Τα Χρυσάνθεμα ή Αγιοδημητριάτικα

Ο χρήστης Maria Dimitriou κοινοποίησε μια δημοσίευση.

26 Οκτωβρίου στις 7:20 μ.μ. ·

Homo universalis

26 Οκτωβρίου στις 7:30 π.μ. · 

Εσβήναν τα χρυσάνθεμα σαν πόθοι
στον κήπον όταν ήρθες. Εγελούσες
γαλήνια, σα λευκό χαμολουλούδι.
Αμίλητος, τη μέσα μου μαυρίλα
την έκανα γλυκύτατο τραγούδι
κι απάνω σου το λέγανε τα φύλλα.

Κώστας Καρυωτάκης - Όταν ήρθες

homouniversalisgr.blogspot.com

Τα Χρυσάνθεμα ή Αγιοδημητριάτικα στη Λογοτεχνία, Τέχνη , Μυθολογία

Τα Χρυσάνθεμα ή Αγιοδημητριάτικα στη Λογοτεχνία, Τέχνη , Μυθολογία

Harold Harvey - Μαζεύοντας χρυσάνθεμα. 1915.

Χρυσάνθεμα ή Αγιοδημητριάτικα: Σύμβολο της αισιοδοξίας και της χαράς.

Ονομάστηκαν έτσι από το ελληνικό πρόθεμα «Chrys-« που σημαίνει χρυσό, το αρχικό χρώμα και «-ανθέμιο,» που σημαίνει λουλούδι.

Ονομάζεται και Οκτωβρίνι μιας και βρίσκεται σε πλήρη άνθηση τις ημέρες της γιορτής του Αγίου Δημητρίου τον μήνα Οκτώβριο. Είναι γνωστό και ως Παρθενούλι ή Παρθένιο, ονομασία την οποία συναντάμε σε αναφορές του Διοσκουρίδη.

Είναι το σύμβολο του ήλιου, οι Ιάπωνες θεωρούν ότι η ομαλή εξέλιξη των πετάλων του χρυσάνθεμου εκπροσωπεί την τελειότητα, και ο Κομφούκιος υποστήριζε ότι πρέπει να χρησιμοποιείται ως αντικείμενο διαλογισμού.

Λέγεται ότι όταν ένα πέταλο από αυτό το λουλούδι τοποθετείται στο κάτω μέρος του ποτηριού με κρασί τότε υπόσχεται μια μακρά και υγιή ζωή .

Κινέζικη κουλτούρα: Το αρχαίο κινεζικό όνομα του είναι «Chu.» Η κινεζική πόλη chu-Hsien, που σημαίνει «πόλη χρυσάνθεμων» ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του. Επιπλέον, υπάρχει μια θεωρία η οποία υποστηρίζει πως αν θέλει κάποιος να είναι ευτυχής στην διάρκεια της ζωής του τότε αρκεί να φυτέψει πολλά χρυσάνθεμα στον κήπο του. Τέλος, στην επαρχία της Κίνας χρησιμοποιούν το φυτό ως καθαριστή της ατμόσφαιρας, ενώ του προσδίδουν τον συμβολισμό του φθινοπώρου και της ανάπαυσης.

Οι Βουδιστές είναι λάτρεις του χρησιμοποιώντας αυτό το λουλούδι σε προσφορές. Διαθέτει την συμβολική των ισχυρών γιανγκ της ενέργειας και είναι το λουλούδι της καλής τύχης του σπιτιού.

Στη βικτοριανή γλώσσα των λουλουδιών, όπου η ομιλία και τα συναισθήματα εκφράζονταν με τον κώδικα των λουλουδιών, τα κίτρινα χρυσάνθεμα σήμαιναν ερωτικές εξελίξεις. Τα κόκκινα χρυσάνθεμα σήμαιναν: μια πρόταση, πρόσκληση για να ξεκινήσει μια νέα σχέση.

Τα λευκά χρυσάνθεμα σήμαιναν: «Να είμαστε ειλικρινείς», ένα αίτημα για απόλυτη ειλικρίνεια. Τα βιολετί χρυσάνθεμα σήμαιναν, μια χαρούμενη επιθυμία για ευεξία, για παιχνίδι.

Τα χρυσάνθεμα έχουν ιδιαίτερη σημασία και στα όνειρά μας. Δείχνουν μια εξέλιξη του εσωτερικού εαυτού, κατά τη διάρκεια μιας ταραχώδους χρονικής περιόδου της ζωής. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να αντιπροσωπεύουν μια περίοδο βαθιάς προσωπικής ανάπτυξης που σφυρηλατήθηκε από κακουχίες ή συγκρούσεις, το αποτέλεσμα της οποίας οδηγεί σε μια πιο ισχυρή, πιο συνειδητοποιημένη στάση ζωής.

Claude Monet 

Το Χρυσάνθεμο στη μυθολογία:

♦ Ένας Γιαπωνέζικος Μύθος λέει πως μια φορά κι έναν καιρό ζούσε στην Ιαπωνία μια όμορφη κοπέλα που ήταν αρραβωνιασμένη μ’ ένα αρχοντόπουλο. Κοντά στη πόλη τους, στα γειτονικά βουνά, έμενε σε μια μεγάλη σπηλιά ένας δράκος. Ένας πελώριος δράκος που είχε ανθρώπινη λαλιά κι έλεγαν γι’ αυτόν πως δεν ενοχλούσε αυτούς που δεν τον ενοχλούσαν. Μια μέρα η όμορφη Γιαπωνεζούλα έχασε τον αρραβωνιαστικό της. Έψαξε παντού, ρώτησε όλο τον κόσμο, αλλά κανείς δεν μπόρεσε να της δώσει καμία πληροφορία. Μετά από δέκα μέρες κάποιος της είπε πως το παλικάρι μάλλον είχε πέσει στα χέρια του μεγάλου δράκου. Τη συμβούλεψε να μην πάει να τον αναζητήσει γιατί θα έβαζε τη ζωή της σε κίνδυνο. Μα η κόρη αγαπούσε τόσο τον αρραβωνιαστικό της που δε δίστασε ούτε στιγμή και έφυγε αποφασισμένη για τη σπηλιά του δράκου. Ύστερα από μισή μέρα δρόμο έφτασε στα βουνά και μόλις πλησίασε τους μεγάλους βράχους, είδε το φοβερό δράκο να βγαίνει από τη σπηλιά του.

-Τι ζητάς εσύ εδώ; τη ρώτησε ο δράκος. Δε με φοβάσαι;

-Δε σε φοβάμαι γιατί μου έχουν πει πως είσαι καλός και δίκαιος, του απάντησε με θάρρος η κοπέλα. Γιατί όμως αιχμαλώτισες τον αρραβωνιαστικό μου χωρίς να φταίξει σε τίποτε;

-Είμαι καλός με τους καλούς και κακός με τους κακούς, της απάντησε ο δράκος. Ο αρραβωνιαστικός σου μίλησε άσχημα για μένα, το έμαθα και έτσι τον αιχμαλώτισα. Θα τον κρατήσω για να με υπηρετεί σαν σκλάβος όλη την υπόλοιπη ζωή του.

Η κοπέλα έπεσε τότε με κλάματα μπροστά στα πόδια του και τον παρακάλεσε να τους λυπηθεί και ν’ αφήσει το παλικάρι ελεύθερο.

-Άκουσε, της είπε ο δράκος, ύστερα από λίγο. Θα σου κάνω τη χάρη και θα τον αφήσω ελεύθερο, αρκεί να μου φέρεις ένα χρυσάνθεμο που να έχει εκατό πέταλα.

Η κοπέλα χωρίς να το πολυσκεφτεί δέχτηκε. Ως την εποχή εκείνη τα χρυσάνθεμα είχαν μόνο τριάντα πέταλα, μα εκείνη δεν το ήξερε. Γύρισε λοιπόν στην πόλη κι άρχισε να ψάχνει.

– Μην ψάχνεις άδικα, τη συμβούλεψαν όλοι. Δεν υπάρχει πουθενά χρυσάνθεμο με εκατό πέταλα.

Πάνω στην απελπισία της η κοπέλα σκέφτηκε κάτι. Έκοψε από τον κήπο της ένα χρυσάνθεμο και με μεγάλη υπομονή άρχισε να χαράζει τα πλατιά του πέταλα, με μια καρφίτσα των μαλλιών της. Σιγά-σιγά, με άπειρη υπομονή κατάφερε να χαράξει τα πέταλα σε εκατό λεπτά κομμάτια. Έτσι, επέστρεψε στη σπηλιά του δράκου με το λουλούδι.

– Σου έφερα το χρυσάνθεμο με τα εκατό πέταλα, του αποκρίθηκε το κορίτσι.

