ΕΚΕΙ ΣΤΟΝ ΝΟΤΟ... ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ

http://kritipoliskaihoria.blogspot.gr/2013/10/blog-post_19.html?spref=fb

Σάββατο, 19 Οκτωβρίου 2013

ΕΚΕΙ ΣΤΟΝ ΝΟΤΟ... ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ

Κρητικοί φοίνικες σε ένα τοπίο που μοιάζει κλεμμένο από αφρικανικές οάσεις, τείχη από αμμοθίνες που υψώνονται σε κρυστάλλινα νερά κι ερημικές παραλίες όπου νομίζεις ότι ο αέρας σού μιλάει. Δεν είναι καλοκαιρινές παραισθήσεις, είναι μερικές μόνο από τις στιγμές που θα ζήσεις στον νότο του Ρεθύμνου.

Αφήνοντας πίσω την ενετική και τόσο γλυκιά ατμόσφαιρα της πόλης του Ρεθύμνου, ο νομός αποκαλύπτει την άλλη του όψη, πιο άγρια και επιβλητική, καθώς ξεδιπλώνεται προς τα κάτω. Στα νότια παράλια, η φύση είναι ο απόλυτος κυρίαρχος και ο επισκέπτης δεν έχει κάτι παραπάνω να ζητήσει. Βαθιά φαράγγια και τρεχούμενα νερά οργώνουν τις άγριες παραφυάδες του Ψηλορείτη, ατέλειωτες αμμουδιές στα κρύα νερά του Λιβυκού σε ενεργοποιούν και ο αέρας, αν τον πετύχεις στις «καλές» του είναι ικανός να παρασύρει από τη μνήμη σου όλα αυτά που σε βαραίνουν.

Οι εναλλακτικοί θα σου μιλήσουν για τη μοναδική ενέργεια του τόπου, κι ακόμη κι αν δεν σε πείσουν, υπάρχουν άλλοι λόγοι να ξανανιώσεις πανάλαφρος. Σε αυτό το κομμάτι της νότιας ακτογραμμής, αν δεν διαλέξεις να είσαι ολομόναχος, εσύ και η πετσέτα σου σε... πριβέ αμμουδιά, θα βρεις έως και δωρεάν ξαπλώστρες, φρέσκο ψάρι που αντέχεις να πληρώσεις, αξιοπρεπή δωμάτια και σύγχρονα προσιτά ξενοδοχεία. Αλλά κυρίως μια πλευρά της Κρήτης που πρέπει να γνωρίσεις προσωπικά, και όχι μέσα από διηγήσεις.

Στον τροπικό του Πρέβελη

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να φτάσει κανείς στην παραλία του Πρέβελη. Ο πρώτος είναι με καραβάκι που ξεκινάει από τον Πλακιά και νομίζεις ότι σε βγάζει κατευθείαν στη Βόρεια Αφρική. Ο άλλος είναι από το Πίσω Μοναστήρι όπου θα αφήσετε το αυτοκίνητο στο πάρκινγκ και από τα σκαλάκια θα πάρετε το απόκρημνο μονοπάτι για τον Φοίνικα (ούτε εικοσάλεπτο). Ο τρίτος είναι εμπειρία για πολύ λιγότερους, και σίγουρα όχι για εκείνες τις μέρες που το θερμόμετρο δείχνει πολύ πιο πάνω από 30 βαθμούς. Γίνεται εξάλλου συνήθως οργανωμένα και διαρκεί γύρω στις τέσσερις με πέντε ώρες. Ακολουθώντας τον δρόμο για τη Μονή Πρέβελη από το χωριό Ασώματος και λίγο μετά την ερειπωμένη Μονή Αγ. Ιωάννου Προδρόμου (Κάτω Πρέβελη), συναντάτε το πέτρινο γεφύρι του 1870, το ένα από τα δύο που ένωναν τη μονή με τον κόσμο τον χειμώνα που φούσκωνε ο Κουρταλιώτης, και ένα από τα λιγοστά πέτρινα ολόκληρης της Κρήτης.

Από εδώ ακολουθείτε τα νερά του ποταμού, πότε κολυμπώντας ή βουτώντας ως τη μέση, πότε ισορροπώντας στα βράχια ή από τις καταπράσινες όχθες, σε μια εξωτική διαδρομή που περνάει από μικρές λίμνες, ρυάκια και καταρράκτες ώσπου να φτάσετε στο τελευταίο τμήμα του Κουρταλιώτη, τον Μεγάλο Ποταμό, που διασχίζει την αμμουδιά κάτω από τα θεόρατα βράχια και χάνεται στο Λιβυκό.

Μπορείτε βέβαια από το πέτρινο γεφύρι να ακολουθήσετε με το αυτοκίνητο τον χωματόδρομο ως το Δρυμισκιανό Αμμούδι κι από εκεί να φτάσετε στον Φοίνικα πολύ πιο εύκολα και σύντομα με τα πόδια (όχι πάνω από δεκάλεπτο). Σ' αυτό το τελευταίο, εξωτικό τμήμα του Κουρταλιώτη θα βρείτε και ενοικιαζόμενα θαλάσσια ποδήλατα, αν θέλετε μια ακόμα πιο χαλαρή διαδρομή μέσα στο φαράγγι που σχηματίζουν οι άγριες πλαγιές της Κουρούπας και του Ξηρού Ορους.

Με την ευκαιρία, ποταμός και φαράγγι πήραν το όνομά τους από τα κρόταλα που νομίζεις πως ακούς να χτυπάνε όταν ο μανιασμένος άνεμος σφυρίζει μέσα από τα ανοίγματα των βράχων, οπότε εδώ πολλά εξαρτιόνται από τον αέρα. Οπως εκείνον τον λυσσαλέο που τρία χρόνια πριν βοήθησε τη φωτιά να κατακάψει το χαρακτηρισμένο ως τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους που επίσης προστατεύεται από το δίκτυο Natura 2000 αλλά όχι από την ανθρώπινη βλακεία.

Ενας από τους κυριότερους λόγους της σημαντικότητάς του, οι φοίνικες φυσικά. Μια ποικιλία υπό εξαφάνιση, ο φοίνικας του Θεόφραστου οφείλει το όνομά του στον πατέρα της Βοτανικής, ο οποίος τον κατέγραψε πρώτος στο έργο του Περί Φυτών Ιστορία, ως Κρητικό φοίνικα. Ο Phoenix theophrastii με τα χαρακτηριστικά παρακλάδια (βλέπεις και τρεις και τέσσερις και παραπάνω να ξεπετάγονται σαν γιγάντιο μπουκέτο από την άμμο), φύτρωσε μόνος του εδώ δημιουργώντας ένα παραποτάμιο δάσος μόλις 30 στρεμμάτων με φήμη όμως και εικόνες που κάνουν τον γύρο του πλανήτη. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρώπη (μετά το Βάι στη Σητεία) και σήμερα θαυμάζεις πλέον την ικανότητά του να ξαναγεννιέται κυριολεκτικά από τις στάχτες.

Τα της παραλίας αυτής καθαυτής, λίγο - πολύ γνωστά: νερά αλλού γλυκά, αλλού αλμυρά αλλά πάντα δροσερά έως κρύα, με βοτσαλωτό βυθό και χρώματα από το καλειδοσκόπιο της τέλειας απόδρασης. Θα βρείτε να τσιμπήσετε κάτι και να δροσιστείτε, όπως και μερικές ομπρέλες και ξαπλώστρες αν δεν προλάβετε να πιάσετε θέση στα αρμυρίκια. Από τη μία χαίρεσαι που αυτή τη γωνιά της γης δεν την απολαμβάνουν πλέον μόνο hippies και κατασκηνωτές από άλλες δεκαετίες, από την άλλη, αν βρεθείς Αύγουστο εδώ, σκέφτεσαι πως «παράδεισος» και πολυκοσμία δεν ταίριαζαν ποτέ στην ίδια πρόταση. Ας είναι. Ετσι κι αλλιώς δεν σε φέρνει κάθε μέρα η τύχη σου στον Πρέβελη.

Ο Αγιος του φαραγγιού

                                         Ο χαρακτηριστικός Τρυπητός πάνω από                                                      τα Σχοινάρια.

