Ο θάνατος του Τάλω

http://eleysis69.wordpress.com

Ο θάνατος του Τάλω – Κλασική Αγγειογραφία, Ύστερη Κλασική Ι, Ζωγράφος του Τάλω

Ελικωτός κρατήρας  400-395 π.Χ., ύψος 75 εκ. Naples, Museo Nazionale Archeologico

Στο αγγείο απεικονίζεται ο θάνατος του χάλκινου γίγαντα Τάλω, που φύλαγε την Κρήτη, από τους Αργοναύτες, κατά τη διάρκεια της Αργοναυτικής εκστρατείας. Σύμφωνα με το μύθο το χάλκινο αυτό “ρομπότ” περιπολούσε τρεις φορές την ημέρα την Κρήτη, αποτρέποντας οποιονδήποτε ανεπιθύμητο να αποβιβαστεί στο νησί. Το μόνο τρωτό του σημείο βρισκόταν στη φτέρνα, όπου μια μεμβράνη ή ένα καρφί έκλεινε τη φλέβα με το ιχώρ (αίμα των θεών) που διαπερνούσε όλο του το κορμί. Οι Αργοναύτες, αφού αποβιβάστηκαν στο νησί, κατάφεραν να αφαιρέσουν το σφράγισμα με τη βοήθεια της Μήδειας.

Στο μέσο της σύνθεσης ψυχορραγεί ο Τάλως, μπροστά από τον ιερό πλάτανο της Κρήτης, εκεί όπου είχε σμίξει ο Δίας με την Ευρώπη. Τον Τάλω συγκρατούν οι Διόσκουροι· στα δεξιά ο Κάστορας και στ’ αριστερά ο Πολυδεύκης. Και οι δύο είναι στεφανωμένοι και φορούν χλαμύδα. Αριστερότερα εικονίζονται η Μήδεια, κρατώντας πυξίδα με τα μαγικά της, και τρεις Αργοναύτες. Από αυτούς οι δύο είναι οι Βορεάδες Κάλαϊς και Ζήτης. Ο τρίτος, χωρίς επιγραφή, κατεβαίνει από το πλοίο, κρατώντας με το δεξί του χέρι την κουπαστή. Ανώνυμη είναι επίσης και η γυναικεία μορφή στο κάτω δεξιό μέρος της παράστασης, η οποία ερμηνεύεται είτε ως η προσωποποίηση της Κρήτης είτε ως η Ευρώπη. Τη σκηνή παρακολουθούν πάνω δεξιά ο Ποσειδώνας και η Αμφιτρήτη.

Στο λαιμό του αγγείο διακρίνουμε τον Διόνυσο με σατύρους και μαινάδες.

Η άλλη όψη του αγγείου, που δεν καλοσώζεται, ίσως να παριστάνει το γάμο της Ελένης με το Θησέα. Απεικονίζονται επίσης μια Νίκη, οι Διόσκουροι και η Αθηνά

Ο αγγειογράφος, με την ευρεία χρήση των σκιάσεων και του λευκού χρώματος, κατάφερε να αποδώσει πολύ πετυχημένα την αίσθηση του χάλκινου σώματος του Τάλω. Η μεγαλοσύνη του σχεδίου, τα πλούσια διακοσμημένα ενδύματα των μορφών, η υποδήλωση του τοπίου είναι κάποια από τα στοιχεία που μας βεβαιώνουν ότι ο Ζωγράφος του Τάλω είχε υπόψη του τις κατακτήσεις και συνθέσεις της μεγάλης ζωγραφικής.

Η συνύπαρξη της Αθηνάς και των Διόσκουρων, οι οποίοι ήταν μεγάλοι θεοί της Σπάρτης, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το αγγείο πρέπει να έγινε γύρω στο 404-403 π.Χ., τότε που είχαν την εξουσία στην Αθήνα οι Τριάκοντα τύραννοι.