Ο δράκος πήρε περίεργος το χρυσάνθεμο, μέτρησε τα πέταλα και τα βρήκε εκατό. Άφησε τότε ελεύθερο το παλικάρι, όπως είχε υποσχεθεί. Το αγαπημένο ζευγάρι γύρισε ευτυχισμένο στην πόλη κι από τότε λένε πως τα χρυσάνθεμα δεν ξαναβγήκαν με τριάντα πέταλα.

Claude Monet 

♦ Ένας άλλος Γιαπωνέζικος Μύθος λέει ότι στην αρχή υπήρχαν τόσοι πολλοί θεοί στον ουρανό, ώστε κάποιοι, συμπεριλαμβανομένων του θεού Izanagi και της θεάς Izanami, εστάλησαν στη γη. Εκεί η θεά δημιούργησε τους θεούς των ανέμων, των βουνών, της θάλασσας και άλλους. Μόλις έφτιαξε το θεό της φωτιάς, κάηκε. Ο Izanagi δεν πρόλαβε την Izanami κι έτσι μετά την ακολούθησε στη χώρα της Μαύρης Νύχτας, όπου εκείνη είχε πάει. Μόλις κατάφερε να την αντικρίσει τον κυνήγησε μια γριά μάγισσα. Ο Izanagi μόλις που κατάφερε να γλιτώσει κι έτσι γύρισε στη γη για να εξαγνιστεί στο ποτάμι. Όπως έριξε τα ρούχα του στο χώμα, δημιουργήθηκαν δώδεκα θεοί. Τα κοσμήματά του έγιναν λουλούδια. Το ένα του βραχιόλι έγινε αγριόκρινο, το άλλο λωτός και το περιλαίμιό του έγινε ένα κίτρινο χρυσάνθεμο.

♦ Σύμφωνα με ένα κινέζικο μύθο, περίπου 3000 χρόνια πριν, ένας αυτοκράτορας πληροφορήθηκε ότι το νησί Dragonfly είχε ένα μαγικό βότανο που μπορούσε να τον κάνει και πάλι νέο. Αλλά επειδή μόνο νέοι μπορούσαν να το μαζέψουν, έστειλε δώδεκα νέους και δώδεκα νέες να βρουν και να το συλλέξουν. Έφτασαν στο νησί μετά από πολλές καταιγίδες και επιθέσεις από θαλάσσια τέρατα, αλλά το νησί ήταν έρημο. Αποφάσισαν παρόλα αυτά να μείνουν εκεί. Το μόνο που βρήκαν ήταν ένα λουλούδι, το Χρυσάνθεμο, το οποίο ακόμα και σήμερα συμβολίζει το δεσμό των Κινέζων με τη χώρα τους.

Daniel Ridgway Knight - Xρυσάνθεμα. 

♦ Υπάρχει και ένας Ρώσικος μύθος σχετικά με το Χρυσάνθεμο: Ζούσε κάποτε σ’ ένα χωριό ένα ηλικιωμένο και πολύ φτωχό ανδρόγυνο. Η μόνη τους περιουσία ήταν ένα μικρό καλυβάκι και μια αγελάδα, που με το γάλα της ίσα-ίσα κατάφερναν να ζουν. Μια παραμονή Χριστουγέννων που είχε χιονίσει κι έκανε πολύ κρύο, ο γερο χωρικός αποφάσισε να πάει ως το κοντινό δάσος να μαζέψει λίγα ξύλα. Αύριο που θα ξημέρωνε η μεγάλη γιορτή δε θα έστρωναν ένα πλούσιο τραπέζι, όπως όλοι οι Χριστιανοί, αλλά ας είχαν τουλάχιστον αναμμένο το τζάκι τους για να ζεσταθούν. Μάζεψε μια αγκαλιά ξύλα κι ήταν έτοιμος να γυρίσει στο χωριό, όταν ξαφνικά άκουσε το κλάμα ενός μωρού πολύ κοντά του. Στην αρχή νόμισε πως έκανε λάθος, αλλά δεν άργησε να το ακούσει ξανά. Προχώρησε τότε προς το μέρος που ακούστηκε το κλάμα και βρέθηκε μπροστά σ’ ένα μισόγυμνο μωρό που ήταν ξαπλωμένο στο χιόνι.

-Καημενούλι μου, πώς βρέθηκες εδώ; είπε ο χωρικός και σήκωσε αμέσως το παγωμένο μωράκι στην αγκαλιά του. Ποιος άσπλαχνος σε παράτησε πάνω στο χιόνι;

Κρατώντας το μωρό με το ένα του χέρι και το δεμάτι με τα ξύλα με το άλλο, ξεκίνησε για την καλύβα του.

– Τίνος είναι αυτό το μωρό; τον ρώτησε παραξενεμένη η γυναίκα του μόλις τον είδε να μπαίνει. Ποιος σου το έδωσε;

Ο γέρος της εξήγησε ότι το βρήκε εγκαταλελειμμένο πάνω στο χιόνι.

-Ω, το καημενούλι! έκανε τότε η γριούλα και βούρκωσαν τα μάτια της από συγκίνηση. Θα το κρατήσουμε απόψε μαζί μας κι αύριο θα ρωτήσουμε να μάθουμε σε ποιον ανήκει.

Περιποιήθηκαν το μωρό, όπως μπορούσαν. Το έντυσαν, το τάισαν και άφησαν το τζάκι αναμμένο όλη νύχτα για να έχει αρκετή ζέστη.

Το επόμενο πρωί που ξύπνησε ο γέρος, πλησίασε το τζάκι, μα το μωρό είχε εξαφανιστεί. Κοίταξε παντού τριγύρω, μα τίποτα. Ξύπνησε και τη γυναίκα του. Έψαξαν κάθε γωνιά του σπιτιού, μα δεν το βρήκαν πουθενά. Ανησύχησαν πολύ. Φοβήθηκαν μήπως κάποιος είχε μπει και το πήρε. Ο γέρος αποφάσισε να πάει και να ρίξει μια ματιά στο μέρος που το βρήκε.

Βγήκε από την καλύβα και σε λίγη ώρα βρισκόταν εκεί. Έκπληκτος είδε σε εκείνο το σημείο, που βρισκόταν το προηγούμενο απόγευμα το μωρό, να έχει φυτρώσει ένα υπέροχο λουλούδι με πυκνά κίτρινα πέταλα.

Ένα λουλούδι να φυτρώσει μέσα στα χιόνια! Ήταν ένα θαύμα!

– Ναι, ήταν ο Χριστούλης! ψιθύρισε συγκινημένος ο γέρος, σταυροκοπήθηκε και έφυγε τρέχοντας για το σπίτι του.

Μα και στην καλύβα είχε γίνει ένα άλλο θαύμα. Η γριούλα είδε ξαφνικά το τραπέζι τους στρωμένο και φορτωμένο με πλούσια φαγητά. Τότε βεβαιώθηκαν και οι δύο αγαθοί γέροι ότι ο Χριστός είχε επιλέξει να περάσει μαζί τους τη νύχτα της γέννησής του.

Το λουλούδι που βρήκε ο χωρικός στα χιόνια ονομάστηκε Χριστάνθεμο, άνθος του Χριστού. Μα με τα χρόνια κι επειδή τα πέταλά του ήταν κίτρινα, ο κόσμος το ονόμασε Χρυσάνθεμο.

♦ Σύμφωνα με ένα Γερμανικό Μύθο, μια παγωμένη παραμονή Χριστουγέννων, στο Μαύρο δάσος της Γερμανίας, μια οικογένεια χωρικών έτρωγε το πολύ φτωχό δείπνο της, όταν ξαφνικά άκουσαν έναν δυνατό ήχο. Στην αρχή νόμισαν ότι ήταν ο άνεμος, όμως ο ήχος συνεχίστηκε κι έτσι άνοιξαν την πόρτα να δουν τι είναι. Στο κατώφλι αντίκρισαν ένα ζητιάνο. Τον έβαλαν γρήγορα μέσα, τον τύλιξαν με κουβέρτες γιατί ήταν παγωμένος και μοιράστηκαν μαζί του το φαγητό τους. Ξαφνικά οι κουβέρτες έπεσαν αποκαλύπτοντας έναν άντρα με φωτεινά λευκά ρούχα και φωτοστέφανο στο κεφάλι. Τους αποκάλυψε ότι ήταν ο Χριστός και έφυγε. Το επόμενο πρωί έξω από την πόρτα βρίσκοντας δύο λευκά χρυσάνθεμα.

Stanhope Alexander Forbes - Μαζεύοντας χρυσάνθεμα. 1903

Ιστορία:

συνέχεια

https://homouniversalisgr.blogspot.com/2018/10/blog-