. Ζεστάνετε το μίγμα χωρίς να βράσει και ανακατώστε μέχρι να διαλυθεί η ζάχαρη. Έπειτα βράστε χωρίς ανακάτεμα σε υψηλή θερμοκρασία για 20 λεπτά και δείτε άν έδεσε. Βάλτε τη μαρμελάδα σε βάζα που μόλις αποστειρώσατε δια βρασμού να είναι ακόμη ζεστά. Όταν κρυώσει σφραγίστε τα. Καλή επιτυχία!
Η συνταγή είναι από ένα απόκομμα παλιού περιοδικού

Βασανίζομαι του Γιάννη Βλοντάκη

http://www.onestory.gr/post/23627353157

_ΒΑΣΑΝΙΖΟΜΑΙ

του Γιάννη Βλοντάκη *

.

Ντριιιν… Ο μονότονος ήχος του ξυπνητηριού χάλασε την REM εγκεφαλική δραστηριότητα του Μάριου. Είναι και αυτό το ρημάδι που δουλεύει ακατάπαυστα μέρα-νύχτα. Βέβαια αυτή τη φορά ήταν για καλό… Έβλεπε ένα υπέροχο, λέει, όνειρο που, ως συνήθως, το πρωί αδυνατεί να το ανακαλέσει. Φταίει ο αισθητηριακός βομβαρδισμός από το πρώτο φως της ημέρας και το μυαλό δεν μπορεί να συγκρατήσει τις ονειροπολήσεις. Το χέρι ψαχουλεύει το ξυπνητήρι, άλλα 10 λεπτά υπενθύμιση. Ίσως καταφέρει να μπει ξανά στο όνειρο… Αυτή η πραγματικότητα έχει γίνει πολύ δύσκολη, μονότονη, χωρίς εκπλήξεις, αυτιστική επανάληψη. Βυθίζεται ξανά στην προηγούμενη λυκοφωτική κατάσταση και εκεί είναι μια συστάδα σγουρά μαύρα μαλλιά!… Κάτι του θυμίζουν, κάπου έχουν ξανασυναντηθεί. Μόλις την πλησιάσει και δει το πρόσωπο θα καταλάβει.

Ντριιιν!! Πέρασαν τόσο γρήγορα 10 λεπτά; Η μέρα έχει ξεκινήσει και δεν τον περιμένει. Σηκώνεται ράθυμα από το κρεβάτι, ενώ τα μάτια του δεν μπορούν να εξοικειωθούν με την ηλιόλουστη μέρα. Ένα όμορφο ζεστό πρωινό με χρώματα και μυρωδιές, ό, τι πρέπει για βόλτα και τεμπέλιασμα. Όχι όμως σήμερα… Πάει παραπαίοντας στο μπάνιο για να δεχτεί ακόμα ένα αισθητηριακό σοκ, αυτή τη φορά από το νερό που πέφτει με ορμή από την ντουζιέρα.. Νοιώθει σαν να συνέρχεται, νοιώθει πως έχει ξυπνήσει.

«Μακάρι να ήμουν ακόμη στο όνειρο!» Το καθημερινό τελετουργικό συνεχίζεται με τον ίδιο ζήλο και προθυμία, όμοια με εκείνη του νεκρού που προετοιμάζει τα τρέχοντα για την κηδεία του… Προετοιμασία καφέ και ενός πλούσιου πρωινού… Όχι αυτά είναι μόνο στην τηλεόραση… Η πρώτη ρουφηξιά καφέ συνοδεύεται από μια ρουφηξιά νικοτίνης. Ο καπνός εισέρχεται στην τραχεία, ερεθίζοντας τους βρόγχους, προκαλώντας αντανακλαστικά βήχα. Αυτό είναι!! Η μέρα τώρα ξεκινά! Το ράδιο παίζει ένα χαρούμενο ελληνικό τραγούδι, ενώ επιτηδευμένα εύθυμοι ραδιοπαραγωγοί αναλώνονται σε ανούσιες συζητήσεις και ελαφριά σχόλια. Κατευόδια καλημέρας και καλής εβδομάδας δίνουν και παίρνουν από τη ραδιοσυχνότητα. «Ναι, σκατά», μονολογεί και αλλάζει συχνότητα. Έχει βάλει ήδη τα ρούχα, τα παπούτσια, ένα γρήγορο χτένισμα και πλέον πληροί όλα τα κοινωνικοπολιτισμικά πρότυπα για να μπορέσει να συναγελαστεί με τα υπόλοιπα δίποδα ανώτερα θηλαστικά.

Δύο τζούρες καφέ ακόμη, δύο τζούρες τσιγάρο σιγοκαίνε τα χείλη του, η κάθε μια με τον δικό της μοναδικό, αλλά εθιστικό τρόπο.

Ρίχνει μια ματιά έξω από το παράθυρο ελπίζοντας πως κάτι θα έχει αλλάξει. Όμως είναι ακόμα εκεί για να του θυμίζει πόσο ανοικτίρμονες και σκαιοί είναι οι άνθρωποι. Το μεγάλο μαύρο βέλγικο λυκόσκυλο, αγορασμένο μια χριστουγεννιάτικη ημέρα, δώρο στην κόρη της οικογένειας, είναι εκεί δεμένο, καθηλωμένο, με μια σκουριασμένη χοντρή αλυσίδα. Η κόρη μεγάλωσε και έφυγε, το μαύρο σκυλί όμως έμεινε… Έμεινε ξεχασμένο σε ένα μπαλκόνι. Μαύρο, ογκώδες και με μια λευκή τούφα στο στήθος, σαν σημάδι της αγνής λευκής καρδιάς που συγχωρεί όλους όσους τον ξέχασαν. Άλφι τον έλεγαν, αλλά τώρα είναι ο σκύλος, μια υποχρέωση για την οικογένεια, που ευχαρίστως θα την μετέφεραν αλλού. Ο Άλφι όμως τους συγχωρεί, τους αγαπά και τους το δείχνει κάθε φορά με τον ίδιο έντονο τρόπο, όταν, σπανιότατα πλέον, θα ξοδέψουν έστω και ένα λεπτό μαζί του. Η μεγάλη κατάλευκη καρδιά του μπορεί να τα υπομείνει και να τα συγχωρήσει όλα, ακόμα και να μην δίνει σημασία στα σκατά γύρω του, μέσα στα οποία αναγκάζεται να ζει. Αυτά είναι οι καρδιές κάποιων ανθρώπων και τις έχει συνηθίσει…

Για τον Μάριο, ο Άλφι είναι η προσωποποίηση όλης της κοσμικής αδικίας. Είναι μια υπενθύμιση της δικής του αδυναμίας ότι δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα. Είναι η φωτογραφική μαρτυρία του απανταχού στην Αθήνα ζωγραφισμένου γκράφιτι που γράφει μια μόνο λέξη… «ΒΑΣΑΝΙΖΟΜΑΙ»… Πόσες φορές έχει σκεφτεί να πάει απέναντι και να τους πάρει ο διάολος. Πόσες φορές κάνει σενάρια δικαίωσης για τον μαύρο μαλλιαρό φυλακισμένο. Πόσες φορές ήθελε να γίνει η φωνή αυτού του ζωντανού και να πει: «Ρεεεε, γιατί με ξεχάσατε;;; Δεν σας διάλεξα εγώ, εσείς με διαλέξατε!!».

Έχουν κάτι κοινό αυτοί οι δύο, που τον κάνει να νοιώθει τόση οικειότητα γι’ αυτό το σκυλί. Δεν έχουν διαλέξει τη ζωή τους, τους την επιβάλανε και μετά τους ξέχασαν, όπως τον ξέχασαν τόσα χρόνια οι γονείς του…, όπως του επέβαλαν τη ζωή που ζει οι κάθε τύπου άρχοντες και επαΐοντες. «ΒΑΣΑΝΙΖΟΝΤΑΙ!!!».

Τι θυμάται τώρα!! Προϊστορικές αναμνήσεις…

Αύριο το πρωί υπόσχεται στον εαυτό του και στον Άλφι ότι θα τον πάρει κοντά του. Θα πάρει το λυκόσκυλο με την λευκή καρδιά σπίτι του και δεν θα είναι Χριστούγεννα…

Βρίσκεται σε μια υπνοπομπική ψευδαίσθηση, το δωμάτιο γύρω του φαίνεται άγνωστο και ο καθρέφτης μπροστά του φαντάζει να είναι μέτρα μακριά. Τα βλέφαρα του χαλαρώνουν και σιγοκλείνουν. Ο Άλφι απέναντι έχει ξαπλώσει και ονειρεύεται μια νέα καινούργια μέρα, έτοιμος να χαρίσει την κάτασπρη καρδιά του στο καινούργιο αφεντικό.

Αφεντικό;;; Να πάρει, ήδη έχει αργήσει… Πάλι… Εε και;…

Βγάζει τα ρούχα του και τα σκορπά φύρδην μίγδην στο δωμάτιο, ενώ πέφτει κεραυνόπληκτος στο κρεβάτι. Ένα μειδίαμα απλώνεται στα χείλη του, το οποίο εξελίσσεται, χωρίς να το καταλάβει, σε έναν Αιάντειο γέλωτα. Γελάει με μανία, δίχως να γνωρίζει τον λόγο. Δάκρυα πλημμυρίζουν τα μάτια του και ο κλαυσίγελος βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στη γερασμένη μονοκατοικία στο Πέραμα. Τέτοιο δράμα, μαυρίλα και αίσθημα εγκλωβισμού, αναμεμιγμένα με μια δόση παραφροσύνης και παντοδυναμίας, έχει να γνωρίσει η ανθρωπότητα από την εποχή των αυτοχείρων Ρώσων συγγραφέων που συναντούν το εκδικητικό παραλήρημα όλων των Φυρερίσκων της Ιστορίας. Σε λίγο τα δάκρυα έχουν κυριαρχήσει στη σκηνή, ενώ το γέλιο αποτελεί έναν κομπάρσο που αχνοφαίνεται στο βάθος.

Από το ράδιο κάποιος κουλτουριάρης βαρεμένος παραγωγός, δίκην υποβολέα, απαγγέλλει πρωί-πρωί Καβάφη… «Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ, μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη. Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ… Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω…»

Η ένταση στο μέτωπό του χαλάρωσε και οι μυς έκφρασης στο πρόσωπο δεν έχουν πια κάτι να εκφράσουν. Το δωμάτιο ξανάγινε οικείο και ασφαλές και o ύπνος ξεκίνησε το νανουριστικό παρλάτο του… Ήδη νοιώθει τον μαύρο βελγικό ποιμενικό να του γλύφει το πρόσωπο…

Η μέρα έχει μόλις ξεκινήσει… 

.

O Γιάννης Βλοντάκης γεννήθηκε πριν 39 χρόνια στον Πειραιά. Είναι Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής και η επαφή του με την συγγραφή ανύπαρκτη. Θεωρεί πως μέσω αυτής θα μπορέσει να αυτοθεραπευτεί με μία μικρή επιφύλαξη μήπως αρρωστήσει όσους τον διαβάσουν..

[ twitter ] [ e-mail ]

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω 

 

Αναπαραστάσεις του κόσμου Πραγματικότητα και σύγχρονη φυσική

Η τελευταία μέρα ενός καταδίκου Κλων Γκε

πηγή: εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ//ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 27-28/3/04

ΒΙΚΤΩΡ ΟΥΓΚΩ

Η τελευταία μέρα ενός καταδίκου Κλων Γκε

Εκδόσεις Μεταίχμιο

http://www.metaixmio.gr/products/442--.aspx

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Μετάφραση: Διαπανεπιστημιακό Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών

Δύο νουβέλες του Βίκτωρα Ουγκώ που ουσιαστικά συνιστούν μανιφέστο για την κατάργηση της θανατικής ποινής. Δύο έργα μιας κολοσσιαίας λογοτεχνικής μορφής που μας επιτρέπουν να χτίσουμε στο μυαλό μας το περιβάλλον και τις συνθήκες του δικαστικού συστήματος στη Γαλλία του Ναπολέοντα. Να νιώσουμε την υγρασία των κελιών, τα άδεια βλέμματα των δικαστών και την κοφτερή λάμα στα χέρια του δήμιου που τη δοκιμάζει.
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται Πρόλογος της Τατιάνας Τσαλίκη-Μηλιώνη, Χρονολόγιο και Συγκριτική μελέτη των δύο κειμένων του Βίκτωρα Ουγκώ.

 Το βιβλίο είναι η συμμετοχή του μεταπτυχιακού προγράμματος Μετάφρασης Μεταφρασεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στον εορτασμό της επετείου των 200 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου Γάλλου συγγραφέα.

Απόσπασμα από το βιβλίο

I Kαταδικασμένος σε θάνατο! Πέντε βδομάδες τώρα που ζω μΆ αυτή τη σκέψη, πάντα μόνος μαζί της, πάντα παγωμένος από την παρουσία της, πάντα λυγισμένος κάτω από το βάρος της! Παλαιότερα, γιατί μου φαίνεται ότι έχουν περάσει χρόνια παρά βδομάδες, ήμουν ένας άνθρωπος σαν όλους τους άλλους. Κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή και μια άλλη σκέψη. Το μυαλό μου, νεανικό και πλούσιο, ήταν γεμάτο από εικόνες που γεννούσε η φαντασία μου. Διασκέδαζε που τις ξεδίπλωνε τη μια μετά την άλλη, χωρίς σειρά και τέλος, κεντώντας με ανεξάντλητα αραβουργήματα αυτό τον τραχύ και λεπτό καμβά της ζωής. Νεαρές κοπέλες, θεσπέσιες μίτρες επισκόπων, νικηφόρες μάχες, θέατρα γεμάτα θόρυβο και φώτα και ξανά νεαρές κοπέλες και σκοτεινοί περίπατοι τη νύχτα κάτω από τις καστανιές με τους μεγάλους κλώνους. Στη φαντασία μου ήταν πάντα γιορτή. Μπορούσα να σκεφτώ ό,τι ήθελα, ήμουν ελεύθερος. Τώρα όμως είμαι αιχμάλωτος. Το σώμα μου αλυσοδεμένο σΆ ένα κελί, το μυαλό μου φυλακισμένο σε μια ιδέα. Μια φρικτή, οδυνηρή, αδυσώπητη ιδέα! Έχω μόνο μια σκέψη πια, μια πεποίθηση, μια βεβαιότητα: καταδικασμένος σε θάνατο! Ό,τι και να κάνω αυτή η εφιαλτική σκέψη βρίσκεται πάντα εδώ μπροστά μου, μια σκιά στο πλάι μου βαριά σαν μολύβι, μόνη και φθονερή απέναντι σε μένα τον άθλιο, να διώχνει μακριά κάθε άλλη σκέψη, να με τραντάζει με τα δύο παγωμένα της χέρια κάθε φορά που θέλω να γυρίσω αλλού το κεφάλι ή να κλείσω τα μάτια. Τρυπώνει με κάθε μορφή όπου κι αν ζητά καταφύγιο το μυαλό μου, ανακατεύεται σαν φρικτή επωδός σε όλα τα λόγια που μου απευθύνονται, κολλά μαζί μου πάνω στα μισητά κάγκελα της φυλακής, με καταδυναστεύει όταν είμαι ξύπνιος, κατασκοπεύει τον ταραγμένο ύπνο μου και εμφανίζεται ξανά στα όνειρά μου με μορφή μαχαιριού. Ξυπνώ αναπηδώντας, κυνηγημένος απΆ αυτήν και λέω: Α! Όνειρο ήταν! Κι όμως, πριν ακόμη τα βαριά μου βλέφαρα καταφέρουν να μισανοίξουν αρκετά για να δω αυτή τη μοιραία σκέψη γραμμένη στη φρικτή πραγματικότητα που με περιβάλλει, στις νοτισμένες και γλιστερές πλάκες του κελιού μου, στο χλωμό φως της λάμπας, στη χοντρή στόφα του υφάσματος των ρούχων μου, στη σκοτεινή φιγούρα του φρουρού που η παλάσκα του λαμπυρίζει μέσα απΆ τα κάγκελα της φυλακής, μου φαίνεται ότι μια φωνή μού σιγοψιθύρισε κιόλας στο αυτί: ― Καταδικασμένος σε θάνατο!

Θούλη "Το Λευκό νησί"

http://www.nea-acropoli-ioannina.gr/arxaiwn-politismwn/thoulh-to-leuko-nhsi.html 

Αναδημοσίευση άρθρου από την Νέα Ακρόπολη

Θούλη "Το Λευκό Νησί"

Μύθους και ιστορίες για την Τούλα ή Θούλη, όπως την αποκαλούν οι Έλληνες, συναντάμε  σε περιοχές από την Ρωσία ως την κεντρική Αμερική και πολύ συχνά βλέπουμε πως συσχετίζεται με τις δύο μυθικές ηπείρους : Την Υπερβορεία και την Ατλαντίδα. Έτσι έχουμε την Θούλη που κατάγεται από την Υπερβορεία και μια δεύτερη Θούλη (Tula) που προέρχεται από την Ατλαντίδα.

Είναι γνωστό ότι η μεξικάνικη Τούλα οφείλει το όνομα της στους Τολτέκους που ήρθαν, όπως λέγεται, από την Αζτλάν, την "χώρα στο κέντρο του νερού", η οποία είναι  προφανώς η Ατλαντίδα. Έφεραν το όνομα Τούλα από την πατρίδα τους και το έδωσαν σε ένα κέντρο το οποίο πρέπει να αντικατέστησε, σε κάποιο βαθμό, αυτό της χαμένης ηπείρου. Από την άλλη, η Ατλάντια  Θούλη πρέπει να διαχωρίζεται από την Υπερβόρεια Θούλη, διότι η τελευταία  είναι αυτή που συμβολίζει το πρώτο και υπέρτατο κέντρο του κόσμου, απ' όπου πηγάζει όλη η πνευματική δύναμη.
Σε αυτή την περίπτωση η Θούλη, που  συμβολίζει ένα κέντρο πνευματικής εξουσίας, δεν μένει σταθερά σε ένα γεωγραφικό σημείο. Ο μεγάλος μυστικιστής και συγγραφέας Ρενέ Γκενόν δηλώνει ότι ο Ατλάντιος κύκλος είναι διάδοχος του Υπερβόρειου κύκλου και σχετίζεται με την Θούλη. Η Ατλαντιανή Θούλη είναι κατά κάποιο τρόπο μια εικόνα της αυθεντικής αρχέγονης κατάστασης σε μια βόρεια ή πολική τοποθεσία. Πρέπει εδώ να δώσουμε έμφαση στο ότι η Θούλη, το κέντρο της πνευματικής εξουσίας, αποτελεί τον ακίνητο άξονα γνωστό συμβολικά σε όλες τις παραδόσεις, ως ο πόλος ή άξονας γύρω από τον οποίο γυρνά ο κόσμος.

Στις Ινδουιστικές Puranas,  η χώρα της Υπερβόρειας αποκαλείται "Svita-Dvipa" το λευκό νησί και το μυθικό ιερό κέντρο του- η πατρίδα των πρώτων ανθρώπων- είναι το όρος Μερού. Αυτό το βουνό, σύμφωνα με τη Haimavatchanda έχει 4 τιτάνια υποστηρίγματα : Το ανατολικό είναι από χρυσάφι , το νότιο από σίδερο, το δυτικό από ασήμι, το βόρειο από χαλκό (αυτά τα μέταλλα χαρακτηρίζουν τις 4 εποχές της ανθρωπότητας, π.χ. την εποχή του σιδήρου, του χαλκού κ.α.). Από το υπερβόρειο Μερού ρέουν τέσσερις ποταμοί, που όλοι τους πηγάζουν από τον "Ουράνιο Γάγγη" που βγαίνει από τα πόδια του Βισνού κοντά στο πολικό άστρο . Πολλοί ήταν εκείνοι οι μελετητές των ιερών  ινδουιστικών κειμένων που διατύπωσαν την ιδέα ότι το λευκό νησί ήταν η Βρετανία, φυσικά όλοι τους Άγγλοι . ΟΙ ανατολιστές -κυρίως ινδοί- απέφυγαν επανελειμένα να τοποθετήσουν το όρος Μερού (που υποτίθεται ότι είχε 670.000 μίλια ύψος!) στη γνωστή μας γεωγραφία.