Φωτογραφία: Γιώργος Πατρουδάκη

Στον δρόμο προς την παραλία του Πρέβελη θα συναντήσετε το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου του Κουρταλιώτη. Βρίσκεται περίπου στη μέση του φαραγγιού και από τον δρόμο υπάρχουν πέτρινα σκαλιά που θα σας οδηγήσουν. Ο μικρός ναός είναι αφιερωμένος στον θαυματουργό κρητικό Οσιο που η παράδοση θέλει να «κοιμήθηκε» εδώ γύρω στο 1670 (ο τάφος δεν έχει ανακαλυφθεί). Εζησε τη ζωή του σαν ασκητής στα νότια και τα κεντρικά του νησιού, ενώ από τα αμέτρητα θαύματα που διασώζει η προφορική παράδοση, ένα μπορείτε να το δείτε με τα μάτια σας: ο Μεσσαρίτης που λέγεται πως συνόδευσε στο φαράγγι τον Οσιο για να πεθάνει, κάποια στιγμή δίψασε. Ανοίγοντας ο Οσιος την παλάμη του προς το χώμα άρχισαν να αναβλύζουν πέντε πηγές, όσα και τα δάχτυλα του χεριού του, που δροσίζουν τον περιπατητή ως σήμερα.

Οι αρχαιότεροι ναυσιπλόοι της Μεσογείου

Ξύστρες, ακίδες, μικρόλιθοι, οδοντωτά εργαλεία ή εργαλεία με εγκοπές, τσεκούρια, είναι μερικά από τα συγκλονιστικά ευρήματα που αποδεικνύουν πως στην Παλαιολιθική εποχή, η ευρύτερη περιοχή του Πρέβελη μαζί με τον Πλακιά χρησίμευσε ως βάση των ανθρωποειδών που ξεκινούσαν από την Αφρική με προορισμό την Ευρώπη, και έστησαν τα σπιτικά τους σε σπήλαια και πέτρινα καταφύγια. Στην ουσία, πρόκειται για ένα ταξίδι που πραγματοποιήθηκε 130 χιλιάδες ίσως και περισσότερα χρόνια πριν, και αποτελεί μια από τις παλαιότερες περιπτώσεις ναυσιπλοΐας στον κόσμο και μάλλον την αρχαιότερη της Μεσογείου. Οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν από Ελληνες και Αμερικανούς αρχαιολόγους (επικεφαλής οι Ελένη Παναγοπούλου και Τόμας Στράσερ) οι οποίοι παρότι μέχρι τώρα δεν έχουν εντοπίσει σκελετούς από τον άνθρωπο εκείνης της εποχής για να καθορίσουν το είδος (μάλλον Homo haidelbergensis ή Homo erectus), έφεραν στο φως ίχνη κατοίκησης σε 9 τοποθεσίες του νότιου Ρεθύμνου. Καθόλου τυχαία εδάφη.

Εξωτική και ιστορική

Η Πρέβελη είναι μία από τις σημαντικότερες μονές της Κρήτης που αναφέρεται για πρώτη φορά σε γραπτή μαρτυρία του 1577 και περιλαμβάνει δύο μοναστήρια που απέχουν γύρω στα 3χλμ. μεταξύ τους. Η Κάτω Μονή είναι εγκαταλειμμένη αλλά σε γαληνεύει με την απόκοσμη ερημιά της - ακόμη και οι καμινάδες σαν σπιτάκια πάνω στα πέτρινα κτίσματα έχουν μια χάρη. Η Πίσω Μονή αντίθετα, λειτουργεί και συγκεντρώνει χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Είναι αφιερωμένη στον Αγιο Ιωάννη Θεολόγο αλλά εκτός από τον δίκλιτο ναό του αγίου (1836) με τον «θαυματουργό» Τίμιο Σταυρό, υπάρχει κι εκείνος του Ευαγγελισμού στην κεντρική περίβολο. Τα κελιά των μοναχών και τα υπόλοιπα κτίρια της μονής επεκτείνονται γύρω από τους ναούς και αξίζει να περπατήσετε ως την κρήνη με τη χρονολογία 1701 σκαλισμένη πάνω της. Η αλήθεια όμως είναι πως τα περισσότερα από όσα θαυμάζετε ξαναχτίστηκαν το 1897, μετά την ολοκληρωτική καταστροφή από τους Τούρκους. Αναμνήσεις από τις εποχές που η Πρέβελη συνέβαλλε στον Μεγάλο Αγώνα αλλά και στην απελευθέρωση από τη Γερμανική Κατοχή, θα βρείτε στο πλούσιο Μουσείο της Μονής. Οσο για το όνομά της, που βάφτισε και ολόκληρη την περιοχή, το οφείλει σε έναν εγκληματία από τα Πρεβελιανά Ηρακλείου που λέγεται ότι βρήκε καταφύγιο εδώ ή σε κάποιον μεγάλο ευεργέτη που χρηματοδότησε την ανακαίνισή της. (Πληροφορίες: 28320 41444)

Στις αμμοθίνες του Αγίου Παύλου

Από τη Μικρή Τριόπετρα ο παραλιακός δρόμος θα σας βγάλει εύκολα στον Αγιο Παύλο. Εχετε δει σίγουρα φωτογραφίες του, ακόμη κι αν δεν έχετε ιδέα κατά πού πέφτει. Είναι αυτά τα σχεδόν κατακόρυφα βουνά από ξανθιά άμμο που υψώνονται πάνω από το Λιβυκό, σχηματίζοντας την ομορφότερη παραλία του Ρεθύμνου σε μια τοποθεσία που φακός, μάτια και μνήμη καταγράφουν ηλιοβασιλέματα που δεν συγκρίνονται με άλλα.

Οι διάσημες αμμοθίνες του Αγίου Παύλου, ο Αλατσόκαμπος για τους ντόπιους, αποκαλύπτουν μια παραλία πραγματικό καταφύγιο για φυσιολάτρες και ζαλισμένους από τις μεγαλουπόλεις επισκέπτες. Είναι τόσο ανεκμετάλλευτη που μοιάζει παρθένα και τόσο μεγάλη που δεν θα τη δεις ποτέ γεμάτη. Κι επειδή δεν είναι εντελώς παιχνιδάκι ούτε να κατηφορίσεις, ούτε να σκαρφαλώσεις στην καυτή άμμο για να φύγεις, ο κόσμος που θα συναντήσεις είναι συνήθως δραστήριοι άνθρωποι (ο βυθός είναι ιδανικός για σνόρκελινγκ) και σίγουρα εναλλακτικοί που έρχονται εδώ για διαλογισμό.

Τα βράχια που βλέπεις γύρω σου και κάπου στη μέση της αμμουδιάς σχηματίζουν και μερικές σπηλιές που γίνονται ανάρπαστες για τη σκιά τους, είναι ένα υπαίθριο γεωλογικό μουσείο. Πολύχρωμα πετρώματα με ζώνες από διάφορα χρώματα της γης, από πλακώδεις ασβεστόλιθους που συναντάει κανείς στην Πίνδο, υπενθυμίζουν το αρχικό σχήμα της χώρας, πριν από τους κοσμογονικούς σεισμούς που δημιούργησαν ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα.

Δίπλα από την απέραντη παραλία, ο μικρούλης οικισμός του Αγίου Παύλου είναι ό,τι πρέπει για ήσυχες και οικογενειακές διακοπές, με ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβερνάκια πάνω σε μια μικρή οργανωμένη παραλία με πρασινογάλαζα, πεντακάθαρα νερά. Κι αν αναρωτιέστε για τον Αγιο που βάφτισε τη θαλάσσια γειτονιά, αυτός επιβλέπει από το ολόλευκο εκκλησάκι του, σμιλεμένο σε μια σπηλιά ψηλά, πάνω από τον οικισμό.

Σαν ερημίτης θα νιώσετε κι εσείς αν κινηθείτε ανατολικά για να ανακαλύψετε τα Φοινικίδια. Μια υδάτινη γωνιά που μοιάζει ανέγγιχτη από τον άνθρωπο, με βράχια, πράσινα διάφανα νερά και βυθό τόσο πλούσιο που είναι κρίμα να έρθετε χωρίς μάσκα. Εδώ καταλήγει ένα ρυάκι και στις όχθες του στέκουν αιώνες τώρα οι φοίνικες που έδωσαν και το όνομα στο τοπίο. Δεν συγκρίνεται με το μεγαλείο του Πρέβελη, αλλά ας πούμε πως είναι μια μικρογραφία του που πιθανότατα θα απολαύσετε ολομόναχοι, κι αυτό ίσως αξίζει περισσότερο.

συνέχεια στην πηγή