Ο
Σπύρος Μαρινάτος ήταν Έλληνας αρχαιολόγος και ακαδημαϊκός, ο οποίος
γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλλονιάς στις 4 Νοεμβρίου του 1901 και
πέθανε στον χώρο του ανασκαφών του προϊστορικού οικισμού του Ακρωτηρίου
της Σαντορίνης στις 1 Οκτωβρίου του 1974.
Γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλλονιάς στις 4 Νοεμβρίου του 1901 Σπούδασε αρχαιολογία στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1921. Το 1925 διορίστηκε Έφορος Αρχαιοτήτων Κρήτης. Κατά την περίοδο 1927-1929 έφυγε για μετεκπαίδευση στην Γερμανία. Την περίοδο 1937-1939 ήταν διευθυντής Αρχαιοτήτων και Ιστορικών Μνημείων του Υπουργείου Παιδείας. Το 1939 εκλέχτηκε τακτικός καθηγητής της Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1955 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Την περίοδο 1955-1958 διετέλεσε για δεύτερη φορά διευθυντής Αρχαιοτήτων και Ιστορικών Μνημείων του Υπουργείου Παιδείας. Το 1958 εκλέχτηκε πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1967 ανέλαβε την Γενική Επιθεώρηση Αρχαιοτήτων. Κατά την περίοδο 1967-1974 πραγματοποιεί ανασκαφές στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης. Στις 1 Οκτωβρίου του 1974 πέθανε από ατύχημα στην λεγόμενη Τριγωνική Πλατεία, στον χώρο των ανασκαφών του προϊστορικού οικισμού του Ακρωτηρίου.
Ο Σπύρος Μαρινάτος κηδεύτηκε αρχικά, όπως επιθυμούσε, στο χώρο του Συγκροτήματος Δ, στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης και έμεινε εκεί μέχρι το 2005. Στην συνέχεια, όμως, μεταφέρθηκε πλησίον του φυλακίου στην νότια (κεντρική) είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, αλλά αναμένεται στο μέλλον να μεταφερθεί σε μνημείο που θα χτιστεί προς τιμήν του σε άλλη κοντινή θέση.
Το 1927 αποκάλυψε είσοδο προϊστορικού σπηλαίου κοντά στο χωριό Ελένες Αμαρίου του Νομού Ρεθύμνου, το οποίο έγινε γνωστό ως τρύπα του Μαργελέ. Το βάθος του είναι ανεξερεύνητο ακόμα.
Το 1932, οι ανασκαφές του Σπύρου Μαρινάτου στην Αμνισό της Κρήτης έφεραν στο φως μινωική έπαυλη της Μεσομινωικής ΙΙΙ περιόδου με θαυμάσιες τοιχογραφίες. Κατά την διάρκεια των ανασκαφών βρήκε ηφαιστειακό υλικό σε μινωικά στρώματα, πράγμα που τον οδήγησε στην άποψη ότι ο Μινωικός πολιτισμός πρέπει να καταστράφηκε από την ηφαιστειακή έκρηξη της Θήρας. Την θεωρία αυτή την δημοσίευσε το 1939. Αυτό τον οδήγησε το 1967 στην μεγάλη ανακάλυψη του προϊστορικού οικισμού στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, αν και τελικά, με βάση τις πρόσφατες χρονολογήσεις της Μινωικής έκρηξης, η θεωρία του περί της εκρήξεως αποδείχτηκε εσφαλμένη.
Το 1934 έφερε στο φως μεγάλο oίκημα του τέλους της Μεσομινωικής περιόδου στην περιοχή του Αποδούλου στο νομό Ρεθύμνου.
Το 1934, κοντά στο χωριό Μονοπολάτα της Κεφαλλονιάς, ανακάλυψε Μυκηναικό Νεκροταφείο (1300 - 1100 π.Χ.) με πλήθος πήλινων και χάλκινων αντικειμένων καθώς και μια σαρκοφάγο.
Το 1963 έκανε ανασκαφές στο νησάκι που βρίσκεται μέσα στην υπόγεια λίμνη της Μελισσάνης στην Κεφαλλονιά, όπου ανακάλυψε ιερό αφιερωμένο στον θεό Πάνα καθώς και κεραμική του 3ου και 4ου αιώνα π.Χ., όπως ειδώλιο του Πάνα, λυχνάρια και πλάκες με ανάγλυφη γυναικεία μορφή και με πομπή νυμφών.