Μια πρόσφατη αξιολόγηση της Βεδικής κοσμολογίας από επιστήμονες, όπως ο Ρίτσαρντ Λ. Τομσον κατέληξε στη θεωρία ότι τα μέρη που περιγράφονται στις Βέδες, που είναι αδύνατο να τοποθετηθούν ή να συσχετιστούν με τις γνωστές διαστάσεις της γης , είναι ένα μέρος ενός μεγαλύτερου πολυεπίπεδου κόσμου, ο οποίος καταλαμβάνει το ίδιο χώρο με το δικό μας αλλά ήταν αντιληπτός μόνο στα όντα των πρώτων εποχών της ανθρωπότητας. Ο Ρενέ Γκενον πίστευε, ότι η ζωή της ανθρωπότητας που τώρα πλησιάζει στο τέλος της ξεκίνησε από την υπερβόρεια χώρα που ονομάζει Tula, που είναι το ίδιο όνομα με το ελληνικό Θούλη και το λατινικό Ultima Thule.  Ήταν το πρώτο και υπέρτατο κέντρο ολόκληρης της Manvantara η αρχετυπική νήσος που βρισκόταν στη περιοχή.

Σύμφωνα με τον Γκενόν , αργότερα και πέρα από το υπερβόρειο κέντρο εμφανίστηκε η Ατλαντίδα που σήμερα λέγεται ότι είναι βυθισμένη στον Ατλαντικό ωκεανό. Όσο για το όρος Μερού ο Γκενόν δεν φαίνεται να πιστεύει ότι ήταν ένα αληθινό βουνό του βόρειου πόλου, αλλά μάλλον ένα σύμβολο του ιερού άξονα της γης που περνά από το πόλο και δείχνει τις "Άρκτους", τους αστερισμούς της Μεγάλης και της Μικρής Άρκτου.

Η Υπερβόρεια θεωρείται από τους μελετητές ως το αρχέγονο κέντρο της πρώτης ανθρωπότητας, ενώ δεν είναι λίγοι οι μυστικιστές που την ταυτίζουν με τον επίγειο παράδεισο και μια θερμή χώρα που απλώνεται πέρα από το βόριο πόλο, στον υπερβορά  για πάντα κρυμμένη από τα ανθρώπινα μάτια. Η νέο-μυθολογία γύρω από τη αρκτική πατρίδα των Αρείων που αναπτύχθηκε τον 19ο και τον 20ο αιώνα.

Ο Jean Sylvain Bailly ένας μελετητής υποστήριζε ότι όταν η γη ήταν νεότερη η θερμότητα του εσωτερικού της ήταν πολύ μεγαλύτερη και η ζωή στον αρκτικό κύκλο πρέπει να ήτανε πολύ πιο ανεκτή από οπουδήποτε αλλού. Εξάλλου η περιστροφή της γης, που είναι λιγότερο έντονη κοντά στους πόλους, έκανε την ατμόσφαιρα να είναι λιγότερο θολή και πιο ευνοϊκή και έτσι ο θρύλος μιας διαρκούς άνοιξης στους πόλους μπορεί κάλλιστα να είναι αληθινός.

Ο Πυθέας ήταν από τους πρώτους που αναφέρθηκαν στο μυστηριώδες νησί της Θούλης. Ανάμεσα στο 340 και στο 285 π.χ. ο Πυθέας έκανε ένα περιπετειώδες ταξίδι προς το βορρά, που τον οδήγησε στη Σκοτία και έπειτα 6 μέρες πλεύσης πέρα από αυτήν. Από εκεί το ταξίδι του δεν μπορεί τόσο εύκολα να χαρτογραφηθεί αν και θα μπορούσε να ήταν στην Ισλανδία ή στην αντίθετη κατεύθυνση στην Νορβηγία. Σε κάθε περίπτωση ο Πυθέας αναφέρει ότι ύστερα από μια μέρα πλεύσης έφτασε σε μια παγωμένη θάλασσα. Οι συγγραφείς της κλασσικής περιόδου είχαν την τάση να δυσπιστούν στον Πυθέα εξαιτίας της άγνοιάς τους και τις συνθήκες του βορρά. Παρ' όλα αυτά υπήρχε παντού μια έντονη και διαρκής παράδοσης μιας  θερμής και ανοιχτής θάλασσας και ενός εύκρατου και κατοικήσιμου κλίματος με ζεστά καλοκαίρια. Μια παράδοση που πίστευαν όλοι οι εξερευνητές.
Ο ίδιος ο Χριστόφορος Κολόμβος ήξερε τα πάντα  γι' αυτές τις παραδόσεις, και υποστήριζε ότι είχε πλεύσει 300 μίλια βόρεια της Ισλανδίας μια ιστορία που ελάχιστοι άνθρωποι δέχτηκαν αδιαμαρτύρητα γιατί η βόρεια ζώνη θεωρούνταν αδιαπέραστη και "απαγορευμένη" .

Ο Νορβηγός εξερευνητής και μυστικιστής Φριντγιοφ  Νάνσεν ανάμεσα στο 1893 και 1896 προσπάθησε να φτάσει στο βόρειο πόλο ακολουθώντας την παρόρμησή του να ανακαλύψει την Υπερβόρεια, την παραδεισένια χώρα που απλώνεται πέρα από τους πάγους της Αρκτικής. Δεν τα κατάφερε αλλά ήταν ο πρώτος άνθρωπος στην επίσημη ιστορία που ταξίδεψε τόσο βόρεια. Τα σημειωματάρια καθώς και τα ημερολόγιά του είναι γεμάτα από τις πιο παράδοξες πληροφορίες. Επίσης παρατήρησε και σκίτσαρε παράξενους "σεληνιακούς δακτυλίους" στη πολική νύχτα και αντικατοπτρισμούς ανύπαρκτων λαμπερών νησιών και πολιτειών.

Ο Άγγλος ιστορικός, γεωγράφος και μυστικιστής Sir John Watertown , σε ένα σύγγραμμά που κατέθεσε στη βασιλική γεωγραφική εταιρία το 1928, γράφει στον επίλογό του : ".... Πιστεύω ακράδαντα ότι πέρα από τους πάγους του βόρειου πόλου στην Υπερβόρεια υπάρχει μια θερμή χώρα που στέκει απαγορευμένη για τους σύγχρονους  ανθρώπους αλλά στο παρελθόν διατηρούσε ανοιχτή επικοινωνία με πολλούς λαούς , οι οποίοι θεωρούσαν τους κατοίκους της ως θεούς, ημίθεους και ήρωες. Οι κάτοικοί της είναι πολύ ψηλοί και ξανθοί με λευκογάλανα μάτια και διατηρούσαν έναν πολύ ανεπτυγμένο πολιτισμό που χρησιμοποιούσε ανώτερες τεχνολογίες όπως την εκμετάλλευση της γήινης ενέργειας που ο λόρδος Λύττον ονόμασε "δύναμη Βριλ" και προηγμένη αεροναυτική μηχανική που τους επέτρεπε να πετούν χωρίς καύσιμα. Στις περιοχές αυτές δεν μπορούν να προσεγγίσουν εξερευνητικές αποστολές εξαιτίας των ειδικών συνθηκών  που επικρατούν εκεί. Το προπύργιο αυτού του πολιτισμού ανέκαθεν βρισκόταν σε ένα νησί που οι παλαιότεροί μας ονόμαζαν Ultima Thule.

Λέγεται... "ότι υπερβόρειοι προσπαθούν να έρθουν σε επικοινωνία με κάποιους  σοφούς δασκάλους  για να ειδοποιήσουν την ανθρωπότητα για την ανατροπή των πόλων της γης που αναμένουν στο τέλος αυτού του αιώνα . Τότε η Υπερβόρεια θα ξανάρθει στην αρχική της θέση πάνω από την Βρετανία, η Θούλη θα ενωθεί ξανά με την Ισλανδία και πολλά μέρη της στεριάς θα καταποντιστούν. Η υπερβόρεια γνώση φαίνεται να είναι απαραίτητη για την επιβίωση τους κόσμου μας, που έχει ξεχάσει για πάντα τα μυστικά του παρελθόντος ....."

"Arthur"

