Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο (απόσπασμα)

ΤΑ ΡΑΝΤΙΣΜΕΝΑ(Ομάδα καλλιτεχνικών, λογοτεχνικών, αναζητήσεων)

ΕΡΙΧ ΜΑΡΙΑ ΡΕΜΑΡΚ (1898-25/9/1970)

Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο (απόσπασμα)

Είμαι νέος, μόλις έκλεισα τα 20• από τη ζωή δεν ξέρω παρά μόνο την απελπισία, το θάνατο, το φόβο και μια αλυσίδα από ανόητες επιπολαιότητες, πάνω από μια άβυσσο πόνων και θλίψεων. Βλέπω τους λαούς να ορμούν σε άλλους λαούς, να σκοτώνουν και να σκοτώνονται, χωρίς ούτε κι εκείνοι να ξέρουν το γιατί, υπακούοντας σ΄αυτούς που τους στέλνουν, χωρίς συναίσθηση του κινδύνου ή της ευθύνης τους. Βλέπω πως οι δυναμικότεροι εγκέφαλοι του κόσμου εφευρίσκουν όπλα για να γίνονται όλ' αυτά μ' έναν τρόπο ακόμα πιο ραφιναρισμένο και να διαρκούν όσο γίνεται περισσότερο. Κι όλοι οι συνομήλικοί μου εδώ, στην αντικρυνή παράταξη, σ' ολόκληρο τον κόσμο το βλέπουν όπως εγώ. Αυτή είναι η ζωή της γενιάς μου και η δική μας. Τι θα κάνουν άραγε οι πατεράδες μας αν μια μέρα σηκωθούμε και παρουσιαστούν μπροστά τους για να τους ζητήσουμε λογαριασμό; Τι περιμένουν από μας όταν μια μέρα τελειώσει ο πόλεμος; Τι περιμένουν από μας όταν μια μέρα τελειώσει ο πόλεμος; Χρόνια ολόκληρα σκοτώναμε μόνο. Αυτό ήταν το πρώτο μας επάγγελμα στη ζωή. Για μας η επιστήμη της ζωής περιορίζεται στο θάνατο. Τι θα συμβεί ύστερα; Και τι θ' απογίνουμε εμείς; [...]

Έχουμε χάσει κάθε αίσθημα ανθρωπισμού και αλληλεγγύης. Μόλις κατορθώνουμε να αναγνωρίσει ο ένας τον άλλο, όταν η εικόνα του ενός πέσει μπροστά στα μάτια μας, που είναι μάτια κυνηγημένου ζώου. Είμαστε αναίσθητοι νεκροί, οι οποίοι με ένα στρατήγημα ή κάποια επικίνδυνη μαγεία γινήκαμε και πάλι ικανοί να τρέχουμε και να σκοτώνουμε […]

Έχουμε γίνει επικίνδυνα ζώα, δεν πολεμούμε αμυνόμαστε εναντίον της καταστροφής. Δε ρίχνουμε τις χειροβομβίδες μας πάνω σε ανθρώπινα πλάσματα, γιατί τη στιγμή εκείνη δε νιώθουμε παρά ένα πράγμα: ότι ο θάνατος βρίσκεται εκεί σ' αυτούς να μας αρπάξει κάτω από αυτά τα χέρια και κάτω απ' αυτά τα κράνη. Είναι η πρώτη φορά έπειτα από τρεις μέρες που μπορούμε ν' αμυνθούμε εναντίον του. Η αγριότητας και το πάθος που μας εμψυχώνει μοιάζουν με τρέλα. Μπορούμε να καταστρέψουμε και να σκοτώσουμε για να σωθούμε… για να σωθούμε και να εκδικηθούμε

[πηγή: Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο, μετάφραση Στέλλα Βουρδουμπά, εκδ. Δωρικός, Αθήνα 1990]

Το «Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο» είναι ένα αντιπολεμικό έργο, που περιέγραφε τις εμπειρίες του από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1918) τον πιο φονικό πόλεμο που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα, με πάνω απο 80 εκατομμύρια θύματα.

Το 1916 (στα 18 του) στρατεύτηκε, όπως και άλλοι συνομήλικοί του και πολέμησε στο Δυτικό Μέτωπο. «Είμαστε δεκαοχτώ χρονών κι αρχίσαμε ν' αγαπάμε τον κόσμο και τη ζωή. Και να που έπρεπε να πυροβολούμε», γράφει ο ίδιος. Το Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, διαβάστηκε από εκατομμύρια ανθρώπους κι έγινε δυο φορές κινηματογραφική ταινία: Η πρώτη το 1930 από τον Λούις Μάιλστοουν απέσπασε Οσκαρ καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας, η δεύτερη το 1979 από τον Ντέλμπερτ Μαν κέρδισε Χρυσή Σφαίρα καλύτερης παραγωγής.

Όταν προβλήθηκε στο Βερολίνο αντιμετωπίστηκε ως εχθρός της πατρίδας του. Ομάδες της χιτλερικής νεολαίας είχαν ορμήσει τότε στην αίθουσα όπου παιζόταν το έργο κραυγάζοντας «Γερμανία, ξύπνα!». Η ταινία απαγορεύτηκε και αυτός αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα του το 1931, δύο χρόνια προτού ο Χίτλερ αναρριχηθεί στην εξουσία. Το 1933 οι Ναζί απαγόρευσαν και έκαψαν τα βιβλία του. Το 1943 η αδελφή του, που είχε παραμείνει στην Γερμανία, συνελήφθη, καταδικάστηκε ως ηττοπαθής και αποκεφαλίστηκε. Αφού περιπλανήθηκε στην Ευρώπη και στην Αμερική, ο Ρεμάρκ κατέληξε να ζει ανάμεσα στη Ρώμη και στο Πόρτο Ρόνκο, γράφοντας μυθιστορήματα αλλά και σενάρια για τον κινηματογράφο. Πέθανε 25 Σεπτεμβρίου του 1970.

Ο Έριχ Μαρία Ρεμάρκ γεννήθηκε το 1898 στο Όσναμπρυκ της Γερμανίας και μεγάλωσε μέσα στη νοσηρή ατμόσφαιρα που προηγήθηκε του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1916 πήγε στρατιώτης όπου βρέθηκε μπροστά στο "μεγαλύτερο ομαδικό έγκλημα στην ιστορία". Το 1929 κυκλοφόρησε το βιβλίο του "Ουδέν νεότερον από το δυτικό μέτωπο", που θεωρήθηκε η πιο ειλικρινής και σπαρακτική μαρτυρία για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και γνώρισε διεθνή επιτυχία. Το 1933 τα βιβλία του κάηκαν από το ναζιστικό καθεστώς και ο ίδιος αυτοεξορίστηκε στην Ελβετία. Το 1940 μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες και λίγα χρόνια αργότερα πήρε την αμερικανική υπηκοότητα. Πέθανε στο Λοκάρνο το 1970. Ανάμεσα στα μυθιστορήματά του περιλαμβάνονται "Ο μαύρος οβελίσκος", "Τρεις σύντροφοι", "Η αψίδα του θριάμβου" και "Ο παράδεισος δεν έχει ευνοουμένους", που εκδόθηκε το 1958 και μεταφράστηκε αμέσως στα αγγλικά. Ο Έριχ Μαρία Ρεμάρκ έγραψε επίσης σενάρια για το Χόλλυγουντ όπου πέρασε τα χρόνια της ωριμότητάς του.

Άλλα έργα του συγγραφέα:

• Η νύχτα της Λισαβώνας (2007)

• Τρεις σύντροφοι (2005)

• Ο παράδεισος δεν έχει ευνοουμένους (2001)

• Η δύναμη της αγάπης (1994)

• Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπο (1991)

• Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπον (1990)

• Ώρες αγάπης, ώρες πολέμου (1989)

• Ο παράδεισος δεν έχει ευνοούμενους (1989)

• Η αψίδα του θριάμβου (1988)

• Επιστροφή (1984)

• Εξόριστοι (1976)

• Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο (http://www.bookworld.gr/gr/home)

σημ. Αν δεν ανοίγουν οι σύνδεσμοι κάντε τους μαρκάρισμα, αντιγραφή, επικόλληση πάνω