Κατά την περίοδο 1967-1974 πραγματοποιεί ανασκαφές στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, όπου ήρθε στο φως μια ολόκληρη πόλη της Υστεροκυκλαδικής Ι περιόδου, θαμένη κάτω από τα ηφαιστειακά υλικά. Ο Σπύρος Μαρινάτος υποστήριξε ότι η Σαντορίνη ήταν η χαμένη Ατλαντίδα που αναφέρει ο Πλάτωνας.
Η τυχαία εύρεση το 1969 ενός τάφου στη θέση Τσέπι Μαραθώνος οδήγησε τον Σπύρο Μαρινάτο στην αποκάλυψη μεγάλου μέρους προϊστορικού νεκροταφείου και στην ανασκαφή κατά την περίοδο 1970-1973 27 τάφων.
Άλλες περιοχές στις οποίες ο Σπύρος Μαρινάτος είχε ανασκαφική δραστηριότητα ήταν:
Οι αρχαιολογικοί χώροι της Αμφιγενείας και της Περιστεριάς στην Μεσσηνία.
Τα ερείπια της Κράνης και οι τάφοι της Λειβαθώς στην Κεφαλλονιά.
Οι Αρχάνες της Κρήτης (μικρή ανασκαφική δραστηριότητα)
Ο Σπύρος Μαρινάτος είχε κατηγορηθεί ως θιασώτης της δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Σε πανηγυρικό λόγο, μάλιστα, που εκφώνησε στις 2 Μαΐου του 1968 ανέφερε ανάμεσα σε άλλα: "Σήμερον εορτάζομεν μίαν νέαν επέτειον εις την δολιχοδρομίαν του Ελληνικού Εθνους, του παλαιοτέρου ιστορικού έθνους επί του εδάφους της Ευρώπης και ενός εκ των δύο ή τριών παλαιοτάτων εθνών επί του πλανήτου. Είναι η επέτειος της 21ης Απριλίου."[1] Με απόφασή του Αρχαιολογικού Συμβουλίου, του οποίου είχε οριστεί πρόεδρος από την Χούντα, είχε τεθεί σε διαθεσιμότητα ο Μανόλης Χατζηδάκης.
Γεννήθηκε στο Ληξούρι της Κεφαλλονιάς στις 4 Νοεμβρίου του 1901 Σπούδασε αρχαιολογία στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1921. Το 1925 διορίστηκε Έφορος Αρχαιοτήτων Κρήτης. Κατά την περίοδο 1927-1929 έφυγε για μετεκπαίδευση στην Γερμανία. Την περίοδο 1937-1939 ήταν διευθυντής Αρχαιοτήτων και Ιστορικών Μνημείων του Υπουργείου Παιδείας. Το 1939 εκλέχτηκε τακτικός καθηγητής της Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1955 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Την περίοδο 1955-1958 διετέλεσε για δεύτερη φορά διευθυντής Αρχαιοτήτων και Ιστορικών Μνημείων του Υπουργείου Παιδείας. Το 1958 εκλέχτηκε πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1967 ανέλαβε την Γενική Επιθεώρηση Αρχαιοτήτων. Κατά την περίοδο 1967-1974 πραγματοποιεί ανασκαφές στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης. Στις 1 Οκτωβρίου του 1974 πέθανε από ατύχημα στην λεγόμενη Τριγωνική Πλατεία, στον χώρο των ανασκαφών του προϊστορικού οικισμού του Ακρωτηρίου.
Ο Σπύρος Μαρινάτος κηδεύτηκε αρχικά, όπως επιθυμούσε, στο χώρο του Συγκροτήματος Δ, στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης και έμεινε εκεί μέχρι το 2005. Στην συνέχεια, όμως, μεταφέρθηκε πλησίον του φυλακίου στην νότια (κεντρική) είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, αλλά αναμένεται στο μέλλον να μεταφερθεί σε μνημείο που θα χτιστεί προς τιμήν του σε άλλη κοντινή θέση.
Το 1927 αποκάλυψε είσοδο προϊστορικού σπηλαίου κοντά στο χωριό Ελένες Αμαρίου του Νομού Ρεθύμνου, το οποίο έγινε γνωστό ως τρύπα του Μαργελέ. Το βάθος του είναι ανεξερεύνητο ακόμα.
Το 1932, οι ανασκαφές του Σπύρου Μαρινάτου στην Αμνισό της Κρήτης έφεραν στο φως μινωική έπαυλη της Μεσομινωικής ΙΙΙ περιόδου με θαυμάσιες τοιχογραφίες. Κατά την διάρκεια των ανασκαφών βρήκε ηφαιστειακό υλικό σε μινωικά στρώματα, πράγμα που τον οδήγησε στην άποψη ότι ο Μινωικός πολιτισμός πρέπει να καταστράφηκε από την ηφαιστειακή έκρηξη της Θήρας. Την θεωρία αυτή την δημοσίευσε το 1939. Αυτό τον οδήγησε το 1967 στην μεγάλη ανακάλυψη του προϊστορικού οικισμού στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, αν και τελικά, με βάση τις πρόσφατες χρονολογήσεις της Μινωικής έκρηξης, η θεωρία του περί της εκρήξεως αποδείχτηκε εσφαλμένη.
Το 1934 έφερε στο φως μεγάλο oίκημα του τέλους της Μεσομινωικής περιόδου στην περιοχή του Αποδούλου στο νομό Ρεθύμνου.
Το 1934, κοντά στο χωριό Μονοπολάτα της Κεφαλλονιάς, ανακάλυψε Μυκηναικό Νεκροταφείο (1300 - 1100 π.Χ.) με πλήθος πήλινων και χάλκινων αντικειμένων καθώς και μια σαρκοφάγο.
Το 1963 έκανε ανασκαφές στο νησάκι που βρίσκεται μέσα στην υπόγεια λίμνη της Μελισσάνης στην Κεφαλλονιά, όπου ανακάλυψε ιερό αφιερωμένο στον θεό Πάνα καθώς και κεραμική του 3ου και 4ου αιώνα π.Χ., όπως ειδώλιο του Πάνα, λυχνάρια και πλάκες με ανάγλυφη γυναικεία μορφή και με πομπή νυμφών.
Κατά την περίοδο 1967-1974 πραγματοποιεί ανασκαφές στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, όπου ήρθε στο φως μια ολόκληρη πόλη της Υστεροκυκλαδικής Ι περιόδου, θαμένη κάτω από τα ηφαιστειακά υλικά. Ο Σπύρος Μαρινάτος υποστήριξε ότι η Σαντορίνη ήταν η χαμένη Ατλαντίδα που αναφέρει ο Πλάτωνας.
Η τυχαία εύρεση το 1969 ενός τάφου στη θέση Τσέπι Μαραθώνος οδήγησε τον Σπύρο Μαρινάτο στην αποκάλυψη μεγάλου μέρους προϊστορικού νεκροταφείου και στην ανασκαφή κατά την περίοδο 1970-1973 27 τάφων.
Άλλες περιοχές στις οποίες ο Σπύρος Μαρινάτος είχε ανασκαφική δραστηριότητα ήταν:
Οι αρχαιολογικοί χώροι της Αμφιγενείας και της Περιστεριάς στην Μεσσηνία.
Τα ερείπια της Κράνης και οι τάφοι της Λειβαθώς στην Κεφαλλονιά.
Οι Αρχάνες της Κρήτης (μικρή ανασκαφική δραστηριότητα)
Ο Σπύρος Μαρινάτος είχε κατηγορηθεί ως θιασώτης της δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Σε πανηγυρικό λόγο, μάλιστα, που εκφώνησε στις 2 Μαΐου του 1968 ανέφερε ανάμεσα σε άλλα: "Σήμερον εορτάζομεν μίαν νέαν επέτειον εις την δολιχοδρομίαν του Ελληνικού Εθνους, του παλαιοτέρου ιστορικού έθνους επί του εδάφους της Ευρώπης και ενός εκ των δύο ή τριών παλαιοτάτων εθνών επί του πλανήτου. Είναι η επέτειος της 21ης Απριλίου."[1] Με απόφασή του Αρχαιολογικού Συμβουλίου, του οποίου είχε οριστεί πρόεδρος από την Χούντα, είχε τεθεί σε διαθεσιμότητα ο Μανόλης Χατζηδάκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου