Χίος, Νέα Μονή
Τα ψηφιδωτά της Νέας Μονής Χίου αποτελούν τη μία από τις τρεις κορυφαίες δημιουργίες των εικαστικών τεχνών στον ελλαδικό χώρο κατά τον Μεσαίωνα. Οι άλλες δύο είναι τα ψηφιδωτά της Μονής του Οσίου Λουκά στη Βοιωτία και της Μονής Δαφνίου στην Αττική (Δαφνί). Παρότι χρονικά τοποθετούνται ανάμεσά τους, τα ψηφιδωτά της Νέας Μονής ξεχωρίζουν ως δείγματα της τέχνης της Βασιλεύουσας, σε αντίθεση με τις άλλες περιπτώσεις, όπου έχουμε δείγματα των «επαρχιακών σχολών» της Αυτοκρατορίας. Οι καλλιτέχνες που δούλεψαν εδώ ήταν Κωνσταντινουπολίτες, που ήλθαν κατευθείαν από την Πόλη και μαζί τους μετέφεραν την τεχνοτροπία τους, παρόμοια με αυτή που διακοσμούσε τα αυτοκρατορικά ανάκτορα και έχει πια χαθεί.
Στον θόλο του νάρθηκα υπήρχε η Παρθένος ως δεομένη μάνα, ψηφιδωτό που δεν σώζεται. Γύρω τις, στις 8 αψίδες τη «φρουρούν» ολόσωμα ψηφιδωτά των «στρατιωτικών αγίων»: Ευγένιος - Αυξέντιος - Ευστράτιος - Σέργιος - Θεόδωρος ο Στρατηλάτης - Βάκχος - Ορέστης - Μαρδάριος. Τους πλάγιους τοίχους του νάρθηκα υπήρχαν 6 χριστολογικές συνθέσεις: η Ανάσταση του Λαζάρου, ο Νιπτήρας (σε 2 μέρη με αναλυτικές επιγραφές), η Προδοσία του Ιούδα (επίσης με αναλυτικές ψηφιδωτές επιγραφές), η Ανάληψη και οι κατεστραμμένες σήμερα Βαϊοφόρος και Πεντηκοστή.
Στον κυρίως ναό, η καλύτερα σωζόμενη παράσταση είναι η Βάπτιση, η οποία, μαζί με τη Σταύρωση και την Ανάσταση αποτελεί το αριστουργηματικότερο ίσως τρίπτυχο. Υπάρχουν επίσης η Μεταμόρφωση και η Αποκαθήλωση, ενώ σώζονται οι παραστάσεις των 2 από τους 4 Ευαγγελιστές, του Ιωάννη (με φθορές) και του Μάρκου. Πάνω από το Ιερό Βήμα, η Πλατυτέρα σώζεται ακέφαλη.
Αξιοσημείωτη είναι η προσοχή που δόθηκε από τους δημιουργούς ώστε τα ψηφιδωτά του κυρίως ναού, ευρισκόμενα ψηλότερα από τον θεατή, να δείχνουν τις σωστές αναλογίες όταν παρατηρούνται από τα κάτω. Στην πραγματικότητα δηλαδή όσες παραστάσεις καλύπτουν καμπύλες επιφάνειες έχουν ελαφρώς «συμπιεσμένο» το κεντρικό ή άλλο μέρος ώστε να φαίνονται με τις σωστές αναλογίες στον θεατή, καθώς και άλλες διορθώσεις, που θεωρητικά θα απαιτούσαν γνώσεις Προβολικής Γεωμετρίας.
Πηγή: Βικιπαίδεια
Τα ψηφιδωτά της Νέας Μονής Χίου αποτελούν τη μία από τις τρεις κορυφαίες δημιουργίες των εικαστικών τεχνών στον ελλαδικό χώρο κατά τον Μεσαίωνα. Οι άλλες δύο είναι τα ψηφιδωτά της Μονής του Οσίου Λουκά στη Βοιωτία και της Μονής Δαφνίου στην Αττική (Δαφνί). Παρότι χρονικά τοποθετούνται ανάμεσά τους, τα ψηφιδωτά της Νέας Μονής ξεχωρίζουν ως δείγματα της τέχνης της Βασιλεύουσας, σε αντίθεση με τις άλλες περιπτώσεις, όπου έχουμε δείγματα των «επαρχιακών σχολών» της Αυτοκρατορίας. Οι καλλιτέχνες που δούλεψαν εδώ ήταν Κωνσταντινουπολίτες, που ήλθαν κατευθείαν από την Πόλη και μαζί τους μετέφεραν την τεχνοτροπία τους, παρόμοια με αυτή που διακοσμούσε τα αυτοκρατορικά ανάκτορα και έχει πια χαθεί.
Στον θόλο του νάρθηκα υπήρχε η Παρθένος ως δεομένη μάνα, ψηφιδωτό που δεν σώζεται. Γύρω τις, στις 8 αψίδες τη «φρουρούν» ολόσωμα ψηφιδωτά των «στρατιωτικών αγίων»: Ευγένιος - Αυξέντιος - Ευστράτιος - Σέργιος - Θεόδωρος ο Στρατηλάτης - Βάκχος - Ορέστης - Μαρδάριος. Τους πλάγιους τοίχους του νάρθηκα υπήρχαν 6 χριστολογικές συνθέσεις: η Ανάσταση του Λαζάρου, ο Νιπτήρας (σε 2 μέρη με αναλυτικές επιγραφές), η Προδοσία του Ιούδα (επίσης με αναλυτικές ψηφιδωτές επιγραφές), η Ανάληψη και οι κατεστραμμένες σήμερα Βαϊοφόρος και Πεντηκοστή.
Στον κυρίως ναό, η καλύτερα σωζόμενη παράσταση είναι η Βάπτιση, η οποία, μαζί με τη Σταύρωση και την Ανάσταση αποτελεί το αριστουργηματικότερο ίσως τρίπτυχο. Υπάρχουν επίσης η Μεταμόρφωση και η Αποκαθήλωση, ενώ σώζονται οι παραστάσεις των 2 από τους 4 Ευαγγελιστές, του Ιωάννη (με φθορές) και του Μάρκου. Πάνω από το Ιερό Βήμα, η Πλατυτέρα σώζεται ακέφαλη.
Αξιοσημείωτη είναι η προσοχή που δόθηκε από τους δημιουργούς ώστε τα ψηφιδωτά του κυρίως ναού, ευρισκόμενα ψηλότερα από τον θεατή, να δείχνουν τις σωστές αναλογίες όταν παρατηρούνται από τα κάτω. Στην πραγματικότητα δηλαδή όσες παραστάσεις καλύπτουν καμπύλες επιφάνειες έχουν ελαφρώς «συμπιεσμένο» το κεντρικό ή άλλο μέρος ώστε να φαίνονται με τις σωστές αναλογίες στον θεατή, καθώς και άλλες διορθώσεις, που θεωρητικά θα απαιτούσαν γνώσεις Προβολικής Γεωμετρίας.
Πηγή: Βικιπαίδεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου