Φασολάκια και η θρεπτική τους αξία

http://www.agrotikabook.gr

Φασολάκια και η θρεπτική τους αξία

Τετ, 2013-08-07 21:00

Τα πράσινα φασολάκια μαζί με άλλα είδη φασολιών ανήκουν στο είδος Phaseolus vulgaris και είναι γνωστά και ως «κοινά φασόλια», ίσως διότι προέρχονται από ένα κοινό πρόγονο που καταγόταν από το Περού. Εισήχθησαν στην Ευρώπη το 16ο αιώνα από τους Ισπανούς εξερευνητές που επέστρεφαν από το ταξίδι τους στο Νέο Κόσμο και εξαπλώθηκαν και σε άλλα μέρη παγκοσμίως. Σε αντίθεση με τα άλλα μέλη της οικογένειας, ολόκληρα τα πράσινα φασόλια (φασόλι, σπόρος, περικάρπιο) είναι εδώδιμα και μπορεί να καταναλωθούν και φρέσκα. Μια ονομασία τους στα αγγλικά (snap beans) παραπέμπει στον κρότο που κάνουν τα καλά φρέσκα φασόλια όταν σπάνε, ενώ μια άλλη κοινή ονομασία τους (string beans) στις ίνες που υπάρχουν εξωτερικά, οι οποίες όμως έχουν κατά πολύ μειωθεί με τις νέες ποικιλίες.

Είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στο κρύο και καταστρέφονται εύκολα σε θερμοκρασίες κάτω του μηδενός. Προσβάλλονται από μύκητες, ιούς και βακτήρια, όπως επίσης και από ζωικά παράσιτα (μελίγκρα, βρούχος).

Η θρεπτική αξία του καρπού της φασολιάς διαφαίνεται και από την έκφραση «κρέας του φτωχού», που χρησιμοποιείται γι' αυτόν. Τα Πράσινα φασολάκια, έχουν λίγες θερμίδες (μόνο 44 Kcal σε ένα ολόκληρο φλιτζάνι) και είναι φορτωμένα με θρεπτικά συστατικά. Ειδικότερα η περιεκτικότητα των χλωρών φασολιών σε νερό είναι 90% και επιπλέον έχουν βιταμίνες Α, Β και C.

Τα πράσινα φασολάκια αποτελούν εξαιρετική πηγή βιταμίνης Κ, βιταμίνης C, διαιτητικών ινών και μαγγανίου, πολύ καλή πηγή φυλλικού οξέος και σιδήρου και καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος (Β1, Β2, Β3, Β6), βιταμίνης Α και των ανόργανων συστατικών μαγνήσιο, ασβέστιο και φώσφορο. Περιέχουν επίσης, τα καροενοειδή β – καροτένιο, λουτεΐνη και ζεαξανθίνη.

Ένα φλιτζάνι από μαγειρεμένα πράσινα φασολάκια παρέχει 17% των ημερήσιων αναγκών σε βιταμίνη Κ, 16 – 20% σε διαιτητικές ίνες, 16% σε μαγγάνιο, 13% σε βιταμίνη C, 10% σε φυλλικό οξύ, 10% σε σίδηρο για τους άνδρες και 4,5% για τις γυναίκες, 9% σε βιταμίνη Β2 (ριβοφλαβίνη), 7,5% σε βιταμίνη Β1 (θειαμίνη), 6% σε μαγνήσιο και ασβέστιο και 4 – 5% σε φωσφόρο, στις βιταμίνες Β3 (νιασίνη), Β6 (πυριδοξίνη), Α και σε κάλιο.

Τα φασολάκια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, που βοηθούν στη διατήρηση της υγείας του γαστρεντερικού σωλήνα και διευκολύνουν τις κενώσεις. Αποτελούν πλούσια πηγή βιταμίνης Κ, η οποία είναι αναγκαία για να διατηρηθεί η κατάλληλη πυκνότητα των οστών και η πήξη του αίματος. Διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο και στην σωστή ανάπτυξη του εμβρύου.

Ελλείψεις της βιταμίνης Κ έχουν συνδεθεί με τη βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία, γαστρεντερική αιμορραγία, αιματουρία (αίμα στα ούρα), ρινορραγίες, αιμορραγία του οφθαλμού, αναιμία, αιμορραγία ούλων, παρατεταμένο χρόνο πήξης, αιματώματα, αιμορραγία, εύκολοι μώλωπες, πορφύρα, οστεοπενία, οστεοπόρωση, κατάγματα, υπερασβεστιουρία, και ασβεστοποίηση των μαλακών ιστών, ιδιαίτερα στις καρδιακές βαλβίδες.

Έτσι για την διατήρηση της υγείας των οστών, η βιταμίνη Κ συμμετέχει, είτε ενεργοποιώντας την οστεοκαλσίνη, μια πρωτεΐνη των οστών που προάγει τη μεταλλοποίησή τους, είτε μέσω άλλων μηχανισμών (από μελέτες δημοσιευμένες σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά). Για αυτό, ειδικά τα άτομα με αυξημένο κίνδυνο για οστεοπόρωση, όπως οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και οι ηλικιωμένοι, μπορεί να επωφεληθούν συμπεριλαμβάνοντας τα φασολάκια στη διατροφή τους τους.

Τα φασολάκια αποτελούν καλή πηγή διαφόρων συστατικών, τα οποία αν και δρουν μέσω διαφορετικών οδών παρουσιάζουν καρδιαγγειακή προστατευτική δράση. Αναλυτικά η βιταμίνη C και τα καροτενοειδή παρουσιάζουν αντιοξειδωτική δράση. Το φυλλικό οξύ και η ριβοφλαβίνη, μειώνουν την ομοκυστεΐνη στο αίμα (η συσσώρευση της οποίας προκαλεί άμεσες βλάβες στα κύτταρα και σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών εμβασμάτων). Οι διαιτητικές ίνες, μειώνουν την ολική και την «κακή» χοληστερόλη. Το κάλιο και το μαγνήσιο, μειώνουν την υπέρταση. Η συνεργασία όλων των παραπάνω έχει σαν αποτέλεσμα την προστασία της καρδιάς και των αγγείων.

Η βιταμίνη C και το β – καροτένιο μπορούν, επίσης, να λειτουργήσουν ως αντιφλεγμονώδεις παράγοντες, προσφέροντας ίσως προστασία σε καταστάσεις που εμπεριέχουν φλεγμονή, όπως το άσθμα, η οστεοαρθρίτιδα ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα, αλλά και ως ενισχυτικά του ανοσοποιητικού συστήματος. Πέρα από πιθανή ανακούφιση στα συμπτώματα αυτών των νοσημάτων, τα φασολάκια μπορούν να μειώσουν και τη συχνότητα των ημικρανιών σε πάσχοντα άτομα. Αυτό εξηγείται πιθανώς από τον έμμεσο αντιοξειδωτικό ρόλο της βιταμίνης ριβοφλαβίνης, η οποία είναι απαραίτητη για την ανακύκλωση ενός σημαντικού αντιοξειδωτικού μορίου του οργανισμού, της γλουταθειόνης.

Τα πράσινα φασολάκια όμως, είναι ένα από τα λίγα τρόφιμα που περιέχουν μετρήσιμη ποσότητα οξαλικών αλάτων, φυσικές ουσίες που βρέθηκαν στα φυτά, τα ζώα και τον άνθρωπο. Τα οξαλικά άλατα μπορούν, σπανίως, να προκαλέσουν προβλήματα υγείας. Για το λόγο αυτό, τα άτομα με ήδη υπάρχοντα προβλήματα στα νεφρά ή στη χοληδόχο κύστη, ας αποφεύγουν την κατανάλωση πράσινων φασολιών. Τα Οξαλικά άλατα μπορεί επίσης να παρεμβαίνουν στην απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό. Για το λόγο αυτό, τα άτομα που επιχειρούν να αυξήσουν το ασβέστιο, ας αποφύγουν τα πράσινα φασολάκια ή αν παίρνουν συμπληρώματα ασβεστίου, ας τρώνε πράσινα φασολάκια 2 – 3 ώρες πριν ή μετά τη λήψη των συμπληρωμάτων αυτών.

Τα φασολάκια θα πρέπει να φυλάσσονται σε δροσερό μέρος και να προστατεύονται από τις απώλειες υγρασίας. Πλένοντας τα φασολάκια πριν τα φυλάξετε, ενισχύει την υγρασία τους και βοηθά να παραμείνουν φρέσκα. Θερμοκρασίες κάτω των 4° C μπορεί να τα καταστρέψουν.

Συνήθως μαγειρεύονται στην κατσαρόλα, γιαχνί μαζί με πατάτες, ντομάτες, κρεμμύδια, μυρωδικά (π. χ. μαϊντανός) και ελαιόλαδο. Με την προσθήκη φέτας ή κάποιου άσπρου τυριού με λίγα λιπαρά και με λίγο ψωμί (1 με 2 λεπτές φέτες) μπορούμε να τα απολαύσουμε σαν ένα κύριο γεύμα. Βέβαια θα πρέπει να προσέξουμε στην προσθήκη ελαιόλαδου για την παρασκευή τους και στην κατανάλωση τόσο της φέτας όσο και του ψωμιού, γιατί μπορεί να ξεφύγουμε και το αποτέλεσμα να είναι αρκετά επιβαρυντικό, ιδίως αν ακολουθούμε ένα διατροφικό σχήμα για απώλεια βάρους.

Ένας ακόμα γευστικός συνδυασμός, είναι να συνοδέψουμε τα λαδερά φασολάκια μας με κοτόπουλο. Επίσης τρώγονται σκέτα σαν σαλάτα με μπόλικο λεμόνι ή ξύδι. Αποτελούν έτσι ένα καλό συνοδευτικό κρέατος ή ψαριού.

diatrofi.gr