Joomla SEF URLs by Artio

Υπατία η Αλεξανδρινή

http://blog.minoas.info/?p=9

Υπατία η Αλεξανδρινή

  «Στην Υπατία,
που στην λάμψη σου, στα λόγια σου κλίνω γόνυ και υψώνω το βλέμμα μου προς τον έναστρο ουρανό του πνεύματός σου.
Γιατί προς τον ουρανό τοξεύει η πράξη σου, προς τον ουρανό οδηγεί των λόγων σου η ομορφιά, θεϊκή Υπατία.
Ω συ των πνευματικών επιστημών υπέρλαμπρο αστέρι».
Παλλαδάς (αρχαίος επιγραμματοποιός), «Ύμνος εις την Υπατίαν».
Η Υπατία, η φιλόσοφος και μαθηματικός της Αλεξανδρείας δεν είναι γνωστή -όσο ίσως θα έπρεπε- στη χώρα μας.
Μια προσωπικότητα ολοκληρωμένη, γεμάτη ηθικές αρετές θάρρους, δύναμης, δικαιοσύνης, ειλικρίνειας, σεβασμού και αφοσίωσης στα ιδανικά, τις αξίες και τα πιστεύω της. Από τις σπάνιες γυναικείες μορφές, που η ενασχόλησή της με τις κατ’ εξοχήν για την εποχή, ανδρικές επιστήμες, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πνευματική κληρονομιά της ύστερης αρχαιότητας… Αυτή η πρώτη Ελληνίδα που θέλησε ν’ ακολουθήσει το δρόμο της ανεξαρτησίας ενάντια στις προκαταλήψεις, αρνούμενη υποταγή σε ένα ανδροκρατούμενο κατεστημένο και στο θρησκευτικό φανατισμό, δέχτηκε την ευτέλεια και το διωγμό. Μέσα στη θαρραλέα μοναξιά και με όπλο τις γνώσεις της, αντιστάθηκε επιβάλλοντας τη γυναικεία φωνή ακόμη και μετά τη δολοφονία της. Ως την τελευταία ημέρα, ως την τελευταία ανάσα της, αντιμετώπισε με θάρρος κι επίγνωση ακόμη και τον ίδιο το θάνατό της.
Η Αλεξάνδρεια του 4ου αιώνα μ.Χ. ήταν ο χώρος μιας μικρής επιστημονικής αναγέννησης και αυτή φωτίστηκε από την πιο διάσημη ανάμεσα στις γυναίκες επιστήμονες και φιλοσόφους.
Για δεκαπέντε αιώνες η Υπατία θεωρείται ότι ήταν η μόνη γυναίκα επιστήμονας στην ιστορία. Ακόμα και σήμερα συχνά είναι η μόνη γυναίκα που αναφέρεται στην ιστορία των μαθηματικών και της αστρονομίας. Αυτή η ευγενής γυναίκα ξεχωρίζει στις σελίδες της ιστορίας σαν η μεγαλύτερη από τους μάρτυρες παγανιστές.
Η ζωή της
Όταν γεννήθηκε η Υπατία γεννήθηκε την 25η Νοεμβρίου του 364 μ.Χ., η διανοητική ζωή της Αλεξάνδρειας βρισκόταν σε κατάσταση επικίνδυνης σύγχυσης. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία γινόταν χριστιανική και όλο και πιο συχνά δεν ήταν μόνο ο χριστιανός ζηλωτής που έβλεπε αιρέσεις και σατανισμό στα μαθηματικά και στην επιστήμη: «οι μαθηματικοί έπρεπε να κατασπαραχθούν από θηρία ή να καούν ζωντανοί» (McCabe). Μερικοί από τους χριστιανούς Πατέρες αναβίωσαν τις θεωρίες της επίπεδης γης και του σύμπαντος ως στερέωμα. Στην Αλεξάνδρεια ο Θεόφιλος, Πατριάρχης Αλεξάνδρειας, υποκινούσε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ παγανιστών, Εβραίων και Χριστιανών. Δεν ήταν μια και τόσο ευμενής εποχή για να είναι κανείς επιστήμονας, ή φιλόσοφος.
Ο πατέρας της Υπατίας, ο Θέων, ήταν μαθηματικός και αστρονόμος στο Μουσείο. Επέβλεπε από κοντά κάθε πλευρά της εκπαίδευσης της κόρης του. Ο Θέων έκανε εξαιρετικά σχόλια στα έργα δύο παλαιοτέρων σπουδαίων αλεξανδρινών μαθηματικών και φιλοσόφων, του Πτολεμαίου και του Ευκλείδη. Ο Θέων ήταν ο τελευταίος λόγιος που καταγράφεται ως μέλος του Αλεξανδρινού Μουσείου. Αξίζει να σημειώσουμε πως τόσο ο Θέωνας όσο και η κόρη του Υπατία, είχαν αλεξανδρινή υπηκοότητα, κάτι που εκείνη την εποχή ήταν δύσκολο κανείς να αποκτήσει, μιας και την υπηκοότητα την παραχωρούσε ο ίδιος ο βασιλιάς (σε περιορισμένο αριθμό ατόμων κυρίως ελληνικής καταγωγής). Σύμφωνα με το μύθο, ήταν αποφασισμένος να γίνει η κόρη του ένα «τέλειο ανθρώπινο ον» (ήταν η εποχή που οι γυναίκες θεωρούνταν κάτι παρακάτω από άνθρωποι)! Η Υπατία ήταν πραγματικά μια ξεχωριστή νέα. Ταξίδεψε στην Αθήνα και την Ιταλία και εντυπωσίαζε όσους συναντούσε με την εξυπνάδα και την ομορφιά της.
Έτσι λοιπόν δίπλα στον πατέρα της η Υπατία έλαβε εξαιρετική μόρφωση, την οποία ανέπτυξε και καλλιέργησε σε τέτοιο βαθμό, ώστε τελικά τον ξεπέρασε.
Σπούδασε στη νεοπλατωνική σχολή του Πλούταρχου του Νεότερου και της κόρης του Ασκληπιγένειας στην Αθήνα και ανατράφηκε στις θεμελιώδεις αρχές της Πλατωνικής Σχολής. Την εποχή εκείνη υπήρχε διάκριση μεταξύ των νεοπλατωνικών σχολών της Αλεξάνδρειας και της Αθήνας. Η σχολή της Αθήνας τόνιζε περισσότερο τη μαγεία και την απόκρυφη επιστήμη. Αλλά για τους Χριστιανούς, όλοι οι Πλατωνιστές ήταν επικίνδυνοι αιρετικοί. Οι νεοπλατωνικοί ήταν ασκητικοί και παρέπεμπαν στον Πυθαγόρα, ο οποίος είχε διδάξει ότι η σοφία επιτυγχάνεται μέσω της αποχής. Αν και η Υπατία τηρούσε πιστά αυτές τις αρχές, δεν απαιτούσε από τους μαθητές της, που ήταν διαφόρων θρησκειών, ανάλογους περιορισμούς. Όπως κάθε φιλόσοφος της αρχαιότητας, έτσι και η Υπατία προσπαθούσε να βοηθήσει τους μαθητές της να αντιληφθούν την πραγματική ομορφιά της ζωής και την αληθινή γνώση.
Παρακολούθησε όμως και μαθήματα στη σχολή του Πρόκλου και επηρεάστηκε βαθύτατα από τη διδασκαλία του. Παραδίδεται ότι ο Πρόκλος διέκρινε μεταξύ των μαθητών του την Υπατία, όχι μόνο για τη διαλεκτική της οξύτητα, αλλά και για τη στέρεη μαθηματική της σκέψη. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη σχολή του Ιεροκλέους, όπως προκύπτει από μαρτυρίες υστέρων συγγραφέων. Η φήμη της ως σπουδαίας φιλοσόφου διαδόθηκε μεταξύ των νέων συμμαθητών, στους οποίους άρχισε κατ’ ιδίαν να διδάσκει τη θεωρία του Πλωτίνου και τη μέθοδο του διδασκάλου της Πρόκλου, την οποία είχε βαθύτατα αφομοιώσει. Και στις δύο σχολές έγινε αντικείμενο λατρείας -κατά τους ιστορικούς- για το εξαίσιο κάλλος, όχι μόνο το πνευματικό, αλλά και το σωματικό. Ήταν τόσο ωραία στη μορφή και το ήθος, ώστε, καθώς λέει ένας βιογράφος της, «ερασθήναι τινα των προσφοιτώντων».
Το θάρρος, παρρησία, διαλεκτική δύναμη και η σπάνια αναλυτική ικανότητα την καθιέρωσαν στις συνειδήσεις των συγχρόνων της.
Η Υπατία συνέχισε το έργο του πατέρα της, διδάσκοντας φιλοσοφία, μαθηματικά και αστρονομία. Η φήμη της εξαπλώθηκε γρήγορα, έχοντας ως αποτέλεσμα, από όλα τα μέρη της αυτοκρατορίας να καταφθάνουν στην Αλεξάνδρεια για να σπουδάσουν φιλοσοφία.
Το Μουσείο είχε χάσει την υπεροχή του και η Αλεξάνδρεια τώρα είχε ξεχωριστά σχολεία για παγανιστές, για Εβραίους και για Χριστιανούς. Ωστόσο, η Υπατία δίδασκε σε ανθρώπους κάθε θρησκείας και μετά τον πατέρα της ανέλαβε μια Έδρα Φιλοσοφίας στην πόλη. Σύμφωνα με τον βυζαντινό εγκυκλοπαιδιστή Σουίδα, «ήταν επίσημα διορισμένη να ερμηνεύει το δόγμα του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη κ.ά.». Πολλοί μαθητές ερχόταν στην Αλεξάνδρεια ειδικά για να παρακολουθήσουν τις διαλέξεις της για τα μαθηματικά, την αστρονομία, τη φιλοσοφία και τη μηχανική. Το σπίτι της έγινε κέντρο διανοουμένων και συγκέντρωνε σχολαστικιστές που συζητήσουν επιστημονικά και φιλοσοφικά ερωτήματα.
Η φήμη της δρασκέλισε τα τοπικά σύνορα της αλεξανδρινής σχολής και έφτασε ως τη σχολή της Αντιοχείας, την οποία σε μεγάλο βαθμό επηρέασε. Αλλά και όλη τότε η φιλοσοφική και γενικότερα η πνευματική κίνηση δέχτηκε μεγάλη ώθηση από την επιστημονική πρωτοτυπία της σκέψης της.
Η Υπατία δεν παντρεύτηκε ποτέ και για αιώνες οι ιστορικοί αναρωτιόταν για την αγνότητά της.
Χωρίς εξαίρεση, οι ελάχιστες ιστορικές αναφορές σε αυτή την παρθένο φιλόσοφο βεβαιώνουν την αρετή της, την ακεραιότητά της και την απόλυτη αφοσίωσή της στα ιδεώδη της Αλήθειας και του Δίκαιου.
Οι συνθήκες της εποχής
Η εποχή κατά την οποία έζησε η Υπατία δεν ευνοούσε την ευδοκίμηση τέτοιων πνευμάτων και ροπών. Φαίνεται ως περίεργο, αλλά η μακρινή αυτή εποχή παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την εποχή μας, διότι αναδεικνύει γνωρίσματα, τα οποία συναντά κάποιος στους καιρούς μας: τότε, όπως και σήμερα, βρισκόταν ο κόσμος σε πολιτική ταραχή και σύγχυση. Επικρατούσε ανταγωνισμός των φύλων. Κυριαρχούσε θρησκευτικός και πολιτικός φανατισμός, αδιαφάνεια και έλλειψη ιδεολογικής καθαρότητας επεσκίαζε τις ψυχές και τα πνεύματα. Πάθη και μίσος και φόνοι δεν ήταν κάτι το άγνωστο.
Ο 4ος αιώνας χαρακτηρίστηκε από την προσπάθεια των αυτοκρατόρων, με εξαίρεση τον Ιουλιανό, να επιβάλουν τον χριστιανισμό ως κυρίαρχη θρησκεία στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Για το λόγο αυτό η νέα θρησκεία ήρθε αντιμέτωπη με τις υπόλοιπες θρησκευτικές και φιλοσοφικές τάσεις που υπήρχαν μέσα στο ρωμαϊκό κράτος. Ο νεοπλατωνισμός μάλιστα, αποτελούσε τον μεγαλύτερο «εχθρό», μιας και αποτελούσε την ποιο σοβαρή εναλλακτική λύση έναντι του Χριστιανισμού. Έτσι οι αυτοκράτορες, με μια σειρά διατάξεων προσπάθησαν να περιορίσουν τις ελευθερίες λατρείας των εθνικών και στην συνέχεια με μια πληθώρα νομοθετημάτων στράφηκαν να εξαλείψουν την αρχαία ελληνική θρησκεία κλείνοντας τα ιερά, απαγορεύοντας τις θυσίες και αφαιρώντας τις περιουσίες τους. Προς το τέλος μάλιστα του 4ου αιώνα, οι ναοί των εθνικών άρχισαν να καταστρέφονται (ιδιαίτερα στην Ανατολή), ενώ η εθνική λατρεία ποινικοποιήθηκε. Μάταια, ο σπουδαίος ρήτορας και σοφιστής Λιβάνιος έκανε έκκληση στον αυτοκράτορα Θεοδόσιο να μεριμνήσει, ώστε να εμποδιστούν οι φανατικοί χριστιανοί να καταστρέφουν τα ιερά των εθνικών.
Το 386 ο επίσκοπος Μάρκελλος της Απάμειας κατέστρεψε το ναό του Δία Βήλου στην Απάμεια, ενώ το 392 καταστράφηκε το Σεραπείο της Αλεξάνδρειας, ένας από τους σημαντικότερους ναούς της αυτοκρατορίας, από τον χριστιανικό όχλο, που καθοδηγείτο από τον πατριάρχη Θεόφιλο. Η καταστροφή του Σεραπείου ήταν σημαντική γιατί κτίστηκε από τον Πτολεμαίο Α και συμβόλιζε την συνύπαρξη, την αλληλοκατανόηση και τον αλληλοσεβασμό των τριών σημαντικότερων πληθυσμιακών ομάδων της Αλεξάνδρειας, των Ελλήνων, των Αιγυπτίων και των Ιουδαίων. Έτσι, η ορθόδοξη χριστιανική θρησκεία μπόρεσε να απορρίψει τελείως την κλασσική ελληνική παιδεία, γεγονός που έμεινε γνωστό με την ρήση «χείλη υμνούντα τον Χριστόν δεν δύνανται τον Δίαν να υμνήσουν».
Ο αυτοκράτορας Ουάλης (364-378), με αφορμή την αποκάλυψη μια υποτιθέμενης συνομωσίας για την ανατροπή του από εθνικούς, αποδύθηκε σε ένα «κυνήγι μαγισσών», εξαπολύοντας απηνή διωγμό, κυρίως εναντίον των εθνικών διανοούμενων. Για λόγους αυτοπροστασίας, πολλοί έκαψαν τα βιβλία και τις βιβλιοθήκες τους, αφού ήταν δυνατό να θεωρηθούν ότι κρύβουν μαγείες και επωδούς. Τα θύματα των διωγμών ήταν πολλά, ενώ αρκετοί, για να αποφύγουν τυχών τιμωρία τους, διέφευγαν έξω από τα όρια της αυτοκρατορίας. Έτσι, το 391 τερματίσθηκε και η λειτουργία του Αλεξανδρινού Μουσείο, με το διάταγμα του Θεοδοσίου, το οποίο επέβαλλε την καταστροφή όλων των εθνικών ναών της πόλης.
Ο μαρτυρικός της θάνατος
Κατά την περίοδο 412-415 αυτοκρατορικός έπαρχος της Αιγύπτου ήταν ο χριστιανός Ορέστης, ο οποίος όμως, όπως και άλλοι πολιτικοί επισκεπτόταν την Υπατία για να την συμβουλευτεί για θέματα πολιτείας, αλλά και για να παρακολουθήσει τα μαθήματά της. Στο πατριαρχικό θρόνο εν τω μεταξύ ο Κύριλλος διαδέχθηκε τον αποβιώσαντα Θεόφιλο. Αμέσως ο Κύριλλος άρχισε έναν αγώνα για την «καθαρότητα της πίστης», εκδιώκοντας από την πόλη όλους τους μη ορθόδοξους χριστιανούς. Φυσικά αυτός ο διωγμός έλαβε χώρα και για την επέκταση της θρησκευτικής του δικαιοδοσίας στις υποθέσεις της κρατικής διοίκησης.
Πρώτα θύματα αυτής της τακτικής του ήταν οι Νοβατιανοί και κατόπιν η εβραϊκή κοινότητα της Αλεξάνδρειας. Μόλις ο Ορέστης αντέδρασε, ορισμένοι μοναχοί υπό την παρότρυνση του Κυρίλλου αποπειράθηκαν να τον δολοφονήσουν, τραυματίζοντάς τον στο κεφάλι. Ο Ορέστης βρήκε στην Υπατία έναν σύμμαχο, αλλά το γεγονός αυτό μαζί με το ότι η Υπατία ήταν εκτιμώμενο πρόσωπο της πόλης, ανησύχησε τον Κύριλλο. Προκειμένου λοιπόν να την κατηγορήσει και να την αποξενώσει από τον απλό λαό, ο Κύριλλος την κατηγόρησε ότι ασκούσε μαύρη μαγεία! Η κατηγορία της μαγείας άλλωστε για εκείνη την εποχή ήταν κύριο όπλο της χριστιανικής ελίτ κάθε φορά που επεδίωκε φυσική και ηθική εξόντωση κάποιου αντιπάλου της.
Αγνοώντας τις εκκλήσεις του Ορέστη, ο οποίος εκτός από μαθητής της ήταν και καλός της φίλος, η Υπατία αρνήθηκε να απαρνηθεί τις ιδέες της και να ασπασθεί το Χριστιανισμό.
Το ότι η Υπατία ανακατεύτηκε στα πολιτικά θέματα της Αλεξάνδρειας είναι αδιαμφισβήτητο. Ο μαθητής της Ησύχιος ο Εβραίος έγραφε:
«Κρατώντας το μανδύα του φιλοσόφου και περπατώντας μέσα στην πόλη, εξηγούσε δημόσια τα γραπτά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη και άλλων φιλοσόφων σε όλους όσους ήθελαν να ακούσουν… Οι ήθελαν να συμβουλευθούν αυτήν πρώτα για τα θέματα διοίκησης της πόλης».
Την σαρακοστή λοιπόν του 415, ενώ η Υπατία επέστρεφε στην κατοικία της, μετά από τον συνηθισμένο περίπατό της στην πόλη, μια ομάδα χριστιανών (Παραβαλάνοι, ομάδα νεαρών που λειτουργούσαν ως στρατιωτικό σώμα του Πατριάρχη) αφού έκαψαν το σπίτι της, την έσυραν στην εκκλησία Καισάρειον, όπου ξέσχισαν τα ρούχα της και κομμάτιασαν το σώμα της με όστρακα. Έπειτα, αφού έσυραν τα κομμάτια της σε ολόκληρη την πόλη, τα κάψανε στην πυρά έξω από την Αλεξάνδρεια, στην θέση Κίναρον.
Ο φόνος της Υπατίας περιγράφεται στα γραπτά του χριστιανού ιστορικού του 5ου αιώνα Σωκράτη του Σχολαστικού:
«Όλοι οι άνθρωποι την σεβόταν και την θαύμαζαν για την απλή ταπεινοφροσύνη του μυαλού της. Ωστόσο, πολλοί με πείσμα την ζήλευαν και επειδή συχνά συναντούσε και είχε μεγάλη οικειότητα με τον Ορέστη, ο λαός την κατηγόρησε ότι αυτή ήταν η αιτία που ο Επίσκοπος και ο Ορέστης δεν γινόταν φίλοι. Με λίγα λόγια, ορισμένοι πεισματάρηδες και απερίσκεπτοι κοκορόμυαλοι με υποκινητή και αρχηγό τους τον αναγνώστη Πέτρο, έναν οπαδό αυτής της Εκκλησίας, παρακολουθούσαν αυτή τη γυναίκα να επιστρέφει σπίτι της γυρνώντας από κάπου. Την κατέβασαν με τη βία από την άμαξά της, την μετέφεραν στην Εκκλησία που ονομαζόταν Καισάρειον, την γύμνωσαν εντελώς, της έσκισαν το δέρμα και έκοψαν τις σάρκες του σώματός της με κοφτερά κοχύλια μέχρι που ξεψύχησε, διαμέλισαν το σώμα της, έφεραν τα μέλη της σε ένα μέρος που ονομαζόταν Κίναρον και τα έκαψαν».
Οι δολοφόνοι της Υπατίας, όπως αναφέρθηκε, ήταν Παραβαλάνοι, φανατικοί μοναχοί της Εκκλησίας του Αγ. Κυρίλλου της Ιερουσαλήμ, πιθανώς υποβοηθούμενοι από Νιτριανούς μοναχούς. Το αν ο Κύριλλος διέταξε ο ίδιος το φόνο παραμένει ανοικτό ερώτημα. Πάντως, δημιούργησε το λιγότερο το πολιτικό κλίμα που επέτρεψε μια τέτοια θηριωδία. Ο Κύριλλος αργότερα ονομάστηκε άγιος και τιμάται από την Εκκλησία στις 18 Ιανουαρίου.
Ο Κύριλλος, ο οποίος αργότερα αναγορεύτηκε ο πατέρας τους δόγματος της Χριστιανικής Τριάδας και αγιοποιήθηκε όπως είπαμε για τον ζήλο του, έβλεπε στην Υπατία μια συνεχή απειλή για τη διάδοση της Χριστιανικής πίστης. Ο Κύριλλος, τουλάχιστον έμμεσα, ήταν η αιτία του τραγικού της θανάτου. Παρά κάθε επόμενη προσπάθεια να τον απαλλάξουν από το στίγμα του δολοφόνου, το αδιαμφισβήτητο γεγονός παραμένει ότι δεν έκανε καμία προσπάθεια να αποτρέψει το αποτρόπαιο και βίαιο έγκλημα. Το μόνο ελαφρυντικό που μπορεί κανείς να προσφέρει σαν υπεράσπισή του είναι το ότι, τυφλωμένος από τη μανία του φανατισμού, ο Κύριλλος θεωρούσε την Υπατία ως μάγισσα εκπρόσωπο του Κακού.
Ο Ορέστης ανέφερε τη δολοφονία και ζήτησε από τη Ρώμη να ξεκινήσει έρευνες. Αργότερα παραιτήθηκε και έφυγε από την Αλεξάνδρεια. Η έρευνα αναβλήθηκε πολλές φορές λόγω «έλλειψης μαρτύρων» και με όργιο δωροδοκιών και τελικά ο Κύριλλος ισχυρίσθηκε ότι η Υπατία ήταν ζωντανή και ζούσε στην Αθήνα.
Αν λάβει κάποιος υπ’ όψη τις ειδικότερες πολιτιστικές συνθήκες και τη χαμηλή στάθμη του πολιτισμού, αν προστεθεί σ’ αυτό ένας οξύς θρησκευτικός φανατισμός και αν τέλος συνειδητοποιηθεί ο συγκρητισμός δοξασιών, λαϊκών αντιλήψεων, καθώς και οι από τις αιρέσεις και διαμάχες και τις συζητήσεις προκύπτουσες συγκρούσεις, τότε μόνο μπορεί να κατανοήσει κάποιος, πώς είναι δυνατόν μία φωτισμένη φιλόσοφος να παραδοθεί στην αλόγιστη και ανεξέλεγκτη μανία ενός αφηνιασμένου πλήθους, το οποίο την οδήγησε σ’ ένα τραγικό και μαρτυρικό τέλος.
Έτσι χάθηκε το 415 η μεγαλύτερη γυναίκα μύστης του αρχαίου κόσμου και μαζί της έπεσε και η Νεοπλατωνική Σχολή της Αλεξάνδρειας. Η μνήμη της Υπατίας πιθανώς τιμάται από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στο πρόσωπο της Αγ. Αικατερίνης της Αλεξάνδρειας. Κατά άλλους αυτή είναι διαφορετικό πρόσωπο, μια άλλη χριστιανή Αλεξανδρινή διανοούμενη που δολοφονήθηκε ένα μήνα πριν την Υπατία.
Με την εξάπλωση του Χριστιανισμού, η έρευνα έδωσε τη θέση της στην εμφάνιση πολλών θρησκευτικών λατρειών και μεγάλο θρησκευτικό χάος και ενδιαφέρον για την αστρολογία και το μυστικισμό. Το 640 εισέβαλαν οι Άραβες στην Αλεξάνδρεια και ό,τι είχε απομείνει από το Μουσείο καταστράφηκε. Αλλά αν και η Ευρώπη είχε μπει στους σκοτεινούς χρόνους του Μεσαίωνα, η ελληνική επιστήμη επρόκειτο να επιβιώσει στο Βυζάντιο και να ανθίσει στον Αραβικό κόσμο.
Το έργο της
Με επιχειρήματα και δημόσια αναγνώριση και σεβασμό η Υπατία επισκίαζε κάθε αντίπαλο των Χριστιανικών δογμάτων της Βόρειας Αιγύπτου. Ήταν φημισμένη για το βάθος της γνώσης της και τη γοητεία της προσωπικότητάς της και αγαπημένη των πολιτών της Αλεξάνδρειας. Συχνά την καλούσαν ως σύμβουλο οι άρχοντες της πόλης.
Αν και τα γραπτά της καταστράφηκαν στην πυρκαγιά της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, μπορούμε να σχηματίσουμε μια εικόνα του περιεχομένου τους από τα σχόλια σύγχρονών της συγγραφέων. Η Υπατία έγραψε σχόλια για την Αριθμητική του Διόφαντου, επίσης για τον Αστρονομικό Κανόνα του Πτολεμαίου και ακόμα για τις Κωνικές Τομές του Απολλώνιου της Πέργα.
Τα περισσότερα από τα γραπτά της Υπατίας ξεκίνησαν σαν σημειώσεις για τους μαθητές της. Κανένα δεν έχει διασωθεί ολοκληρωμένο, αν και είναι πιθανό τμήματα του έργου της να έχουν ενσωματωθεί στις εκτενείς πραγματείες του Θέωνα. Μερικές πληροφορίες για τα επιτεύγματά της προέρχονται από δασωμένα γράμματα του μαθητή και φίλου της Συνέσιου του Κυρηναίου, που αργότερα έγινε ο πλούσιος και ισχυρός Επίσκοπος της Πτολεμαϊδας. Κάποτε ο Συνέσιος, Επίσκοπος και γνωστός για τη μόρφωσή του, της έγραψε ζητώντας τη βοήθειά της στην κατασκευή ενός αστρολάβου και ενός υδροσκοπίου, αναγνωρίζοντας τη μοναδική υπεροχή του νου της.
Το σημαντικότερο έργο της Υπατίας ήταν στην άλγεβρα. Έγραψε σχόλια στην Αριθμητική του Διόφαντου σε 13 βιβλία. Ο Διόφαντος έζησε και εργάσθηκε στην Αλεξάνδρεια τον τρίτο αιώνα και έχει ονομασθεί «πατέρας της άλγεβρας». Ανέπτυξε τις απροσδιόριστες (ή Διοφαντικές) εξισώσεις, δηλαδή εξισώσεις με πολλαπλές λύσεις. (Ένα συνηθισμένο παράδειγμα προβλημάτων αυτού του τύπου είναι το πώς μπορούμε να μετατρέψουμε ένα κατοστάρικο σε νομίσματα χρησιμοποιώντας διαφορετικά νομίσματα, 50άρικα, 20άρικα κλπ.). Εργάσθηκε επίσης με δευτεροβάθμιες εξισώσεις. Τα σχόλια της Υπατίας περιελάμβαναν εναλλακτικές λύσεις και πολλά νέα προβλήματα που προέκυπταν σαν συνέπεια στα χειρόγραφα του Διόφαντου.
Η Υπατία έγραψε επίσης μια διατριβή Περί των Κωνικών του Απολλώνιου σε οκτώ βιβλία. Ο Απολλώνιος ο Πέργας ήταν ένας αλεξανδρινός γεωμέτρης του 3ου π.Χ. αιώνα, που προσπάθησε να εξηγήσει τις ασυνήθιστες τροχιές των πλανητών. Το κείμενο της Υπατίας ήταν μια εκλαΐκευση της εργασίας του. Όπως οι έλληνες πρόγονοί της, η Υπατία γοητευόταν από τις κωνικές τομές (τα γεωμετρικά σχήματα που σχηματίζονται όταν ένα επίπεδο τέμνει ένα κώνο). Μετά το θάνατό της, οι κωνικές τομές αγνοήθηκαν μέχρι την αρχή του 17ου αιώνα όταν οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι πολλά φυσικά φαινόμενα, όπως οι τροχιές πλανητών, περιγραφόταν με τον καλύτερο τρόπο με τις καμπύλες που προκύπτουν από κωνικές τομές.
Ο Θέων, ο πατέρας της Υπατίας, αναθεώρησε και εξέλιξε τα Στοιχεία της γεωμετρίας του Ευκλείδη και είναι η δική του έκδοση που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Πιθανότατα η Υπατία εργάσθηκε μαζί του σε αυτή την αναθεώρηση. Αργότερα έγραψε μαζί του τουλάχιστον μία διατριβή για τον Ευκλείδη. Η Υπατία επίσης έγραψε τουλάχιστον ένα βιβλίο από την εργασία του Θέωνα για τον Πτολεμαίο. Ο Πτολεμαίος είχε συστηματοποιήσει όλη τη σύγχρονη μαθηματική και αστρονομική γνώση σε ένα έργο 13 βιβλίων, το οποίο μετριόφρονα ονόμασε Μαθηματική Πραγματεία. Άραβες Σχολαστικιστές το μετονόμασαν σε Almagest («Μέγα Βιβλίο»). Το σύστημα του Πτολεμαίου παρέμεινε το κυρίαρχο αστρονομικό έργο μέχρι τον Κοπέρνικο τον 16ο αιώνα. Οι πίνακες της Υπατίας για τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων, ο Αστρονομικός Κανών, ίσως ήταν μέρος των σχολίων του Θέωνα στον Πτολεμαίο, ή ήταν ξεχωριστό έργο.
Εκτός από τη φιλοσοφία και τα μαθηματικά, η Υπατία είχε ενδιαφέρον για τη μηχανική και την πρακτική τεχνολογία. Τα γράμματα του Συνέσιου περιέχουν σχέδια για αρκετά επιστημονικά όργανα περιλαμβάνοντας έναν αστρολάβο (Ο αστρολάβος χρησιμοποιούταν για τη μέτρηση των θέσεων του άστρων, πλανητών και του ήλιου και για τον υπολογισμό της ώρας και του ανερχόμενου ζωδίου του ζωδιακού).
Η Υπατία ανέπτυξε ακόμα μια συσκευή για τη διύλιση του νερού, ένα όργανο για τη μέτρηση της στάθμης του νερού και ένα διαβαθμισμένο υδρόμετρο από μπρούτζο για τη μέτρηση της ειδικής βαρύτητας (πυκνότητας) ενός υγρού.
Η Υπατία ήταν ο τελευταίος παγανιστής επιστήμονας του δυτικού κόσμου και ο θάνατός της συνέπεσε με τα τελευταία χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Και αφού από τότε δεν υπήρξαν σημαντικές πρόοδοι στα μαθηματικά, την αστρονομία και τη φυσική σε όλο τη Δύση για άλλα 1000 χρόνια, η Υπατία έγινε σύμβολο του τέλους της αρχαίας επιστήμης. Μετά την Υπατία ήρθε το χάος και ο βαρβαρισμός των Σκοτεινών Χρόνων.
Αρκετοί συγγραφείς μνημονεύουν τις διδασκαλίες της Υπατίας σαν Χριστιανικές στο πνεύμα. Πραγματικά, η Υπατία αφαίρεσε το πέπλο μυστηρίου με το οποίο είχε καλυφθεί αυτή η νέα θρησκεία, συζητώντας με τέτοια ευκρίνεια για τις πιο πολύπλοκες αρχές της ώστε πολλοί νεοφώτιστοι στη Χριστιανική πίστη εγκατέλειψαν το Χριστιανισμό για να γίνουν μαθητές της. Η Υπατία αποδείκνυε λογικά την παγανιστική καταγωγή της Χριστιανικής πίστης, αλλά και εξέθετε τα υποτιθέμενα θαύματα που οι Χριστιανοί πρόβαλαν σαν σημάδια «θείας προτίμησης», αναλύοντας τους φυσικούς νόμους που διέπουν τα φαινόμενα.
Συνοπτικά, οι τίτλοι των κυριοτέρων έργων της είναι:
«Υπόμνημα εις Διόφαντον», ο οποίος υπήρξε περίφημος προγενέστερός της μαθηματικός.
«Υπόμνημα στα κωνικά» του Απολλωνίου του Περγαίου, που ήταν επίσης διαπρεπής μαθηματικός.
«Αστρονομικός κανών».
Γνωστά, επίσης, είναι:
«Σχόλια» στο αστρονομικό σύστημα του Πτολεμαίου και στο Απολλωνίου του Περγαίου.
Το έργο, όμως, της Υπατίας χάθηκε και πολλοί ερευνητές το αναζητούν στα συγγράμματα τα παραδοθέντα υπό το όνομα του Διονυσίου του Αεροπαγίτου. Και συγκεκριμένα:
Θεία ονόματα. (Περί των Θείων ονομάτων).
Περί της ουρανίας ιεραρχίας.
Περί της εκκλησιαστικής ιεραρχίας.
Περί της μυστικής θεολογίας.
Δέκα επιστολαί.
Υπάρχουν ακόμη συγγραφές, που μνημονεύονται στα διασωθέντα έργα, οι οποίες όμως δεν παραδόθηκαν ή δεν έχουν ανακαλυφθεί μέχρι τώρα:
- Θεμελειώδεις Θεολογικαί κατευθύνσεις.
- Συμβολική Θεολογία.
- Περί του πνευματικού και αισθητού.
- Περί της ψυχής.
- Περί του Θείου προσώπου.
- Περί των Θείων ύμνων.
Συγγράμματα, στα οποία παραπέμπουν οι άλλοι συγγραφείς, τα οποία όμως δεν παραδόθηκαν μέχρις ημών:
- Σχόλιο στα Κωνικά του Απολλωνίου.
- Σχόλιο στην Άλγεβρα του Διοφάντου.
- Σχόλιο στον αστρονομικό κανόνα του Πτολεμαίου.
Έργα άλλων συγγραφέων, τα οποία πιθανόν περιέχουν σκέψεις της Υπατίας:
- Οι συγγραφές, οι επιστολές και οι ύμνοι του μαθητού της και φίλου Συνεσίου του εκ Κυρήνης- κυρίως:
Οι Αιγύπτιοι ή περί της προνοίας.
Δίων ο Χρυσόστομος.
Περί των ονείρων.
Ο εγκώμιος Ύμνος και το δεητικό άσμα στην τριαδική ενότητα.
Η «εσωτερική Θεολογία» του Πρόκλου.
Σε ποιο βαθμό, τώρα, οι σκέψεις της και οι φιλοσοφικές της αντιλήψεις επέδρασαν πάνω στα συγγράμματα του Κυρίλλου και άλλων συγχρόνων της διανοητών, τούτο είναι θέμα μιας περαιτέρω εμπεριστατωμένης και προσεκτικής έρευνας των πηγών, με μέθοδο αυστηρώς συγκριτική, δηλαδή με λεπτομερή και ακριβή αντιπαραβολή, εξέταση και ερμηνεία των κειμένων.
Η διδασκαλία της
Να αναπαραστήσει κάποιος με ακρίβεια τις αντιλήψεις τις κοσμοθεωρητικές της Υπατίας δεν είναι εύκολο έργο, διότι λείπει από μας η δυνατότητα να παρακολουθήσουμε την εξελικτική πορεία των φιλοσοφικών της ιδεών. Έτσι η ερώτηση: τι μπορούμε με βεβαιότητα να γνωρίζουμε σχετικά με τη φιλοσοφία της Υπατίας, παραμένει μετέωρη περίπου.
Η μέθοδος, που οι ερμηνευτές ακολουθούν, είναι η μελέτη της νεοπλατωνικής φιλοσοφίας γενικότερα και ειδικότερα των διδασκάλων της Υπατίας πρώτον και δεύτερον η σχολαστική έρευνα των συγγραμμάτων ή των απόψεων των μαθητών της. Ιδιαίτερα ο Συνέσιος ο εκ Κυρήνης, ο οποίος έγινε το 411 μ.Χ. επίσκοπος Πτολεμαίδος, φαίνεται να ευρίσκεται σε πνευματική σχέση με την Υπατία ανάλογη περίπου μεταξύ του Σωκράτους και του Πλάτωνος. Αυτό φαίνεται από τις επιστολές του Συνεσίου, από τις οποίες έξι απευθύνει στην Υπατία. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μία επιστολή του προς την Υπατία την παρακαλεί να κατασκευάσει προς χάρη του «υδροσκόπιο» και να του το αποστείλει. Προκαλεί εξ’ άλλου βαθιά εντύπωση ο προσκυνηματικός τόνος των επιστολών του Συνεσίου και η προσφώνηση της Υπατίας ως «δεσποίνης σεβασμίας».
Ιδιαίτερα, ωστόσο, αποκαλυπτική είναι η 136 επιστολή του Συνεσίου προς τον αδελφό του, στην οποία υπογραμμίζει τους γλυκούς καρπούς από τη φιλοσοφική διδασκαλία της Υπατίας και την ακμή στην οποία αναβίβασε την σχολή της Αλεξανδρείας, που διηύθυνε η φιλόσοφος. Ο Συνέσιος προχωρεί στην εν λόγω επιστολή του σε μια σύγκριση ανάμεσα στον πνευματικό πλούτο της αλεξανδρινής σχολής και στην πενία της φιλοσοφικής διδασκαλίας της αθηναϊκής σχολής. Ο Συνέσιος αναφέρει επί λέξει τα εξής : «νυν μεν ουν εν τοις καθ’ ημάς χρόνοις Αίγυπτος τρέφει τας Υπατίας δεξαμένης γονάς, αι δε Αθήναι πάλαι μεν ην η πόλις εστία σοφών, το δε νυν έχον σεμνύουσιν αυτάς οι μελισσουργοί: τώρα μεν στους ιδικούς μας χρόνους, η Αίγυπτος δέχεται και τρέφει τα σπέρματα της διδασκαλίας της Υπατίας, αλλά η Αθήνα στην παλαιά εποχή ήταν η πόλη η εστία των σοφών, αλλά στο παρόν την δοξάζουν μόνο οι συλλέγοντες το μέλι».
Ο αυτός Συνέσιος στην 105 επιστολή του προς τον αδελφό του Ευόπτιο υπογραμμίζει τρία βασικά σημεία, στα οποία αντικατοπτρίζεται με σαφήνεια και καθαρότητα η βασική φιλοσοφική γραμμή της Υπατίας:
Πρώτον, η ανάσταση της ψυχής προ του σώματος και άνευ σώματος.
Δεύτερον, διαρκής αναδημιουργία του κόσμου.
Τρίτον, άρνηση της εγέρσεως της σαρκός, υπό τη χοϊκή-επίγεια μορφή της.
Όλοι οι νεοπλατωνικοί είναι της γνώμης ότι μόνο το πνεύμα είναι αθάνατο. Πολλοί και σημαντικοί ερευνητές πιστεύουν ότι ο μέγας χριστιανός θεολόγος Ωριγένης επηρέασε όλους τους διανοητές προς αυτή την κατεύθυνση.
Αναλυτικότερα, οι θεμελιώδεις γνωσιολογικές, οντολογικές – μεταφυσικές και αξιολογικές ιδέες της Υπατίας είναι οι κάτωθι και κινούνται επάνω στις βασικές γραμμές της φιλοσοφίας του Πλωτίνου:
α) Η γνωσιολογία της Υπατίας είναι επηρεασμένη από όλη την προηγούμενη φιλοσοφική θεματική, συγχρόνως και από τις χριστιανικές αντιλήψεις. Ο ανθρώπινος λόγος είναι εικόνα του θείου λόγου (αποτελεί τρόπον τινά προσωπικό αντίγραφο του πατέρα θεού, αν και είναι κατά πολύ υποδεέστερος από τον ίδιο το θεό (οι γνώσεις μας πηγάζουν από τη λογική, με αυτή συλλαμβάνουμε και ερμηνεύουμε τον κόσμο και με αυτήν οικοδομούμε τις επιστήμες. Βέβαια, η φιλόσοφος Υπατία αποκρούει την παντοδυναμία της ανθρώπινης λογικής και της ανθρώπινης γνώσεως και θεωρεί ότι όλα τελούν κάτω από ένα “σχέδιο” της προνοίας του Δημιουργού. Χωρίς, ωστόσο, την παρουσία του λόγου θα ήταν αδύνατη η γνώση του κόσμου και ο προσανατολισμός μέσα σ’ αυτόν. Θεωρεί ύβρη και αμαρτία την πεποίθηση ότι οι γνωστικές μας δυνατότητες είναι απεριόριστες και ασύνορη η γνώση.
Ασφαλώς, η Υπατία πιστεύει ότι ο έσω άνθρωπος έχει προτεραιότητα και ότι η ψυχή με τη λογική της και ευρύτερα με τη συνείδησή της μορφώνει, σχηματοποιεί, σμιλεύει τον κόσμο.
Ο λόγος έχει και τις υπηρετικές του δυνάμεις. Όλα τελούν υπό τη σκέπη του. Ακόμη και όταν φαίνεται ότι κατά το θυμοειδές ή κατά το επιθυμητικό ενεργούμε, δεν απουσιάζει και τότε η κατευθύνουσα δύναμη του λόγου. Η έκπτωση, εν τούτοις, του ανθρώπου οφείλεται και στην υπερβολική πίστη στο λόγο, η οποία τον οδηγεί σε κατάχρηση της ελευθερίας του και της ελευθερίας της βουλήσεώς του.
β) Οντολογικές-μεταφυσικές. Ο κόσμος είναι, βέβαια, δημιούργημα του θεού και γι’ αυτό ο υλικός κόσμος είναι καλός. Αλλά η διεστραμμένη βούληση πολλές φορές του ανθρώπου τον οδηγεί σε υπερεκτίμηση του υλικού στοιχείου και τον αλυσοδένει στη σάρκα και στις διάφορες ηδονές του. Τα όντα και ο κόσμος έχουν κάτι από την ουσία του θείου, αφού ο θεός είναι αιώνιος και ο δημιουργός του κόσμου. Τα όντα σύγκεινται και διαποτίζονται από αυτή την θεία ουσία ή κατά τον τρόπο του Πλάτωνος, τον οποίο σημειωτέον ακολουθεί πολλές φορές πιστότερα από τον Πλωτίνο η Υπατία: ο κόσμος των ιδεών είναι ο αληθινός κόσμος (το υλικό στοιχείο είναι απείκασμα του νοητού( η απομάκρυνση από το τελευταίο (το νοητό) φέρει προς την ύλη. Πρόκειται για μία πορεία από το φως προς το σκότος. Έτσι η ύλη στη φιλοσοφία της Υπατίας έχει περισσότερο ηθική έννοια και ολιγότερο οντολογική σημασία.
Το ερώτημα πώς εξελίσσεται ο κόσμος, μηχανοκρατικά ή τελολογικά δεν την απασχολεί βαθύτερα, διότι πιστεύει ότι ο θεός ως τέλειο και υπέρτατο ον κυβερνά, συντηρεί και προνοεί για τον κόσμο. Υπάρχει ένα ειλημμένο σχέδιο μέσα στο νου του Θεού. Πέρα από τις απαιτήσεις, που, όπως αναφέραμε, δίνει η Υπατία στο οντολογικό και κοσμολογικό ερώτημα του μεταφυσικού προβλήματος, ασχολείται και με το ψυχολογικό-ανθρωπολογικό ερώτημα, αφού δεν υπάρχει κανείς χώρος για το θεολογικό ερώτημα (πιστεύει στην ύπαρξη του θεού και ο λόγος της είναι ένθεος). Ο άνθρωπος αποτελείται από δύο στοιχεία: την ψυχή και το σώμα, αυστηρώς ιεραρχημένα κατά τον τρόπο της αντιστοιχίας πνεύματος- ύλης. Το πνεύμα φέρεται επί της ύλης και την κατευθύνει, η ψυχή κυβερνά το σώμα και την ψυχή πρέπει να κυβερνά ο λόγος. Το πολυτιμότερο μέσα στη ζωή και στην πράξη του ανθρώπου είναι η πίστη και όχι η γνώση. Η Υπατία δεν περιφρονεί τη γνώση, αφού άλλωστε η πίστη και η γνώση είναι αποκάλυψη του θείου λόγου και επειδή κατάγονται και οι δύο από το θεό καμία αντίθεση δεν υφίσταται μεταξύ τους.
γ) Αξιολογία. Η Υπατία θεωρεί τις θρησκευτικές αξίες ως το θεμέλιο όλων των άλλων αξιών και σ’ αυτές υποτάσσει τις αισθητικές και ηθικές αρχές και αξίες. Το πρώτο κριτήριο της αλήθειας του ανθρώπου και του κόσμου είναι η πίστη στην Αποκάλυψη (το δεύτερο κριτήριο είναι η αυθεντία της εκκλησίας και το τρίτο η επίγνωση του ανθρώπου ότι οι εσωτερικές του εμπειρίες οδηγούν σε όσο το δυνατό βέβαιες απόψεις και αντιλήψεις.
Επηρεασμένη από τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα η Υπατία ισχυρίζεται ότι μία ανθρώπινη πράξη είναι ορθή, μόνο όταν στηρίζεται στην αυθεντική και γνήσια γνώση. Η αμαρτία, η αστοχία και το ολίσθημα είναι το αποτέλεσμα ελλειπτικής γνώσεως, κακής εκτιμήσεως ή συγκινησιακής επήρειας.
Το κάλλος για την Υπατία ήταν ένας κανόνας ζωής, η άγνοια είναι η ασχήμια, η ωραιότητα είναι κάτι παραπάνω από την απλή συμμετρία, έχει μία βαθιά εσωτερική σχέση προς την ιδεατή πραγματικότητα, όπως την ανέπτυξε ο Πλάτων. Πρόκειται για μια υψηλότερη, ανώτερη απεικόνιση των ιδεών του Πλάτωνος από όσο είναι οι παραστάσεις των αισθητηριακών αντιλήψεων. Το φυσικό κάλλος υπερβαίνεται από το ψυχικό και το ψυχικό από το πνευματικό κάλλος. Η ύψιστη ομορφιά, επομένως, ταυτίζεται με την ύψιστη πραγματικότητα.
Η Υπατία διακρίνει και εκείνη κατά τον τρόπο του Πλωτίνου τις αρετές. Την πρώτη βαθμίδα κατέχουν οι πολιτικές αρετές: οι αρετές δηλαδή της πρακτικής σοφίας, θάρρος, μετριοφροσύνη, δικαιοσύνη. Τη δεύτερη βαθμίδα την συνιστούν οι λεγόμενες καθαρτικές της σάρκας αρετές, ενώ την τρίτη και ύψιστη βαθμίδα την συγκροτούν οι ανώτερες αρετές, εκείνες δηλαδή που μας ανάγουν προς το θείο και μας βοηθούν να φύγουμε από την ύλη και εν συνεχεία να καταφύγουμε στο θεό, από τον οποίο ο ίδιος ο άνθρωπος απέκοψε τον εαυτό του και απώλεσε την ευδαιμονία του.
Οι ανώτερες αρετές: πίστη, αγάπη, ελπίδα αντιπροσωπεύουν και συγχρόνως εμπραγματώνουν τους ύψιστους και έσχατους σκοπούς της ανθρώπινης ζωής( η άμεση επαφή με το αγαθό διασφαλίζει την εσωτερική ευτυχία και δίνει νόημα ουσιαστικό στη ζωή.
Οι γνωσιολογικές, οντολογικές-μεταφυσικές και αξιολογικές απόψεις της Υπατίας δεν έλαβαν πολλές φορές ακριβώς υπ’ όψη τα δόγματα της χριστιανικής θρησκείας. Το φιλοσοφικό της ενδιαφέρον γύρω από τα διαιώνια προβλήματα: της ύλης, της ιδέας, της ζωής, της ουσίας της υπάρξεως και του όντος υπερέβαιναν τους στενούς ορίζοντες ενός αδυσώπητου κάποτε θεολογικού προβληματισμού, ενώ ο μεγάλος θαυμασμός της Υπατίας προς το παραδεδομένο φιλοσοφικό αγαθό, η λατρεία της προς την προηγούμενη φιλοσοφική παράδοση και γενικότερα προς την ελληνική γραμματεία, έδωσαν λαβή σε επικίνδυνες παρερμηνείες. Έτσι, φανατικοί, άκριτοι και ρηχοί ως προς την σκέψη τής απέδωσαν το στοιχείο του παγανισμού, μομφή η οποία την οδήγησε στη μαρτυρική της θανάτωση.
Η Υπατία υπήρξε η πρώτη διαπρεπής φιλόσοφος και μαθηματικός, η οποία παρέσυρε αρχαίους φραγμούς αναφορικά με τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και τη συνδρομή της στις επιστήμες και μάλιστα στη φιλοσοφία.
Εμείς, όμως, στο πρόσωπο της Υπατίας θέλουμε να βλέπουμε μίαν αυθεντική φιλόσοφο, έναν ακόμη πατέρα της εκκλησίας και οπωσδήποτε μία μάρτυρα της γνώσης.
Επίλογος
Το γεγονός ότι το όνομά της δεν είχει λησμονηθεί ολότελα, οφείλεται σε κάποιους συγγραφείς αλλά και στον Άγγλο ιστορικό Gibbon του 18ου αιώνα.
Στη Γαλλία ένα άρθρο στην «Εγκυκλοπαίδεια» της οποίας συνεκδότης υπήρξε ο Βολταίρος, εξύμνησε την Υπατία ως πρόδρομο του Διαφωτισμού.
Ο Φρειδερίκος Σίλλερ σχεδίασε ένα θεατρικό έργο πάνω στις συνθήκες της δολοφονίας της και στην Αγγλία εκδόθηκε στα μέσα του περασμένου αιώνα το πολυδιαβασμένο μυθιστόρημα «Υπατία» του Charles Kingsley, με το οποίο η αρχαία φιλόσοφος έγινε για πρώτη φορά ευρύτερα γνωστή. Από τότε όμως δεν εκδόθηκε κανένα νέο μεγαλύτερο έργο γι΄ αυτήν και λείπει ακόμη μία καινούργια συνοπτική επεξεργασία του ιστορικού υλικού για το πρόσωπο και το περιβάλλον της.
Παρά το μίσος των χριστιανών κατά της Υπατίας, στην ιστορία του πολιτισμού καταγράφτηκε ως η πρώτη γυναίκα που δίδαξε δημόσια και μάλιστα στο επιστημονικό πεδίο της υψηλής θετικής διανόησης, συμβολίζοντας την ελευθερία της σκέψης και του λόγου, στοιχεία που ερχόντουσαν αντίθετα με τις διδαχές του χριστιανισμού και ιδιαίτερα εκείνης της πρωτοχριστιανικής κοινωνίας που έβλεπε την τυφλή υποταγή και την βία ως μοναδική διέξοδο προς το Θείο. Η ιστορία της Υπατίας πρέπει να διδάξει όλους μας, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας και εθνικότητας. Πριν ξεστομίσουμε την κλασσική ρήση του νεοέλληνα «έτσι τα βρήκα, έτσι θα πάω», σκεφτείτε! Θυμηθείτε τους διωγμούς των προγόνων μας και δείτε τον χριστιανισμό απλά ως μία ακόμη θρησκεία αυτού του πλανήτη. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο. Αυτά, για όσους νομίζουν πως «τζιχάντ» (=ιερός πόλεμος) συμβαίνει μόνο στον καιρό μας από ακραίους ισλαμιστές!
Σημείωση: καθώς η ηθική αυτουργία του Κύριλλου στην δολοφονία της Υπατίας δεν είναι αποδεκτή από την Εκκλησία (πως θα μπορούσε άλλωστε, απ’ την στιγμή που τον έχει αγιοποιήσει; ), χάριν πολυφωνίας παρατίθεται και η αντίθετη άποψη σ’ αυτήν εδώ την ιστοσελίδα.
 

Πηγές: mathsforyou.gr | minimalist-minimalist.blogspot.com | esoterica.gr | nespa.pblogs.gr | live-pedia.gr | blogs.sch.gr

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω