ΑΛΚΗΣ ΑΛΚΑΙΟΣ ( Βαγγέλης Λιάρος )

Σταυρούλα Κουγιουμτσιάδη

ΑΛΚΗΣ ΑΛΚΑΙΟΣ ( Βαγγέλης Λιάρος ).

Έλληνας ποιητής και στιχουργός.

Γεννήθηκε κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα και από μικρή ηλικία πολιτογραφήθηκε κάτοικος Πάργας.

Στα Ελληνικά Γράμματα εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1967, με την έκδοση ενός μικρού δοκιμίου πάνω στον ποιητή Κ.Γ. Καρυωτάκη. Το 1983 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΕΤ.ΝΕ.Μ., ιδρυτής της οποίας ήταν ο Θάνος Μικρούτσικος, το βιβλίο του Εμπάργκο - Ποιήματα, απ' όπου και το εμβληματικό ποίημα "Πρωινό τσιγάρο", αφιερωμένο στη μνήμη του τότε πρόωρα χαμένου Μάνου Λοΐζου.

Από τα τέλη της δεκαετίας του '70 χρονολογείται η γνωριμία του με τον συνθέτη Θάνο Μικρούτσικο, η οποία και οδήγησε σε μία από τις μακροβιότερες και σπουδαιότερες συνεργασίες δημιουργών στο ελληνικό τραγούδι, με δίσκους ορόσημα όπως το Εμπάργκο (1982) και Στου Αιώνα Την Παράγκα (1996). Στο χώρο της δισκογραφίας, άλλες σημαντικές συνεργασίες του υπήρξαν εκείνες σε δίσκους του Νότη Μαυρουδή, του Σωκράτη Μάλαμα, του Μίλτου Πασχαλίδη, του Μάριου Τόκα κ.ά.

Δημιουργός αποτραβηγμένος από τα ΜΜΕ και τις δημόσιες εμφανίσεις, θεωρείται από τους σημαντικότερους ποιητές του ελληνικού τραγουδιού, εξαρχής αποδεικνύοντας ένα υψηλό επίπεδο γραφής, ωστόσο παραμένοντας σχετικά ολιγογράφος.

Του μέλους YROIDIS

Δημοσιεύθηκε στις 25 Μαΐου 2005

Στιχουργός με ισχυρό και μεστό λόγο, ολιγόγραφος και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ο Άλκης Αλκαίος εμφανίζεται στη δισκογραφία για πρώτη φορά το 1982 με το δίσκο Εμπάργκο σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου.

Τι λέει ο ίδιος ο συνθέτης γι’ αυτή τη συνεργασία; Αντιγράφουμε από το ένθετο της Καθημερινής 100 δίσκοι και η ιστορία τους: «Τον Άλκη Αλκαίο τον γνώρισα από μια δημοσίευση ενός ποιήματός του στον Ριζοσπάστη. Πρέπει να ήταν το '77. Μου άρεσε τόσο πολύ που έκοψα το απόκομμα, το μελοποίησα και όταν θα γινόταν ένας δίσκος με τα τραγούδια της Λευτεριάς θέλησα να το ηχογραφήσω. Του τηλεφώνησα, νομίζω δεν συναντηθήκαμε, του το έβαλα από το τηλέφωνο και του άρεσε πάρα πολύ. Δεν είχαμε γνωριστεί. Δεν ήξερα καν ότι τον λέγανε Βαγγέλη Λιάρο. Νόμιζα ότι τον έλεγαν Άλκη Αλκαίο, όπως δηλαδή ήτανε στο κείμενο...

Από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε μια σχέση του εξής τύπου: Μου έστελνε σπίτι μου στίχους του εβδομαδιαίως. Μελοποίησα, αρχής γενομένης το '77,'78,'79, '80 νομίζω, γύρω στα πενήντα τραγούδια.

Χωρίς όμως, πέραν του πρώτου τραγουδιού, να έχει εκδοθεί και τίποτα άλλο. Είναι αυτό στοιχείο και του ύφους μου και του στυλ μου ειδικά σε ορισμένους στιχουργούς, να προσπαθώ τα κείμενα να μου γίνονται οικεία, να προσπαθώ επίσης να τα κάνω δικά μου, να μου μιλάνε και μετά να περιμένω να περνάει ο χρόνος για να δω πώς ηχούν στα αυτιά μου.

Έτσι, κι ενώ μου άρεσαν πολλά από αυτά, τα άφηνα μέσα στο χρόνο, μέχρι που μαζεύτηκαν, όπως είπα πάνω από πενήντα. Τελικά επέλεξα έντεκα από αυτά και πιστεύω ότι επέλεξα και από πλευράς κειμένων τα καλύτερα ή τουλάχιστον τα εντελώς της πρώτης γραμμής».

Είναι η πρώτη και τελευταία φορά που φωτογραφίζεται για τις ανάγκες της κυκλοφορίας ενός δίσκου. Έκτοτε δε θα υπάρξει ποτέ καινούρια φωτογραφία του στους δίσκους που συμμετέχει και ποτέ δε θα εμφανιστεί δημόσια. Εκτός από το Εμπάργκο υπογράφει στιχουργικά και το δίσκο Εντελβάις σε σύνθεση Μάριου Τόκα με ερμηνευτή το Δημήτρη Μητροπάνο.

Στίχους του τραγούδησαν –σε πρώτες ή δεύτερες εκτελέσεις- η Χάρις Αλεξίου (στο δίσκο Η αγάπη είναι ζάλη), ο Διονύσης Θεοδόσης (στο δίσκο Όσο κρατάει ένας καφές), η Μαρία Δημητριάδη (στους δίσκους Εμπάργκο, Τραγούδια της λευτεριάς, Δελτίο καιρού, Kunstler fur den frieden), o Κώστας Καράλης (στο δίσκο Εμπάργκο), ο Μανώλης Μητσιάς (στο δίσκο Εμπάργκο), ο Βλάσης Μπονάτσος (στους δίσκους Εμπάργκο, Αυτά τα βράδια), η Δήμητρα Γαλάνη (στο δίσκο Για πιάνο και φωνή), ο Θάνος Μικρούτσικος (στο δίσκο Αραπιά για λίγο πάψε να χτυπάς με το σπαθί), ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου (στους δίσκους Χορεύω, Χρόνια πολλά, Σφεντόνα, Δε σηκώνει), η Μελίνα Κανά (στον ομώνυμο δίσκο της), ο Γιώργος Νταλάρας (στο δίσκο Η άσφαλτος που τρέχει), η Ελευθερία Αρβανιτάκη (στο δίσκο Εκπομπή), ο Δημήτρης Μητροπάνος (στο δίσκο Στου αιώνα την παράγκα), ο Μιλτιάδης Πασχαλίδης (στους δίσκους Κακές συνήθειες, Βυθισμένες άγκυρες, Η μόνη μου πατρίδα είναι ο χρόνος) και ο Σωκράτης Μάλαμας (στους δίσκους 13.000 μέρες, Ο φύλακας κι ο βασιλιάς, Ένα).

Δισκογραφία

1978 Τραγούδια Της Λευτεριάς

Φλεβάρης 1848 (μουσική Θάνος Μικρούτσικος) Μαρία Δημητριάδη

1980 Δελτίο Καιρού

Η μπαλάντα ενός φιλήσυχου (μουσική Θάνος Μικρούτσικος) Μαρία Δημητριάδη

1982 Εμπάργκο

Μουσική Θάνος Μικρούτσικος)

Ερμηνεία Θάνος Μικρούτσικος, Μαρία Δημητριάδη, Μανώλης Μητσιάς, Βλάσης Μπονάτσος, Κώστας Καράλης

Εισαγωγή [ποίηση Βλαδίμηρος Μαγιακόβσκι]

Το Κακόηθες Μελάνωμα (Μνήμη Νίκου Πουλαντζά)

Μες Στο Χημείο Του Μαγιού (Τουρκία '81)

Ερωτικό

Ταπεινό Ρέκβιεμ Για Το Μέλλον Ή Το Άλλο Πρόσωπο Ενός Αυτόνομου

Γαμμαγραφία (Σαλβαντόρ '80)

Σκάντζα

Πρωινή Ή Βραδυνή Σερενάτα

Ωδή Σ' Ένα Δρομέα Ημιαντοχής

Χαρούμενο Τραγούδι Για Τη Σύλβια Πλαθ

Μεταμεσονύχτιο

Υστερόγραφο

1983 Αραπιά Για Λίγο Πάψε Να Χτυπάς Με Το Σπαθί

Κι αυτό κακόηθες, παιδιά; (μουσική Θάνος Μικρούτσικος) Θάνος Μικρούτσικος

1983 Αυτά Τα Βράδια

Μετανάστης στο Παγκράτι (μουσική Θάνος Μικρούτσικος) Κώστας Καράλης

1984 Στην Οχθη Της Καρδιάς Μου

Μουσική Νότης Μαρουδής

Πρωινό Τσιγάρο - Ανδρική Χορωδία (Κώστας Θωμαΐδης, Γιώργος Μεράντζας, Ανδρέας Μικρούτσικος, Σάκης Μπουλάς, Θανάσης Νικόπουλος, Γιάννης Σαμσιάρης)

Μεσαιωνικό Παραμύθι - Γιάννης Σαμσιάρης

1986 Η Αγάπη Είναι Ζάλη

Μουσική Θάνος Μικρούτσικος)

Ερμηνεία Χάρις Αλεξίου

Είπαμε Να Μη Χαθούμε

Η Σκακιέρα

Ερωτικό

Θέατρο Σκιών

Φεύγω Και Μη Με Περιμένεις

1987 Σε Απρόβλεπτα Τραγούδια

Ζωντανή ηχογράφηση από τον "Σείριο", ενορχήστρωση Μάνου Χατζιδάκι

Θέατρο Σκιών (μουσική Θάνος Μικρούτσικος) Χάρις Αλεξίου

1988 Στον Σείριο Υπάρχουνε Παιδιά

Πρωινό τσιγάρο (μουσική Νότης Μαυρουδής) Νένα Βενετσάνου

1989 Οσο Κρατάει Ενας Καφές

Μουσική Θάνος Μικρούτσικος

Ερμηνεία Διονύσης Θεοδόσης

Β' Φωνές Ελένη Τσαλιγοπούλου

Οσο κρατάει ένας καφές

Αρλεκιν (στίχοι Κώστας Τριπολίτης) Θάνος Μικρούτσικος

Δρόμοι νυχτερινοί

Μια παλιά φωτογραφία

Το μπουφάν

Με το πλοίο του Φελίνι

Χίμαιρα

Μεσάνυχτα σ' ένα μπαράκι

Τις νύχτες που κυκλοφορώ (στίχοι Γιώργος Παυριανός)

Εξπρές

Μαγική πόλη

Ενας στοιχειωμένος πύργος

Η άνοιξη της Πάργας

1989 Χορεύω

Ερμηνεία Βασίλης Παπακωνσταντίνου

Βικτώρια (μουσική Βασίλης Παπακωνσταντίνου)

Να γράφεις να τηλεφωνείς (μουσική Βασίλης Παπακωνσταντίνου)

1991 Χρόνια Πολλά

Ερμηνεία Βασίλης Παπακωνσταντίνου

Χρόνια πολλά (μουσική Βασίλης Παπακωνσταντίνου)

Όλα για πάρτη σου (μουσική Βασίλης Παπακωνσταντίνου)

1992 Σφεντόνα

Ερμηνεία Βασίλης Παπακωνσταντίνου

Στο Γήπεδο Αυτό (μουσική Χριστόφορος Κροκίδης)

1994 Δε Σηκώνει

Ερμηνεία Βασίλης Παπακωνσταντίνου

Πόρτο Ρίκο (μουσική Σταμάτης Μεσημέρης)

Σα να μη σ' έχασα (μουσική Βασίλης Παπακωνσταντίνου)

1996 Στου Αιώνα Την Παράγκα

Μουσική Θάνος Μικρούτσικος

Ερμηνεία Δημήτρης Μητροπάνος, Θάνος Μικρούτσικος (9)

Λούνα Πάρκ°

Ρόζα

Ατάκες

Σαν Πλανόδιο Τσίρκο

Πατησίων Και Παραμυθιού Γωνία

Μια Παλιά Φωτογραφία°°

Πάντα Γελαστοί [Ισαάκ και Σολωμού και Μαρίνου μαρτύρων]

Για Μια Ντολόρες

Τα Πλοία Των Ερώτων

° Πρόκειται για στιχουργική διασκευή του "Όλα Για Πάρτη Σου" (σε νέα μελοποίηση από τον Θάνο Μικρούτσικο), που πρωτοτραγούδησε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου το 1991, στο δίσκο Χρόνια Πολλά

°° Η πρώτη ερμηνεία ανήκει στον Διονύση Θεοδόση, από το δίσκο Οσο Κρατάει ένας Καφές (1989)

1996 Αύριο

Ερμηνεία Μαρία Δημητριάδη

Για το αδύνατο ικανοί (μουσική Βασίλης Παπακωνσταντίνου)

Να με θυμάσαι (μουσική Χριστόφορος Κροκίδης)

Γιατί μετράς τα τρόλεϋ (μουσική Λαυρέντης Μαχαιρίτσας)

1998 13000 Μέρες

Μουσική Σωκράτης Μάλαμας

Ερμηνεία Σωκράτης Μάλαμας

Κoντραπούντο

Της Αγκαλιάς Η Ξενιτιά

Το Νησί Των Πειρατών

1998 Ο Θάνος Μικρούτσικος Τραγουδά Θάνο Μικρούτσικο

Συλλογή τραγουδιών σε μουσική & ερμηνεία Θάνου Μικρούτσικου, αλλά και δύο νέα τραγούδια (1,8)

Ποίηση Άλκης Αλκαίος, Κώστας Τριπολίτης, Μπέρτολτ Μπρεχτ, Βλαδίμηρος Μαγιακόβσκι, Αλέξανδρος Μπάρας, Νίκος Καββαδίας

Μουσική Θάνος Μικρούτσικος

Ερμηνεία Θάνος Μικρούτσικος

Σιντάρτα

Το κακόηθες μελάνωμα

Ωδή σ' ένα δρομέα ημιαντοχής

Η άνοιξη της Πάργας

Κι αυτό κακόηθες, παιδιά

1998 Κακές Συνήθειες

Μουσική Μίλτος Πασχαλίδης

Ερμηνεία Μίλτος Πασχαλίδης

Νανούρισμα ("Ό,τι πέρασε, πέρασε σωστά" - Γ. Σεφέρης)

1999 Εντελβάις

Μουσική Μάριος Τόκας

Ερμηνεία Δημήτρης Μητροπάνος

Ανεπίδοτο

Σαββατόβραδο

Εντελβάις

Κιφ

Μ’ Ένα Τσιγάρο Σέρτικο

Ουμ Χαράμ [649 μ.Χ. Το Τραγούδι Των Βεδουίνων]

Δρομολόγιο

Είδα

Σαν Κατάδικος Δραπέτης

Άνοιξη

Αμανές

Πυρετός

Θρίλερ

Με το Φιλί Του Μελτεμιού

2000 Ο Φύλακας Και Ο Βασιλιάς

Μουσική Σωκράτης Μάλαμας

Φύλλα Αλκαλικά (Μανώλης Λιδάκης)

Το Μετάξι ( Σωκράτης Μάλαμας)

Όλα Ζουν Αν Τα Θυμάσαι ( Μελίνα Κανά)

Πουλί Σε Δέντρο Αρχοντικό (Μανώλης Λιδάκης)

2001 Υλικό Ονείρων

Ερμηνεία Μανώλης Λιδάκης

Πουλί σε δέντρο αρχοντικό (μουσική Σωκράτης Μάλαμας)

Φύλλα αλκαλικά (μουσική Σωκράτης Μάλαμας)

2001 Μελίνα Κανά

Ερμηνεία Μελίνα Κανά

Οι αγάπες μου (μουσική Δημήτρης Ψαρράς)

Ποινικό μητρώο (μουσική Δημήτρης Ψαρράς)

Όσο μακραίνω απ' τον γκρεμό (μουσική Δημήτρης Ψαρράς)

Χάος (μουσική Δημήτρης Ψαρράς)

2001 Εκπομπή

Ερμηνεία Ελευθερία Αρβανιτάκη

Κάτω Στο Μεγάλο Ύπνο (μουσική Σωκράτης Μάλαμας)

2001 Βυθισμένες Αγκυρες

Μουσική Μίλτος Πασχαλίδης

Ερμηνεία Μίλτος Πασχαλίδης

Αγύριστο Κεφάλι (Μάης ’98)

2001 Η Άσφαλτος Που Τρέχει

Ερμηνεία Γιώργος Νταλάρας

Ιπτάμενο Χαλί° (μουσική Λαυρέντης Μαχαιρίτσας)

° Πρόκειται για τους ίδιους στίχους του τραγουδιού με τίτλο "Να Με Θυμάσαι", που ερμήνευσε σε μουσική Χριστόφορου Κροκίδη η Μαρία Δημητριάδη το 1996

2002 Ένα

Μουσική Σωκράτης Μάλαμας

Στίχοι Άλκης Αλκαίος, Σωκράτης Μάλαμας, Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Πηγή Καφετζοπούλου

Μουσική Σωκράτης Μάλαμας

Της σιωπής

Νυχτολούλουδο

Το καθρεφτάκι

Το αγκάθι

Του έρωτα

Τα διόδια

Παλίρροια

Σήματα φωσφορικά

2003 Η Μόνη Μου Πατρίδα Είναι Ο Χρόνος

Μουσική Μίλτος Πασχαλίδης

Ερμηνεία Μίλτος Πασχαλίδης

Σε Κλίμακα Μποφώρ

Το Σαράκι Του Ρεμπώ

Βοριάς Φυσάει Τα Λόγια Μου

2006 Υπέροχα Μονάχοι

Μουσική Θάνος Μικρούτσικος

Ερμηνεία Μανώλης Μητσιάς, Χρήστος Θηβαίος (5,7), Θάνος Μικρούτσικος (6,8,13)

Αργώ

Tης θάλασσας τα μάγια

Kούκος μονός σ’ ένα ταμπλό°

Πυραμίδες

Ωροσκόπιο

Παντομίμα

Blues on the road

Στης γοργόνας το φτερό

Yπνοβάτης

Tο ραβδί και το κλειδί

Xάρτινη ζωή

Στου Aδάμ την εξορία

Σιντάρτα°°

°Πρόκεται για το κείμενο Άνοιξη, σε νέα μελοποίηση από το Θάνο Μικρούτσικο, που ερμήνευσε το 1999 σε μουσική Μάριου Τόκα ο Δημήτρης Μητροπάνος, στο δίσκο Εντελβάις

°°Η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού περιέχεται στο δίσκο του 1998 Ο Θάνος Μικρούτσικος Τραγουδά Θάνο Μικρούτσικο

2007 Άξιος Λόγος: Οι Τροβαδούροι Της Καρδιάς Μου

Οι τροβαδούροι (μουσική Μιλτιάδης Πασχαλίδης) Βασίλης Καζούλης, Βαγγέλης Γερμανός, Μιλτιάδης Πασχαλίδης

Πλατεία Ασωμάτων (μουσική Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας) Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας, Γιώργος Νταλάρας

Τα ενυδρεία του έρωτα (μουσική Φίλιππος Πλιάτσικας) Φίλιππος Πλιάτσικας

Κάτι περιμένω (Βραδιά όπερας) (μουσική Δημήτρης Παπαδημητρίου) Νίκος Πορτοκάλογλου

Εναέρια τρένα (μουσική Αλκίνοος Ιωαννίδης) Αλκίνοος Ιωαννίδης

Ντόμινο (μουσική Σωκράτης Μάλαμας) Σωκράτης Μάλαμας

Το ταξί (μουσική Διονύσης Τσακνής) Διονύσης Τσακνής, Ασπασία Στρατηγού

Μη με φοβάσαι (Βραδιά μπαλέτου) (μουσική Δημήτρης Παπαδημητρίου) Μπάμπης Στόκας

Εχεμύθεια (μουσική Νίκος Ζούδιαρης) Αρλέτα

Νόστος (μουσική Λαυρέντης Μαχαιρίτσας) Λαυρέντης Μαχαιρίτσας

Πιο πέρα από τα μάτια (Το πάρκο της Ζυρίχης) (μουσική Χρήστος Θηβαίος) Χρήστος Θηβαίος

Ελεύθερη πτώση (μουσική Δημήτρης Ζερβουδάκης) Δημήτρης Ζερβουδάκης

Το φίλτρο (μουσική Μιχάλης Κουμπιός) Γιώργος Νταλάρας

2007 Μέχρι Να Πάρεις Παγωτό, Σε Βρίσκει Ο Χειμώνας

Ερμηνεία Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας

Παγίδα (μουσική Πάνος Κατσιμίχας)

2008 Το Φίλτρο

Ερμηνεία Γιώργος Νταλάρας

Το φίλτρο (μουσική Μιχάλης Κουμπιός)

2009 Ουράνια Τόξα Κυνηγώ

Μουσική Βασίλης Παπακωνσταντίνου

Ερμηνεία Βασίλης Παπακωνσταντίνου

Τα πουλιά της αγάπης

Ζεϊμπέκικο της φυλακής

Σταυρόλεξο

Τυφλόμυγα

Στους πέντε ανέμους

Χορός της πέτρας

Μπολερό

Μπουρίνι

Μια καλησπέρα

Τσουλήθρα

Μη νυχτωθείς

Μελόδραμα

Συγγραφική Δραστηριότητα

Κώστας Καρυωτάκης - Ο ποιητής που αγαπήθηκε και μισήθηκε (διάλεξη), Πάργα 1967

Εμπάργκο - Ποιήματα (ποίηση), ΕΤ.ΝΕ.Μ. 1983