Σάββατο 10 Αυγούστου 2013

"Ο Πλωτίνος και η Παγκόσμια Ψυχή" Πίτερ Μάρσαλ

"Ενώ ο Πτολεμαίος έθεσε τις τεχνικές βάσεις της Δυτικής αστρολογίας, ένας άλλος Αλεξανδρινός ήταν εκείνος ο οποίος ενίσχυσε τη μυστική διάσταση της. Ακολουθώντας την παράδοση του Πυθαγόρα και του Πλάτωνα, ο φιλόσοφος Πλωτίνος (204-270) αποκλήθηκε θεμελιωτής του "θεωρητικού μυστικισμού" στη Δύση. (Paul Henry, "The Place of Plotinus in the History of Thought", στο Plotinus, The Enneads, μτφρ. Stephen MacKenna, Λονδίνο:Faber&Faber, 1962), σελ.xxxv.).

Γεννημένος στην Αλεξάνδρεια, σε ηλικία σαράντα ετών, εγκαταστάθηκε στη Ρώμη. Κατά τον μαθητή του Πορφύριο, ο Πλωτίνος ενδιαφερόταν ιδιαιτέρως για τις "περσικές μεθόδους και το σύστημα που είχε υιοθετηθεί από τους Ινδούς" Άντλησε επίσης από την αρχαία σοφία των ναών της γεννέτειρας του. Μετέσχε σε μια συνεδρία με έναν Αιγύπτιο επισκέπτη ιερέα στο Ναό της Ίσιδας στη Ρώμη για να επιτιμήσει το "πνεύμα" του, το οποίο διακήρυξε ότι ήταν εκείνο ενός θεού. Δεν ήταν ξένος προς τα αστρικά ταξίδια. Στις "εννεάδες" διαβάζουμε ότι "πολλές φορές εγείρομαι από το σώμα μου και φθάνω εις εαυτόν, εξερχόμενος από όλα τα άλλα πράγματα και εισερχόμενος στον εαυτό μου, και βλέπω ένα τόσο θαυμαστό κάλλος...."

Στη φιλοσοφική θεωρία του Πλωτίνου για τον κόσμο, ο Νούς και η Παγκόσμια Ψυχή, η οποία είναι υπεύθυνη για όλη τη ζωή, εκπορεύονται από το Εν.
Οι "θεοί" οι κατώτεροι "δαίμονες", είναι εκφράσεις του Ενός. Οι άνθρωποι έχουν δυό ψυχές, την ανώτερη "διανοητική ψυχή", άθικτη από την ύλη, και τη "λογική ψυχή", την κανονική φύση της ανθρωπότητας.
Όπως οι Στωικοί, έτσι και ο Πλωτίνος ήταν πεπεισμένος ότι ο κόσμος δεν είναι μόνο ένας, αλλά ότι είναι επίσης αρμονικός και καλός. Γι΄ αυτό απέρριψε τους Γνωστικούς, οι οποίοι ταύτιζαν το κακό με την ύλη σε τούτο τον υποσελήνιο κόσμο. Για τον Πλωτίνο, η ύλη είναι τελικά μια αδύναμη σκιά του Όντος. Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ, ΑΛΛΑ ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ. Και εφόσον τα ζώα μετέχουν της Παγκόσμιας Ψυχής, ο Πλωτίνος αρνιόταν να τα τρώει.
Εφόσον το Αγαθόν φτάνει παντού, μιλώντας αυστηρά δεν υπάρχει κακό. Ό,τι κοινώς νοείται ως κακό είναι απλώς η κατά το ήμισυ ύπαρξη του Αγαθού στην ύλη. Επομένως, κάθε σφαλερή πράξη είναι απόρροια σύγχυσης και οκνηρίας: "Η φαυλότητα είναι μια κακώς υπολογισμένη προσπάθεια πρός τη Διάνοια. (!!!!) την ανώτατη αρχή στον άνθρωπο". Eξ αυτού προκύπτει ότι η σωτηρία δεν είναι κάτι το οποίο πρέπει να προσπαθούμε: έχουμε ήδη σωθεί. 
ΑΠΛΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΘΟΥΜΕ ΓΙΑ ΟΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΑΤΗ ΦΥΣΗ ΜΑΣ. Επομένως, το μυστικό μονοπάτι είναι μια άνοδος και μια επάνοδος στις απαρχές μας. Όλοι μπορούμε να βιώσουμε την εκστατική ένωση της ψυχής με το Εν, το οποίο είναι μέσα μας ως θεία παρουσία. Ο Πλωτίνος αποκαλούσε αυτή την εμπειρία "όραμα":
"Όταν είστε αυτοσυγκεντρωμένοι στην αγνότητα του όντος σας, μη απομένοντας τώρα τίποτα που να μπορεί να καταστρέψει αυτή την εσωτερική ενότητα, τίποτα που να αρμόζει στον αυθεντικό άνθρωπο, όταν βρίσκετε τον εαυτό σας πλήρως αληθή προς την ουσιώδη φύση σας, σε τέτοιο βαθμό που μόνο το αληθινό Φως το οποίο δεν μετριέται με τον χώρο, ούτε περιορίζεται σε οποιαδήποτε περιγεγραμμένη μορφή, ούτε, πάλι, διαχέεται ως ένα πράγμα στερούμενο ορίου, αλλά πάντα μη μετρήσιμο ως κάτι μεγαλύτερο από κάθε μέτρο και μεγαλύτερο από κάθε ποσότητα - όταν αντιληφθείτε ότι έχετε αναπτυχθεί σε αυτό το επίπεδο, έχετε γίνει αληθινό όραμα: επιστρατεύστε τώρα όλη σας την εμπιστοσύνη, κάντε ένα βήμα μπροστά - δεν χρειάζεστε πλέον οδηγό - προσπαθήστε και δείτε......"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις